Steenkist

Een steenkist is een grafvorm die vanaf het late neolithicum en de kopertijd tot aan de midden van de bronstijd in het noorden en noordwesten van Europa in verschillende culturen werd gebouwd en in de megalithische culturen van India.

steenkist van de kogelamforacultuur, gevonden op de Derfflinger Hügel bij Kalbsrieth
4000 v.Chr.
Museum für Ur- und Frühgeschichte in Thüringen

Een steenkist heeft een rechthoekige structuur van meer of minder platte steenplaten die rechtop zijn geplaatst. De meeste steenkisten zijn ingegraven in de grond, of met kunstmatige aarden of stenen grafheuvels bedekt. In sommige gevallen ligt de steenkist binnen een steencirkel, zoals bij de Baskische harrespil. De graven zijn vaak apart, maar ook collectieve graven komen voor.

Voorkomen en datering

De oudste steenkisten vinden we aan het eind van de trechterbekercultuur in het noorden van Nederland en in Noord-Duitsland (bijv. de Bargloyer Steinkiste). Daar zijn meer megalithische, grote collectieve graven: de hunebedden en galerijgraven.

In noordelijker streken, zoals Zweden, is de steenkist veel langer in gebruik gebleven. Een radgraf bevatte vaak een steenkist. Er zijn daar ook veel meer steenkisten gevonden dan in de andere gebieden. In Denemarken, Noorwegen en Zweden staat de steenkist bekend als hellekiste.

• 
  Steenkist van Rijs
  Nederland
• 
  Dwarsdoorsnede van een grafheuvel met een hellekiste
• 
  Kist met steencirkel in het nationale park Dartmoor
• 
  De Steenkist van Anderlingen (DE), ca. 1400 v.C.
• 
  Zweden, 4,2 m
• 
  bij Utbogården, 1874
• 
  bij Skottened
• 
  bij Nöbbele

Mediabestanden

Zie de categorie steenkisten van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.