Telefoonstekker

Een telefoonstekker is een mannelijke stekker die gebruikt wordt om een telefoon in een woning of kantoor te verbinden met het telefoonnetwerk. Hij wordt aangesloten op zijn vrouwelijke tegenhanger, een contactdoos die gewoonlijk is vastgemaakt aan de muur. De standaardtelefoonstekker varieert van land tot land, maar de RJ11 is de meest voorkomende.

Een modulaire stekker (6P6C) en stekkerdoos (6P4C)

Een verbindingsstandaard, zoals RJ11, specificeert niet alleen de stekker, maar ook de bedrading. Modulaire stekkers zijn er voor de RJ-serie (RJ = Registered Jack, geregistreerde insteekplug) alsook voor ethernet en andere verbindingen, zoals modulaire 4P4C-stekkers (4 posities, 4 contacten), de standaard voor telefoonhoornkabels (die vaak ten onrechte RJ-stekkers worden genoemd).

Geschiedenis

Bell System-netsnoer zoals midden jaren 60 in gebruik in de VS

Vroeger was de telefoon vaak eigendom van de leverancier en onlosmakelijk gekoppeld aan de geleverde telefoonlijn, maar toen de telefoonmarkt meer gedereguleerd werd, ontstond er behoefte aan een simpele verbindingsmethode voor de consument. Veel landen introduceerden daarop hun eigen telefoonstekker.

Bedrading

Een standaard beschrijft zowel de stekker als hoe deze is bedraad. In sommige gevallen wordt dezelfde stekker gebruikt in verschillende landen, maar wordt de bedrading anders aangelegd.

Compatibiliteit

De diverse telefoonstekkers zijn in het algemeen vrij uitwisselbaar als er gebruikgemaakt wordt van een adapter: de fysieke stekker en de bedrading ervan zijn de belangrijkste redenen van incompatibiliteit.

Overzicht van stekkers

Modulaire stekkers

4P4C en 4P2C voor telefoonhoornkabels (vaak foutief aangeduid als RJ9, RJ10 en RJ22)
6P2C voor enkele RJ11-telefoonlijn
6P4C voor dubbele RJ14-telefoonlijn
6P6C voor drievoudige RJ25-telefoonlijn
8P8C voor viervoudige RJ61X-telefoonlijn, RJ48S en RJ48C voor vieraderige datalijnen, enkele RJ31X-telefoonlijn met verbreking door apparatuur, RJ38X (gelijk aan RJ31X maar met continue verbinding)

Overige stekkers

50-pinsminiatuurlintstekker voor RJ21X, te gebruiken voor maximaal 25 lijnen voor meerlijnstelefoontoestellen, zoals de ITT 2564, etc.

Internationale standaarden

RJ11, de meest gebruikte
BS 6312, Brits
F-01, Frans
TAE, Duitsland

RJ11
BS 6312
Verloopstuk met F-010-stekker voor RJ11-snoer
TAE

Nationale standaarden

TDO, Oostenrijk
WT-4, Polen

WT-4- en RJ11-telefooncontactdoos (dubbel systeem)
Verloopstuk met WT-4-telefoonstekker (A) voor RJ11-snoer (B)

A = WT-4

B = RJ11

C = Opening voor de vaste telefoonkabel

Voorheen was het gebruikelijk dat de vijfde plastic pin een verbinding verbrak met een 1μF-condensator die de telefoonlijn kortsloot als er geen stekker in de contactdoos zat. Tegenwoordig wordt hier geen gebruik meer van gemaakt; de vrijgekomen ruimte wordt ingenomen door een extra RJ11-contactdoos.

In onbruik geraakt

600-seriestekker, Australië
Protea, Zuid-Afrika
SS 455 15 50, Zweden en IJsland
Telebrásstekker, Brazilië
Driepolige stekker, Italië
BTicino 2021, Italië (zeldzaam)

600-serie
SS 455 15 50 (contactdoos van ouder ontwerp)
Telebrásstekker
Driepolige stekker, Italië
BTicino

Lijst van landen en gebieden, met de gebruikte stekkers

Deze lijst bevat alleen telefoonstekkers voor enkele lijnen die gebruikt worden in huisinstallaties en andere kleine installaties. Speciale telefoontoestellen maken gebruik van een breed scala aan speciale stekkers.

Land	Stekker(s)
Albanië	RJ11
Algerije	F-010
Argentinië	RJ11
Australië	610 of RJ11
Oostenrijk	TDO
Barbados	RJ11
Wit-Rusland	RJ11 of Poolse 5-pinstandaard (WT-4) in oudere installaties
België	Vierpolig of RJ11
Bolivia	RJ11
Bosnië	RJ11 of oudere 3-pinsstekker gebruikt in landen van voormalig Joegoslavië
Botswana	BS 6312
Brazilië	Telebrásstekker of RJ11
Bulgarije	RJ11 of Poolse 5-pinsstekker in oudere installaties
Canada	RJ11
Kaaimaneilanden	RJ11
Chili	RJ11
China Vasteland	RJ11
Colombia	RJ11; ook wordt er een nationale standaard gebruikt
Costa Rica	RJ11
Kroatië	RJ11 of oudere 3-pinsstekker gebruikt in landen van voormalig Joegoslavië
Cyprus	BS 6312 (431A en 631A) met RJ11 gebruikt voor ADSL
Tsjechië	RJ11 of oudere nationale 4-pinsstekker
Denemarken	RJ11 in nieuwe installaties, maar hoofdzakelijk nationale 3-pinsstekker
Dominicaanse Republiek	RJ11
Ecuador	RJ11
Estland	RJ11 of Poolse nationale 5-pins (WT-4) in oudere installaties
Faeröer	RJ11
Finland	RJ11, nationale 3-pinsstekker in oudere installaties
Frankrijk	F-010
Duitsland	TAE, of 8P8C (RJ-45) voor ISDN
Gibraltar	BS 6312
Griekenland	RJ11 maar ook diverse andere typen
Hongkong	RJ11 in nieuwe installaties, of BS 6312
Hongarije	RJ11
IJsland	RJ11, of SS 455 15 50 in oudere installaties
India	RJ11
Indonesië	RJ11
Iran	RJ11, oudere installaties kunnen CEI 23-16/VII of CEE 7/16 hebben
Ierland	RJ11, 8P8C (RJ-45) voor ISDN, digitale PABX en kantoorsystemen
Israël	BS 6312 of RJ11
Italië	Driepinsstekker of RJ11
Japan	RJ11
Letland	RJ11 of Poolse nationale 5-pins (WT-4) in oudere installaties
Litouwen	RJ11 of Poolse nationale 5-pins (WT-4) in oudere installaties
Liechtenstein	Reichle (Zwitserse 4-pinstelefoonstekkers in oudere installaties)
Luxemburg	RJ11 (soms komt men nog de verouderde Luxemburgse 4-pinsstekker tegen)
Maleisië	RJ11
Malta	BS 6312, of RJ11 in nieuwere installaties
Mexico	RJ11
Montenegro	RJ11, of oudere 3-pinsstekker gebruikt in landen van voormalig Joegoslavië
Marokko	F-010 of RJ11
Nederland	RJ11 en de Nederlandse telefoonstekker
Nieuw-Zeeland	BS 6312
Noord-Macedonië	RJ11, of oudere 3-pinsstekker gebruikt in landen van voormalig Joegoslavië
Noorwegen	8P8C (RJ-45) in nieuwere installaties (dezelfde stekker voor POTS, ISDN en LAN), nationale 3-pinstandaard in oudere installaties, nationale 6-pinstandaard voor lokale batterijtelefoons. (Niet meer in gebruik sinds circa 1980.)
Pakistan	RJ11
Panama	RJ11
Peru	RJ11
Filipijnen	RJ11
Polen	RJ11 of Poolse nationale 5-pins (WT-4) gecombineerd met RJ11-contactdozen in oudere installaties
Portugal	RJ11 (plaatselijk ook bekend als R.I.T.A.)
Roemenië	RJ11, driehoekige 3-pinsstekker (pinpositie identiek aan de Italiaanse stekker) of 5-pinsstekker (R.S.-78.809 = identiek aan de Poolse WT-4). De 3-pinsstekkers worden bijna niet meer gebruikt en 5-pins (R.S.-79.809) wordt soms nog aangetroffen in oudere apparatuur.
Rusland	RJ11, of Poolse nationale 5-pins (WT-4) in oudere installaties
Servië	RJ11, of oudere 3-pinsstekker gebruikt in landen van voormalig Joegoslavië
Singapore	RJ11
Slovenië	RJ11, of oudere 3-pinsstekker gebruikt in landen van voormalig Joegoslavië
Slowakije	RJ11, of oudere nationale 4-pinsstekker
Zuid-Afrika	RJ11 of Protea, 8P8C (RJ-45) gebruikt voor ISDN
Zuid-Korea	4-pinsstandaardstekker, of RJ11 voor speciale apparaten
Spanje	RJ11
Sri Lanka	RJ11
Zweden	SS 455 15 50 of RJ11
Zwitserland	Reichle of oudere 4-pinsstekkers
Taiwan	RJ11
Thailand	RJ11
Turkije	RJ11
Verenigde Arabische Emiraten	BS 6312
Groot-Brittannië	BS 6312 (431A en 631A) met RJ11 gebruikt voor Britse ADSL-telefooncontactdozen
Verenigde Staten	RJ11 en andere RJ's, Bell System-4-pinsstekkers in oudere installaties
Venezuela	RJ11
Zimbabwe	BS 6312 of RJ11

Bron

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Telephone plug op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Zie de categorie RJ-11 connectors van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.