Sverdlovklasse

De kruisers van de Sverdlovklasse, Sovjet-aanduiding Project 68bis (Russisch: проект 68-бис), waren de laatste conventionele kruisers die voor de Sovjetmarine zijn gebouwd.

Sverdlovklasse
Sverdlovklasse kruiser Admiral Ushakov in 1981
Geschiedenis
Besteld	30, waarvan 14 gebouwd: Sverdlov, Dzerzhinsky, Ordzhonikidze, Zhdanov, Alexander Nevski, Admiral Nakhimov, Admiral Ushakov, Admiral Lazarev, Alexander Suvorov, Admiral Senyavin, Dmitry Pozharski, Oktyabrskaya Revolutsia, Murmansk en Mikhail Kutuzov
Werf	Baltische Scheepswerf, Admiraliteitsscheepswerf beide in Sint-Petersburg
Algemene kenmerken
Type	Kruiser
Lengte	210 meter loa
Breedte	22 meter
Diepgang	7 meter
Deplacement	13.600 ton standaard, 16.640 ton volledig uitgerust
Voortstuwing en vermogen	2 stoomturbines, 6 stoomketels, 118.100 pk
Vaart	32,5 knopen
Bereik	9000 zeemijlen bij een snelheid van 18 knopen
Bemanning	1250
Bewapening	12 x 152 mm 57 cal B-38 in vier geschutstorens 12 x 100 mm 56 cal Model 1934 verdeeld over zes geschutstorens 32 x 37 mm luchtafweerkanonnen 10 x 533 cm torpedobuizen
Bepantsering	romp: 100 mm dek: 50 mm torens: 175 mm
Portaal    Maritiem

Zhdanov na de ombouw tot commandoschip

Mikhail Kutuzov aan de kade bij Novorossiejsk.

Wrak van de Murmansk

Ontwerp

Het ontwerp was geïnspireerd door Italiaanse kruisers van voor de Tweede Wereldoorlog, maar werd aangepast omdat de schepen vooral in de Noord-Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee actief zouden zijn. De hoofdbewapening bestond uit 150 mm kanonnen opgesteld in vier geschutstorens. De schepen zouden vergezeld worden van slagkruisers, maar deze zijn uiteindelijk nooit goedgekeurd en dus ook niet gebouwd.

De schepen waren een iets modernere en groter versie van de kruisers van de Chapayevklasse. Ze kregen dezelfde bewapening, motoren en pantser, maar kregen grotere brandstoftanks voor een grotere actieradius.

Medio 50'er jaren was het luchtwapen al zover gevorderd dat de schepen verouderd waren en alleen ingezet konden worden om vuursteun te verlenen of als commandoschip. In de plannen was rekening gehouden met 30 schepen in totaal, maar uiteindelijk zijn er maar 14 schepen gebouwd. Nikita Chroesjtsjov staakte het programma; van twee schepen werden zelfs de kiel niet gelegd en van vier schepen waarvan de bouw al was begonnen werd het werk gestaakt en de rompen gesloopt. Zolang de vliegtuigen nog niet onder alle weersomstandigheden ingezet konden worden, maakten de schepen nog een kans. De inzetbaarheid van conventionele kruisers werd verder sterk beperkt door de introductie van geleide wapens.

Latere aanpassingen

In 1957 werden de geschutstorens A en B van de Admiral Nakhimov vervangen door een lanceerinstallatie voor de SS-N-1 antischeepsraket. De vervanging was geen succes en het schip werd snel daarna buiten gebruik gesteld. Het ging in 1961 ten onder als doelschip.

De Dzerzhinsky kreeg een installatie om SA-2 raketten te lanceren tussen 1960 en 1962. Deze conversie was ook geen succes en andere schepen werden niet omgebouwd. De gehele lanceerinstallatie lag bovendeks en de raketbrandstof was zeer brandbaar. Mocht het geraakt worden door vijandig vuur dan zou de veiligheid van bemanning en schip gevaar lopen.

De Senyavin en Zhdanov werden omgebouwd tot commandoschepen in 1971. De achterste geschutstorens werden verwijderd en er werd ruimte gemaakt voor de additionele bemanning en communicatieapparatuur. Ze kregen ook een helicopterdek en hangar.

Museumschip

Eén kruiser van de klasse is behouden; de Mikhail Kutuzov ligt als museumschip in de haven bij Novorossiejsk.

Murmansk

In december 1994 werd de kruiser Murmansk van deze klasse via de Noordkaap naar slopers in India gesleept. Voor de Noorse kust brak de kabel en de kruiser liep aan de grond bij Sørvær in de provincie Finnmark. Een deel van het schip bleef zichtbaar boven de zee. In 2009 besloot de Noorse regering het schip te verwijderen. Het was te zwaar beschadigd waardoor wegslepen geen optie was. Er werd een dam om het schip gelegd en de kruiser is vervolgens in stukken gesneden en in delen afgevoerd.

Externe links

• (en) Project 68bis Sverdlov class
• (en) Sverdlovklasse kruiser – compleet overzicht

Mediabestanden

Zie de categorie Sverdlov class cruiser van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.