Tijdlijn van de Oekraïense geschiedenis

Dit is een tijdlijn van het geschiedkundig verhaal van het gebied van het huidige Oekraïne.


Voor Christus

bewerken
Inhoud
Millenia:

40e millenium v.Chr. · 11e millennium v.Chr. · 5e millenium v.Chr. · 4e millenium v.Chr. · 3e millenium v.Chr. · 2e millenium v.Chr. · 1e millenium v.Chr. ·

40e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
40.000-12.000 v.Chr. Laat-paleolithicum Het land wordt bewoond door neanderthalers en Europese vroege moderne mensen. Bij Mezin bevatten vondsten enige van de oudste muziekinstrumenten ter wereld.

11e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
11.000-3000 v.Chr. Neolithicum De bewoners van het grondgebied leven voornamelijk aan de kust van de Zwarte Zee en de Zee van Azov, in het bijzonder op de Krim, en aan de oevers van de grote rivieren.

5e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
4500-3200 v.Chr. Neolithicum De Sredny Stogcultuur uit de Pontische steppe is een van de vroegste culturen waarin resten zijn gevonden die duiden op de domesticatie van het paard. In de stad Zaporizja zijn veel vondsten gedaan.
4500-3000 v.Chr. Neolithicum Belangrijke vondsten van de Cucutenicultuur bij de archeologische vindplaats Poduri en Čučuteni in Roemenie en bij het Oekraïense dorp Trypillia, met dertien bewoningsniveaus die gedurende vele jaren op elkaar zijn gebouwd.[1]

4e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
3700-2200 v.Chr. Kopertijd De Kemi-Obacultuur is een archeologische cultuur op het grondgebied van de noordelijke kuststreek van de Zee van Azov, de regio rond de Beneden-Dnjepr en de Krim.
3600-2300 v.Chr. Kopertijd De nomadische Jamnacultuur, tussen de Zuidelijke Boeg, de Dnjestr en de Oeral. Dicht bij de rivieren wordt wat landbouw beoefend en er zijn wat forten op heuvels.

3e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
2700-2100 v.Chr. Bronstijd De Poltavkacultuur in het gebied van de Midden-Wolga, van het Wolga-Donkanaal tot de Boog van Samara in Rusland en in het oosten tot de grens van Kazachstan en in het dal van de Samara tot Orenburg.
2300 v.Chr. Bronstijd De Catacombencultuur in het huidige Oekraïne en Zuid-Rusland.

2e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
1600-1200 v.Chr. Bronstijd Sroebnacultuur in het oosten van het huidige Oekraïne.

1e millenium v.Chr.

bewerken
Jaar Tijdperk Gebeurtenis
900-650 v.Chr. IJzertijd De Tsjernogorovsk (900-750 v.Chr.) en Novotsjerkasskcultuur (750-650 v.Chr.) zijn steppeculturen uit de vroege ijzertijd in Oekraïne en Rusland, tussen de Proet en de Beneden-Don aan de noordelijke kust van de Zwarte Zee.
3e eeuw v.Chr.-

1e eeuw

De Zaroebyntsicultuur is een archeologische cultuur in het gebied ten noorden van de Zwarte Zee langs de bovenste en middelste Dnjepr en Pripjat, en in het westen tot aan de Zuidelijke Boeg.

Na Christus

bewerken
Inhoud
Eeuwen:

1e · 2e · 3e · 4e · 5e · 6e · 7e · 8e · 9e · 10e · 11e · 12e · 13e · 14e · 15e · 16e · 17e · 18e · 19e · 20e · 21e

1e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
3e eeuw v.Chr-

1e eeuw

Zaroebyntsicultuur.

2e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
2e-5e eeuw Kievcultuur op het grondgebied van het huidige Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland. Ze wordt beschouwd als de vroegste archeologische cultuur die met enige zekerheid als Slavisch te identificeren is.
 
Ketting uit het tijdperk van de Kievcultuur (Archeologisch Museum van Kiev).
2e-5e eeuw Tsjernjachivcultuur in een groot gebied van Oost-Europa, met name in het huidige West-Oekraïne, Roemenië, Moldavië, en delen van Wit-Rusland.

3e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
2e-5e eeuw Kievcultuur en Tsjernjachivcultuur.

4e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
2e-5e eeuw Kievcultuur en Tsjernjachivcultuur.

5e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
2e-5e eeuw Kievcultuur en Tsjernjachivcultuur.

6e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
6e-9e eeuw De Slavische Poljanen stichten Kiev (volgens de kronieken). Ze wonen aan beide zijden van de Dnjepr, van Ljoebetsj (in de huidige oblast Tsjernihiv) tot Roden (bij Kaniv) en aan de benedenlopen van de Ros, Soela, Stoehna, Teteriv, Irpin, Desna en Pripjat.[2]
6e-7e eeuw Vorming van het Land van de Roes in het noordelijke deel van het huidige Oekraïne, Wit-Rusland, het noordwestelijk deel van Rusland en oostelijke delen van Polen.[3]
 
Gasten van overzee, 1901 (Varangiërs in Roes).
Eind 6e eeuw De Westelijke en Zuidelijke Slaven splitsen zich af van de Vroege Slaven. De Oostelijke Slaven, waarvan de eerste Oekraïners deel uit maken, blijven achter in het oostelijke oorsprongsgebied en breiden zich uit naar het noorden en oosten tussen de Dnjestr, de Don en de Severski Donets.

7e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
6e-7e eeuw Vorming van het Land van de Roes.

8e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
Eind 8e eeuw Ontstaan van de handelsroute van de Varjagen (Vikingen) naar de Grieken, een handelsroute die vrijwel geheel over water gaat en die Scandinavië met het Byzantijnse Rijk verbind.
 
De handelsroute van de Varjagen naar de Grieken, volgens Marika Mägi (In Austrvegr: The Role of the Eastern Baltic in Viking Age Communication across the Baltic Sea, 2018)
8e-9e eeuw Vorming van Kievse Roes.[3]

9e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
862 Traditionele datum van de 'Uitnodiging van Slavische stammen aan de Varjagen', (de Vikingen Rurik, Sineus en Truvor) om over hen te heersen. De halflegendarische Vikingvorst Rurik vestigt de Dynastie der Ruriken iets ten noorden van het huidige Novgorod.[2]
 
Rurik en zijn broers Truvor en Sineus komen aan in Ladoga (Viktor Vasnetsov 1848-1926)
865 Companen van Rurik, de legendarische Vikingen Askold en Dir, veroveren Kiev.[2]
879 Overlijden van Rurik. De Varjaag Oleg de Wijze komt aan in Novgorod en treed op als regent voor Igor van Kiev (zoon van Rurik).[2]
882 Begin van het Kievse Rijk. Oleg de Wijze verplaatst de hoofdstad van het rijk van Novgorod naar Kiev, na de moord op Askold en Dir en zijn verovering van Kiev. Het begin van de Ruriken-dynastie in Kiev.[2]

10e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
912-945 De Varangische prins (knjaz) Igor van Kiev is vorst van Kiev.
945-969 Olga van Kiev treed op als regent voor Svjatoslav I (zoon van Igor van Kiev).
ca. 955 Olga van Kiev bekeert zich tot het christendom.
969-972 Svjatoslav I is grootvorst van Kiev.
972-978 Jaropolk I is grootvorst van Kiev.
978 Vladimir de Grote is heerser van Kiev na het omverwerpen van zijn broer Jaropolk I.
980-1015 Vladimir de Grote is grootvorst van Kiev.
 
Afbeelding van Vladimir de Grote op een zilveren munt (10e-11e eeuw).
988 Vladimir sluit een alliantie met keizer Basileios II van het Byzantijnse rijk, trouwt met zijn zus Anna, en bekeert zich tot het christendom. Kerstening van de Kievse Roes.
989-996 Bouw van de Kerk van de Tienden in Kiev.

11e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1015-1019 Interne strijd om de troon van Kiev.
1016 dec. Slag bij Ljoebetsj; Jaroslav verslaat zijn broer Svjatopolk.
 
Slag bij Ljoebetsj.
1019-1054 Regering van Jaroslav de Wijze in Kiev; om zijn macht te versterken en orde te scheppen in sociale en juridische relaties in zijn rijk, zorgde Jaroslav voor de samenstelling van het eerste wetboek van de Roes, genaamd Pravda Jaroslava, het oudste deel van de Ruskaia Pravda.[4]
1037 Begin van de bouw van de Sint-Sofiakathedraal in Kiev.[3]
1049 Huwelijk van Jaroslavs dochter, Anna van Kiev, met Hendrik I van Frankrijk.
1051 Sint-Hilarion wijdt de metropoliet van Kiev in zonder goedkeuring van het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel.[3]
1054 Het Oosters Schisma leidt tot de scheiding van orthodoxe en katholieke kerk.
1056-1057 Creatie van het Ostromir Evangelium (oudst gedateerde Oost-Slavische manuscript).[3]
1097 Vladimir Monomach organiseert het Concilie van Ljoebetsj (bij Tsjernihiv), ook wel bekend als het Congres van de prinsen van Roes. Het Kievse Rijk wordt verdeelt onder de prinsen.

12e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1108-1113 Bouw van het Sint-Michielsklooster met de Gouden Koepel in Kiev.
1113-1125 Vladimir Monomach is Grootvorst van Kiev.
 
Grootprins Vladimir Monomach van de Rurik-dynastie die met zijn droezjina uitrust na een jacht (Viktor Vasnetsov 1848-1926).
1117 Compilatie van Monomach's Pouchenie (instructies).
1125-1132 Mstislav I is Grootvorst van Kiev.
1146 Izjaslav II van Kiev is Grootvorst van Kiev.
1149 Joeri Dolgoroeki is grootvorst van Kiev.
1187 Eerste gebruik van de term 'Oekraïne' (in de Kievse kroniek) om de zuidelijke regio's Kiev en Perejaslav te identificeren.
1199 Eenwording van Galicië en Wolynië; oprichting van het Vorstendom Galicië-Wolynië.
eind 12e eeuw Schrijven van het Igorlied.

13e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1203-1205 Roman Mstislavitsj is grootvorst van Kiev.
1238-1264 Regering van Daniel van Galicië in Halytsj en Chełm.
1239 Daniel van Galicië breidt zijn heerschappij uit tot Kiev.
1240 nov. Beleg van Kiev. Vernietiging van Kiev door de Gouden Horde.
 
Beleg van Kiev 1240.
1240 Vroege 13e-eeuwse compilatie van het Paterikon van het Holenklooster van Kiev[3]
1253 Kroning van Daniel van Galicië door afgevaardigden van Paus Innocentius IV.
1256 Oprichting van Lviv door koning Daniel van Galicië.
1264 Lev van Galicië wordt koning van Galicië.

14e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1303 Oprichting van de metropoliet van Halytsj.[3]
1320 Yoeri van Galicië wordt koning van Galicië.
1330 Yoeri van Galicië trouwt met de Litouwse prinses Eufemija, dochter van Gediminas, grootvorst van grootvorstendom Litouwen.
1349 Koninkrijk Polen annexeert het grootste deel van het Vorstendom Galicië-Wolynië.
1352 Verdeling van het Vorstendom Galicië-Wolynië tussen Polen en grootvorstendom Litouwen.
1354 Het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel benoemt de metropoliet van Kiev Alexis van Kiev, tot metropoliet van Moskou en heel Roes' in Vladimir aan de Kljazma (Vladimir)
 
Metropoliet Alexis van Kiev.
1362 Overwinning op de Tataren door de Litouwse prins Algirdas in de Slag van de Blauwe Wateren bij de Zuidelijke Boeg. Definitieve annexatie van de regio's Kiev en Perejaslav, Wolynië en Podilië door het Grootvorstendom Litouwen; annexatie Tsjernihiv later in de 14e eeuw.
ca. 1371 Herstel van de metropoliet van Halytsj.[3]
1378 De laatste koning van Galicië, Volodyslav Fedorovitsj sterft.
1385 Unie van Krevo tussen Koninkrijk Polen en grootvorstendom Litouwen.
1387 Officiële introductie van het katholicisme in grootvorstendom Litouwen.
1387-18e eeuw Koninkrijk Polen heerst over Galicië.

15e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1414 Dood van de Podilaanse Prins Fedir Korijatovytsj in Moekatsjevo.
1434 Galicië volledig opgenomen door Koninkrijk Polen; De groothertog van Litouwen, Sigismund I st Kęstutaitis, verleent gelijke rechten aan de orthodoxe en katholieke edelen van Litouwen.
1439 Concilie van Ferrara-Florence, niet erkend door de orthodoxe kerk in Oost-Slavische landen.[3]
1443 Het Kanaat van de Krim scheidt zich af van de Gouden Horde; oprichting van Giray dynastie.
1471 Afschaffing van het vorstendom Kiev.
1475 Het Kanaat van de Krim wordt een vazal van het Ottomaanse Rijk.
1482 Kiev overvallen door Krim Khan Mengli Giray.
1483 Druk van het eerste boek van een Oekraïense auteur in Rome: Judicium prenosticon Magistri Georgii Drogobicz de Russia van Yoeri Kotermak-Drohobytsj.
1492 Vroegste documentatie met vermelding van de Kozakken.
 
Kamp van de Zaporozje-kozakken.

16e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1507-1508 Mykhailo Hlynsky's opstand tegen Sigismund I van Polen.
1529 Vroegste vermelding van de Opryshoks, groepen sociale bandieten actief in de Oekraïense regio's van de Karpaten van de 16e eeuw tot het begin van de 19e eeuw.[3]
ca. 1550 Oprichting van de Zaporozka Sitsj door Dmytro Vysjnevetsky op het eiland Chortytsja onder de Dnipro stroomversnellingen.
ca. 1552-1563 Hetmanaat van Dmytro Vysjnevetsky.
1556-1561 Vertaling van het Peresopnytsia Gospel, een van de meest ingewikkelde overgebleven Oost-Slavische manuscripten.[3]
1569 Unie van Lublin, grootvorstendom Litouwen fuseert met Koninkrijk Polen door het vormen van het Pools-Litouwse Gemenebest (1569-1795)
 
Geschilderd voor het 300-jarig jubileum van de Unie van Lublin tussen het Koninkrijk Polen en het Grootvorstendom Litouwen (Jan Matejko 1838-1893).
1574 feb. Druk van het eerste boek dat op het grondgebied van het huidige Oekraïne is gedrukt. Ivan Fedorov drukt het boek Apostel in Lwów (Lviv).[3]
1576 Oprichting van de Ostroh Academie, in Ostroh, Pools-Litouwse Gemenebest. Het wordt beschouwd als de eerste instelling voor hoger onderwijs in Oekraïne en Oost-Europa.[3]
1581 Publicatie van de Ostrog-bijbel, een Oost-Slavische vertaling van de Bijbel, gepubliceerd in Ostroh, Pools-Litouwse Gemenebest.[3]
1587 Het Lviv Assumptie Broederschap krijgt het recht van Stauropegion.[3]
1591-1593 dec. 1591- mei 1593 Kozakkenopstand tegen de Poolse heerschappij onder leiding van Krzysztof Kosiński.
1594-1596 jul. 1594-mei 1596 Kozakkenopstand onder leiding van Severyn Nalyvaiko.
1596 okt. De Unie van Brest en de oprichting van de Oosters-katholieke kerk of Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk waren het gevolg van de Contrareformatie en markeerde het begin van de religieuze strijd.

17e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1606-1622 Hetmanaat van Petro Sahaidatsjny van de Zaporozka Sitsj.
1619 Meletius Smotrytsky publiceert Hrammatiki Slavenskiia Pravilnoe Syntagma, de systematisering van het Kerkslavisch.
1620 27 sep.-9 okt. (O.S. 17-29 sep.) Slag bij Cecora: Turco-Tataarse troepen verslaan het Poolse leger.
1620 okt. Patriarch Theophanes van Jeruzalem III wijdt de nieuwe orthodoxe hiërarchie in Kiev in.[3]
1621 1-28 sep. (O.S. 22 aug.-18 sep.) Slag van Khotyn, Kozakken en Poolse troepen verslaan het Turco-Tataarse leger.
1625 sep.-okt. Kozakkenopstand onder leiding van Marko Zjmaylo.
1630 Begin massale nederzetting van Sloboda-Oekraïne.
1630 mrt.-mei Kozakkenopstand onder leiding van Taras Fedorovytsj.
1632 Stichting van de Nationale Universiteit Kiev-Mohyla Academie in Kiev.
1632-1647 Petro Mohyla leidt een orthodoxe revival als metropoliet van Kiev
1633 mrt. Het Dieet van Polen bekrachtigt maatregelen voor de huisvesting van de Roetheense natie.[3]
1637 Kozakkenopstand onder leiding van Pavlo Pavlioek.
1638 mrt.-jul. De Ostryanyn-kozakkenopstand tegen het Pools-Litouwse Gemenebest.[3]
1646 24 apr. De Unie van Oezjhorod vestigt een Unie Kerk in Karpato-Roethenië. In 1648 wordt de Unie door de oosterse bisschoppen goedgekeurd tijdens een synode in Tyrnov maar niet geratificeerd door Rome. In 1655 echter benoemd Rome Petro Parfeni tot bisschop van Moekatsjevo, waardoor de Unie officieel wordt.[3]
1648-1657 Chmelnytskyopstand; Begin van de bevrijding van Oekraïne van de Poolse heerschappij onder leiding van de kozakken hetman Bohdan Chmelnytsky.
 
Bohdan Chmelnytsky en de Krim-Tataarse Togay Bey trekken samen ten strijde tegen het Pools-Litouwse Gemenebest.
1648-1782 De Kozakkenopstand tegen de Poolse overheersing vestigt het Kozakken-Hetmanaat, in Oekraïne beschouwd als de voorloper van de moderne onafhankelijke staat.
1649 18 aug. (O.S. 8 aug.) Verdrag van Zboriv tussen de Kozakken en het Pools-Litouws Gemenebest.
1654 18 jan. (O.S. 8 jan.) Bohdan Chmelnytsky ondertekent het Verdrag van Perejaslav met Moskou; begin van de transformatie van het Hetmanaat in een vazal van Rusland.
1654 24 mrt. (O.S. 14 mrt.) Artikelen van Bohdan Chmelnytsky uitgegeven in Moskou.
1657 Zweeds-Oekraïense coalitie tegen Tsaardom Rusland.
1657-1687 De ruïne. Deze periode wordt gekenmerkt door voortdurende strijd, burgeroorlog en buitenlandse interventie door buren van Oekraïne.
1657 16 okt. (O.S. 6 okt.) Verdrag van Korsun tussen het Kozakken-Hetmanaat en Zweden.
1658 16 sep. (O.S. 6 sep.) Het Verdrag van Hadiatsj voorziet een Groothertogdom Roes' in het Pools-Litouwse Gemenebest. (Niet geïmplementeerd).[3]
1659 8-9 jul. (O.S. 28-29 jun) Slag bij Konotop; Kozakken troepen verslaan binnenvallend Moskovisch leger.
1659 27 okt. (O.S. 17 okt.) Yoeri Chmelnytsky ondertekent Perejaslav-artikelen.
1660- 1663 Yakym Somko hetmanaat in Linkeroever-Oekraïne.
1663- 1665 Pavlo Teteria hetmanaat in Rechterover-Oekraïne
1663 27-28 jun. (O.S. 17-18 jun.) De Zwarte raad in Nizjyn kiest Ivan Brioekhovetsky als hetman van Linkeroever-Oekraïne (tot 1668).
1663 Twee hetmanaten in Oekraïne. Het hetmanaat van Linkeroever-Oekraïne van Dnipro - in coalitie met Tsaardom Rusland; Het hetmanaat van Rechteroever-Oekraïne - tegen Tsaardom R

Rusland.

1665- 1676 Hetmanaat van Petro Dorosjenko in rechteroever-Oekraïne.
1665 21 okt.(O.S. 11 okt.) Ivan Brioekhovetsky ondertekent de Moskou-artikelen.
1667 9 feb. (O.S. 30 jan.) De strijdende partijen sluiten het Verdrag van Androesovo; de gebieden ten oosten van de Dnjepr worden een onderdeel van Rusland. In dit uitgestrekte gebied, ook wel Linkeroever-Oekraïne genoemd, wordt het Kozakken-Hetmanaat opgericht dat een zekere mate van zelfbestuur kent onder de soevereiniteit van de Russische keizer. Onder de keizerlijke invloed wor­dt oostelijk Oekraïne geleidelijk gerussificeerd.
1668- 1672 Demjan Mnohohrisnijt hetmanaat in Linkeroever-Oekraïne.
1672-1687 Ivan Samoilovytsj hetmanaat in Linkeroever-Oekraïne.
1673-1676 Turks-Poolse oorlog om de controle over Rechteroever-Oekraïne.
1677-1681 Turco-Moskovieten oorlog om de controle over de Rechteroever-Oekraïne.
1685 De metropoliet van Kiev is ondergeschikt aan de patriarch van Moskou.
1686 16 mei (O.S. 6 mei) Het verdrag van de Eeuwige Vrede tussen Moskovië en Pools-Litouwse Gemenebest, ondertekend in Moskou, maakt een einde aan 37 jaar oorlog met het Ottomaanse Rijk in wat nu Oekraïne is, en verdeelt het Hetmanaat.
1687-1708 Hetmanaat van Ivan Mazepa in Linkeroever-Oekraïne.
1699 jun. Het Dieet van Polen verbiedt het Kozakkendom in Rechteroever-Oekraïne.

18e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1700- 1721 Noordelijke Oorlog tussen Rusland en Zweden.
1702- 1704 Kozakkenopstand in Rechteroever-Oekraïne onder leiding van Semen Pali.
1707 Ivan Mazepa begint geheime onderhandelingen met Karel XII van Zweden.
 
Hetman Ivan Mazepa.
1708- 1722 Hetmanaat van Ivan Skoropadsky in Linkeroever-Oekraïne.
1709 8 jul.(O.S. 27 jun.) Slag bij Poltava; troepen van Peter I verslaan Karel XII en Ivan Mazepa.
1710 16 apr. (O.S. 5 apr.) Grondwet van Bendery.
1710-1742 Pylyp Orlyk's hetmanschap-in-ballingschap.
1714 Tsaristische oekaze verbiedt export van goederen uit het Hetmanaat.
1715 Eerste documentatie met vermelding van haidamakas.[3]
1720 Tsaristische oekaze verbiedt het drukken van boeken in het Oekraïens.
1722 27 mei (O.S. 16 mei) Het ambt van hetman wordt afgeschaft door tsaristische oekaze; het eerste kleine Russische Collegium regeert het Hetmanaat tot sep. 1727.
1722-1723 Hetmanaat van Pavlo Poloebotok in Linkeroever-Oekraïne.
1727- 1734 Hetmanaat van Danylo Apostol in Linkeroever-Oekraïne.
1734 jan. Ambt van hetman afgeschaft.
1734-1738 Eerste grote haidamaka-opstand.
1738-1745 Oprysjok-beweging onder leiding van Oleksa Dovbush.
1743 Wetboek van 1 de743.
1750 Ambt van hetman gerestaureerd; Kyrylo Rozumovsky hetmanaat in Linkeroever-Oekraïne.
1753-1785 Hryhori Skovoroda schrijft Sad bozhestvennykh pisnei.
1764 21 nov. (O.S. 10 nov.) Catharina II schaft het Kozakken-Hetmanaat af; tweede Russische Collegium (tot aug. 1786).
1768 mei-jul. Kolivsjtsjyna-opstand.
1772 5 aug. Poolse Delingen: Galicië valt onder de Habsburgse monarchie als deel van het Koninkrijk Galicië en Lodomerië. De gebieden ten westen van de Dnjepr blijven Pools.
1775 15-16 jun.

(O.S. 4-5 jun.)

Vernietiging van de Zaporozka Sitsj in opdracht van Catharina II van Rusland.
1781 De oprichting van het gouvernement Novgorod-Severski, Kiev en Tsjernihiv maakt een einde aan het Hetmanaat.
1783 Het Kanaat van de Krim wordt ingelijfd door Keizerrijk Rusland.
1784 Universiteit van Lviv opgericht.
1788 Vorming van de Zwarte Zee-kozakken.
1793 17 aug. Tweede Poolse Deling. Keizerrijk Rusland annexeert Rechteroever-Oekraïne.
1795 24 okt. De Derde Poolse Deling leidt tot de opname van Wolynië in het Keizerrijk Rusland.

19e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1805 Universiteit van Charkov opgericht.
1807 Metropoliet van Halytsj hersteld als onderdeel van de katholieke kerk.
1813- 1835 Boerenopstand geleid door Oestym Karmalioek.
1834 Universiteit van Kiev opgericht.
1837 Roetheense Triade publiceert Rusalka Dnistrovaia.[3]
1840 Eerste publicatie van Kobzar van Taras Sjevtsjenko.[3]
 
Zelfportret uit Nationaal Museum Тaras Sjevtsjenko).
1845 dec. 1845-mrt. 1847 Cyrillus en Methodius Broederschap in Kiev.[3]
1848 13 mrt Begin van de revolutie van 1848 in de Habsburgse monarchie.
1848 16 apr. Afschaffing van de lijfeigenschap in Galicië.
1848 2 mei Roetheense Raad opgericht in Lviv.
1857 De gepubliceerde grammatica van Panteleimon Koelish normaliseert de Oekraïense spelling.[3]
1859-1861 Alfabetoorlog in Galicië. Naam gegeven door Galicische Oekraïners voor de poging van de Oostenrijkse regering om hen het Latijnse alfabet op te leggen.
1861 3 mrt. (O.S. 19 feb.) Emancipatiemanifest schaft lijfeigenschap in het Russische rijk af.
1863 30 jul. (O.S. 18 jul.) Circulaire Valuev verbiedt publicatie van boeken in het Oekraïens.[3]
1868 8 dec. Prosvita Maatschappij opgericht in Lviv.[3]
1873 25 feb. (O.S. 13 feb.) Zuidwestelijke tak van de keizerlijke Russische Geografische Maatschappij opgericht in Kiev.[3]
1873 11 dec. Oprichting van de Shevchenko Scientific Society in Lviv.[3]
1876 30 mei (O.S. 18 mei) De Oekaze verbiedt publicatie of invoer van boeken in het Oekraïens in het Russische rijk begin jaren 1870 begin van de massale emigratie naar de Verenigde Staten.
1880 14 jan. Dilo (De daad), eerste Oekraïense dagblad in Galicië, begint publicatie in Lviv.[3]
1884 Nataliya Kobrynska richt de eerste Oekraïense vrouwenorganisatie op, de Vereniging van Oekraïense Vrouwen in Stanyslaviv.
1891 Begin van massale emigratie naar Canada. Zomer: Broederschap van Tarasovs, een clandestiene, onafhankelijke studenten organisatie, opgericht in het door Rusland geregeerde Oekraïne.
1895 Publicatie van Yulian Bachynsky's Ukraina Irredenta, waarin hij Oekraïne oproept om een onafhankelijke staat te worden.[3]
1898 Eerste nummer van Literaturno-naukovyi Zbirnyk; eerste deel van Mychajlo Hroesjevsky's magnum opus Geschiedenis van Oekraïne-Roes.[3]

20e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
1900 Publicatie van Samostina Ukraïna van Mykola Michnovsky.[3]
1900 11 feb. (O.S. 29 jan.) Oprichting van de Revolutionaire Oekraïense partij in Charkov
1903 Eerste volledige publicatie van de Bijbel in het Oekraïens.[3]
1905 22 jan (O.S. 9 jan.) Bloedige Zondag markeert het begin van de Revolutie van 1905.
1905 27 jun.-8 jul. (O.S. 14-25 jun.) Muiterij op slagschip Potjomkin.
1905 okt. Oprichting van de monarchistische beweging Zwarte Honderden door leden van verschillende radicale nationalistische groepen.
1905 7 dec. (O.S. 24 nov.) Tijdelijke opheffing van het verbod op publicatie in het Oekraïens en van censuurbeperkingen in het Russische rijk.
1906 10 mei-21 jul. (O.S. 27 apr.-8 jul. ) Eerste Russische Doema.
1907 5 mrt.-15 jun. (O.S. 20 feb.-2 jun.) Tweede Russische Doema.
1907-1909 Publicatie van Borys Hrintsjenko's woordenboek van de Oekraïense taal.
1907 14 nov. 1907-22 jun. 1912 (O.S. 1 nov. 1907-9 jun. 1912) Derde Russische Doema.
1908 mei Doema verwerpt wetsvoorstel betreffende onderwijs in het Oekraïens op basisscholen.
1909 mrt. Publicatie van het eerste nummer van Oekraïns'ka Chata in Kiev, een maandblad over literatuur, literaire kritiek en politiek.
1912-1917 11 nov. 1912-28 mrt. 1917 (O.S. 15 nov. 1912-26 feb. 1917) Vierde Russische Doema.
1913 zomer De Doema in debat over beperkingen op de Oekraïense taal.[3]
1914 feb. Massale protesten tegen het verbod op het vieren van de 100ste verjaardag van de geboorte van Taras Sjevtsjenko.
1914-1918 Eerste Wereldoorlog.
1914 13 aug. (O.S. 31 jul.) Oekaze legt militaire censuur op en een verbod op Oekraïense publicaties in Keizerrijk Rusland.
1914 1 aug. Opperste Oekraïense Raad gevestigd in Lviv.
1914 6 aug. Oprichting van de Oekraïense Sitsj-schutters in Lviv, op initiatief van de Opperste Oekraïense Raad.
1914-1916 Publicatie van twee delen van de eerste (Russischtalige) Oekraïense encyclopedie, Ukrainskii narod vego proshlom i nastoiashchem in Sint-Petersburg.
1917 15 mrt. (O.S. 2 mrt.) Tsaar Nicolaas II doet afstand van de troon; Russische Voorlopige Regering gevormd.
1917-1921 Oekraïense Onafhankelijkheidsoorlog.
1917 20 mrt. (O.S. 7 mrt) Presidium van de Oekraïense Tsentralna Rada (Українська центральна рада) verkozen in Kiev. Mychajlo Hroesjevsky eerste president van een onafhankelijk Oekraïne.
1917 23 jun. (O.S.10 jun.) Eerste Tsentralna Rada, waarbij de Oekraïense autonomie wordt uitgeroepen binnen de Russische staat.
1917 16 jul. Tweede Tsentralna Rada, aankondiging van een compromis met de Russische Voorlopige Regering.
1917 20 nov. (O.S. 7 nov.) Derde Tsentralna Rada, waarin de oprichting van de Oekraïense Volksrepubliek binnen de federale Russische staat wordt uitgeroepen.
 
Proclamatie van de Derde Oekraïense Tsentralna Rada op het Sofia-plein in Kiev. In het midden - Symon Petljoera, Mychajlo Hroesjevsky, Volodymyr Vynnytsjenko.
1917 24-25 dec. (O.S. 11-12 jan.) Eerste All-Oekraïense Congres van Sovjets in Charkov verklaart vorming van Volkssecretariaat van Oekraïne; begin van eerste bolsjewistische invasie van Oekraïne.
1918 22 jan. (O.S. 9 jan.) Vierde Tsentralna Rada, verklaart de onafhankelijkheid van de Oekraïense Volksrepubliek.
1918 9 feb. (O.S. 27 jan.) Ondertekening van de Vrede van Brest-Litovsk, wat leidt tot de Duitse en Oostenrijkse bezetting van Oekraïne; Sovjetrepubliek Donetsk-Krivoj Rog uitgeroepen in Charkov.
1918 25 feb. (O.S. 12 feb.) De Oekraïense Volksrepubliek neemt vanaf 1 mrt. (O.S. 16 feb.) de Centraal-Europese tijdzone en de drietand van de Gregoriaanse kalender aan als officieel wapen.
1918 9 mrt. De Tsentralna Rada keert terug naar Kiev na verdrijving van de Bolsjewistische troepen.
1918 24 mrt. De Oekraïense Volksrepubliek publiceert wet die Oekraïens de officiële taal maakt.
1918 26 apr. De Oekraïense troepen in Kiev ontwapend door Duitse troepen.
1918 29 apr. De Centralen (vooral Duitsers) ontbinden op 29 april 1918 de Tsentralna Rada en stellen een nieuwe regering aan met Pavlo Skoropadsky als hetman. De Oekraïense Volksrepubliek wordt hiermee vervangen door de Oekraïense Staat.
1918 21 mei Oprichting Oekraïense Staat.
1918 2 jun. Duitsland en Oostenrijk-Hongarije erkennen het regime van Skoropadsky.
1918 18 okt. Tsentralna Rada opgericht in Lviv.
1918 30 okt.-11 nov. Ontbinding van Oostenrijk-Hongarije.
1918 1 nov. De Tsentralna Rada verklaart de West-Oekraïense Staat in Lviv; Oekraïense troepen bestormen regeringsgebouwen.
1918 6 nov. Boekovina voegt zich bij de West-Oekraïense Staat.
1918 11 nov. Roemeense troepen nemen Tsjernivtsi in en bezetten Boekovina.
1918 13 nov. West-Oekraïense staat formeel opgericht als West-Oekraïense Volksrepubliek; Galicisch Rood Leger gevormd.
1918 15 nov.-14 dec. Anti-Skoropadsky opstand en het aftreden van Pavlo Skoropadsky.
1918 20 nov. Voorlopige Regering van Oekraïne (Directoriaat) opgericht; begin van de tweede bolsjewistische invasie van Oekraïne.[3]
1918 21 nov. Poolse strijdkrachten nemen Lviv in.
1918 27 nov. Oekraïense Academie van Wetenschappen opgericht.[3]
1918 14 dec. De voorlopige regering (Directoriaat), geleid door Volodymyr Vynnytsjenko en Symon Petljoera grijpt de macht, Skoropadsky gevangen, Oekraïense Volksrepubliek in ere hersteld.
1918-1919 1 nov. 1918 - 16 jul. 1919 Oekraïens-Poolse oorlog in Galicië.
1919 18 jan. Begin vredesconferentie van Parijs.
 
Vredesconferentie van Parijs, 1919. De Raad van Vier: v.l.n.r. David Lloyd George, Vittorio Emanuele Orlando, Georges Clemenceau en Woodrow Wilson.
1919 22 jan. Akte van Unie tussen Oekraïense Volksrepubliek en West-Oekraïense Volksrepubliek uitgeroepen in Kiev.
1919 23-28 jan. Arbeidscongres van Oekraïne.[3]
1919 5 feb. Bolsjewistische troepen nemen Kiev in.
1919 11 feb. Symon Petljoera wordt hoofd van staat.
1919 8 mei De Centrale Roetheense Volksraad verklaart de vrijwillige vereniging van Karpato-Roethenië met Tsjecho-Slowakije.
1919 9 jun. Jevjen Petroesjevytsj benoemd tot president van West-Oekraïense Volksrepubliek.
1919 18 jun. Afgevaardigden uit Azerbeidzjan, Estland, Georgië, Letland, de Noord-Kaukasus, Wit-Rusland en Oekraïne protesteren tegen het besluit van de vredesconferentie van Parijs om generaal Aleksandr Koltsjak te erkennen als hoofd van de Russische regering en eisen erkenning van hun onafhankelijkheid.
1919 aug. De Witten verdrijven de bolsjewieken uit Oekraïne.
1919 10 sep. Verdrag van Saint-Germain betreffende de ontbinding van Oostenrijk-Hongarije.
1919 8 dec. Curzonlijn opgericht als oostelijke grens van Polen.
1919 dec. Derde bolsjewistische invasie; Charkov wordt de hoofdstad van Sovjet-Oekraïne.
1919-1920 6 dec. 1919 - 6 mei 1920 Eerste wintercampagne van het leger van Oekraïense Volksrepubliek.
1920 12 jan. Rode Oekraïense Galicische leger opgericht.
1920 16 jan. De Entente roepen economische blokkade van de Sovjetregering op.
1920 21 apr. Verdrag van Warschau tussen Polen en de Oekraïense Volksrepubliek.
1920 25 apr. Begin van de Pools-Russische oorlog.
1920 6 mei Oekraïense en Poolse troepen vallen Kiev binnen.
1920 jun.-jul. Oekraïense en Poolse troepen trekken zich terug uit Kiev over de rivier de Zbroetsj.
1920 10 aug. Verdrag van Sèvres kent Boekovina toe aan Roemenië.
1920 sep. Oekraïense Militaire Organisatie (OMO) opgericht in het westen van Oekraïne.[3]
1921 17 jan. Oekraïense Vrije Universiteit geopend in Wenen.[3]
1921 18 mrt. Vrede van Riga tussen Polen en Bolsjewistisch Rusland.
1921 8 mei Karpato-Roethenië geannexeerd door Tsjecho-Slowakije.
1921 25 mei Symon Petljoera vermoord in Parijs.[3]
1921 29 sep. Het Holenklooster van Kiev heeft een nationaal museum.[3]
1921-1923 herfst 1921-zomer 1923 Door de mens veroorzaakte hongersnood in het zuiden van Oekraïne.
1921 14-30 okt. Oekraïense autocephale Orthodoxe Kerk opgericht in de Eerste Oekraïens-Orthodoxe Kerk Sobor in Kiev.
1921 nov. Tweede wintercampagne van het leger van de Oekraïense Volksrepubliek.[3]
1922 30 dec. Sovjet-Unie opgericht.
1923-1933 apr. 1923 - nov. 1933 Oekraïnebeleid van kracht in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1923 14 mrt. Conferentie van geallieerde ambassadeurs keurt de annexatie van Galicië door Polen goed.
1924 31 jul. Poolse regering verbiedt het gebruik van Oekraïens in de regeringsinstellingen in Galicië.
1924 12 okt. Moldavische Autonome Socialistische Sovjetrepubliek opgericht binnen de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.[3]
1925-1928 Literaire discussie over de modernisering van de Oekraïense literatuur en de betrekkingen van Oekraïne met Rusland en Europa.[3]
1925-1931 Massale emigratie van West-Oekraïne naar Zuid-Amerika.
1926-1928 jan. 1926 - 28 jan. 1928 Vaplite literaire organisatie actief in Charkov.[3]
1926 26 apr. Communistische Partij begint campagne tegen 'nationaal deviationisme'.[3]
1927 2-9 dec. Het congres van de Communistische Partij in Moskou kondigt de collectivisatie van de landbouw aan.[3]
1928 18 mei-6 jul. Sjakhty-proces in Moskou.[3]
1928 sep. Nieuwe gestandaardiseerde Oekraïense spelling aangenomen door de Raad van Volkscommissarissen.[3]
1929 28 jan.-3 feb. Organisatie van Oekraïense Nationalisten opgericht op het oprichtingscongres in Wenen.[3]
1929 28-29 jan. Oekraïense autocefale orthodoxe kerk afgeschaft in krachtige SSR.[3]
1929 9 mrt.-19 apr. Showproces tegen de Unie voor de Bevrijding van Oekraïne in Charkov.[3]
1929 8 apr. Première van Oleksander Dovzjenko's film De aarde.
1929 21 sep.-16 okt. Repressieve "pacificatie"-campagne in West-Oekraïne.[3]
1930 Begin van de officiële vervolging van intelligentsia in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1932-1933 apr. 1932-nov. 1933 Holodomor. Door de mens veroorzaakte hongersnood kost drie tot vier miljoen mensen het leven in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek en meer dan een miljoen in de Noord-Kaukasus en andere regio's van Rusland.
1932 10 okt. Opening van de waterkrachtcentrale van Dnipro in Zaporizja; wetenschappers van het Fysisch-technisch Instituut van Charkov voeren de eerste nucleaire reactie uit in de Sovjet-Unie.
1933 jan. Pavel Postysjev neemt de Communistische Partij van Oekraïne over als persoonlijke vertegenwoordiger van Jozef Stalin; massale zuivering volgt.
1933 13 mei Voormalig Vaplite-leider Mykola Khvyliovy pleegt zelfmoord.[3]
1933 7 jul. De Oekraïense communistische leider Mykola Skrypnyk pleegt zelfmoord.[3]
1934 Instituut voor Fysische Chemie is eerste in de Sovjet-Unie die zwaar water produceert.[3]
1934 6 mei Instituut van Rode Professors publiekelijk bekritiseerd omdat het 'het Oekraïens burgerlijk nationalisme' niet uit de onderwijsprogramma's had verwijderd; zuivering van instellingen voor hoger onderwijs volgt.[3]
1934 10 jun. Vorming van de Goelag (Hoofdadministratie van werkkampen); in 1938 had de Goelag bijna twee miljoen gevangenen en vertegenwoordigde een aanzienlijk deel van de industriële productie van de Sovjet-Unie.
1934 24 jun. Kiev wordt de hoofdstad van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1934-1939 18 sep. 1934-14 dec. 1939 Sovjet-Unie sluit zich aan bij Volkenbond.
1935 27-28 mrt. Besloten zitting van het militaire college van het Hooggerechtshof van de Sovjet-Unie veroordeelt een aantal prominente Oekraïense schrijvers tot gevangenisstraffen wegens het naar verluidt creëren van een "contrarevolutionaire ondergrondse organisatie van de Borotbisten".[3]
1935 19 jul. De Communistische Partij van Oekraïne beveelt verwijdering van Zinovjevite trotskistische en nationalistische literatuur uit bibliotheken.[3]
1937-1939 Hoogtepunt van de politieke terreur van het Stalin-regime.
1938 1 jan. Oekraïense regeringskranten beginnen in het Russisch te publiceren.
1938 28 jan. Eerste secretaris van de Communistische Partij van Oekraïne.
1938 20 apr. Studie van het Russisch verplicht op alle scholen in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1938 23 mei Liquidatie van Jevhen Konovalets in Rotterdam door Pavel Soedoplatov, geheim agent van Stalin.
1938 11 okt. Karpato-Oekraïne wordt autonoom.
1939 15 mrt. Karpato-Oekraïne roept de onafhankelijkheid uit.
1939 15-18 mrt. Hongarije bezet Karpato-Oekraïne.
1939 23 aug. Molotov-Ribbentroppact Niet-aanvalsverdrag tussen Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie.
1939 1 sept. Met de invasie van Polen door Nazi-Duitsland begint de Tweede Wereldoorlog.
1939 17 sept. Het Rode Leger valt Polen binnen.
1939 26-28 okt. West-Oekraïne geannexeerd aan de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1940 28-30 jun. Het Rode Leger bezet Bessarabië en Boekovina.
1941 22 jun. Nazi-Duitsland valt de Sovjet-Unie binnen.
1941 jun. De Geheime Dienst-gevangenismoorden; in de loop van acht dagen, wordt door de Geheime Dienst, in opdracht van Jozef Stalin, de gevangenisbevolking (tussen de 10.000 en 40.000 gevangenen) in de bezette gebieden van de Sovjet-Unie op brute wijze vermoord in plaats van ze in Duitse handen te laten vallen.
1941 30 jun. Organisatie van Oekraïense Nationalisten (Bandera-factie) roept de Oekraïense Staat uit in Lviv.
1941 1 aug. Oprichting District Galicië, een administratieve eenheid van het Generaal-gouvernement, opgericht door nazi-Duitsland.
1941 30 aug. Transnistrië gevestigd.
1941 19 sept. Het Rode Leger trekt zich na 72 dagen strijd terug uit Kiev.
1941-1944 1 sep. 1941 - 10 nov. 1944 Nazi-Duitsland vestigt Rijkscommissariaat Oekraïne. Erich Koch Reichskommissar van Oekraïne in Rivne.
1941 29-30 sept. Begin van massa-executie van burgers door nazi's tijdens het Bloedbad van Babi Jar (Kiev); meer dan 100.000 Joden, Oekraïners en Russen gedood.
1941-1944 Naar schatting 4,2 miljoen Sovjetburgers (voornamelijk Russen, Wit-Russen, en Oekraïners) worden uitgehongerd door het Hungerplan van de Duitse bezetters. In Charkov komen 80.000 inwoners om van de honger. De graanoverschotten van Oekraïne spelen een prominente rol in de visie van "zelfvoorzienend" Nazi-Duitsland. Oekraïne produceert niet genoeg graan voor de export om de problemen van Duitsland op te lossen, daarom gaat men over tot de "vernietiging" van wat het Duitse regime beschouwd als een overbodige bevolking (Joden, en de bevolking van Oekraïense grote steden zoals Kiev, die helemaal geen voorraden ontvangen); extreme verlaging van de rantsoenen voor Oekraïners in de overige steden; en de vermindering van voedselconsumptie door de boerenbevolking.
1942 6 mrt.-24 jul. Eerste massale deportatie van Ostarbeiter naar Nazi-Duitsland.
1942 22 jun. 'Match of Death' tussen het voetbalteam van de Duitse Luftwaffe en Dynamo Kiev, dat Dynamo wint met een score van 5-3; na de wedstrijd worden vier Dynamo-spelers gearresteerd en geëxecuteerd.
1943 lente Vorming van het Oekraïense Opstandelingenleger.
1943 28 apr. De werving van de Divisie galizische Nr. 1 begint in Lviv.
1943 3-13 nov. Het Rode Leger herovert Kiev met 417.000 slachtoffers.
1943-1944 De Pools-Oekraïense betrekkingen. In totaal komen er 60.000 tot 100.000 Polen en minstens 20.000 tot 30.000 Oekraïners om in het etnische geweld.[5]
1944 18 jan. Eerste grote botsing tussen het Oekraïense Opstandelingenleger en NKVD-troepen.
1944 18 mei Krim-Tataren gedeporteerd uit de Krim.
1944 17-22 jul. Slag bij Brody; galizische Nr. 1 Divisie grotendeels verwoest door het Rode Leger.
1944 26 nov. Karpato-Roethenië geannexeerd aan Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1945 4-11 febr. Conferentie van Jalta
1945 11 apr. Aartsbisschop Josyf Slipyj gearresteerd en samen met de rest van de katholieke kerkelijke hiërarchie gedeporteerd naar Siberië.
1945 25 apr.-26 jun. Oprichtingscongres van de Verenigde Naties in San Francisco; Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek onder de stichtende leden.
1945 9 mei De overgave van Nazi-Duitsland aan de Sovjet-Unie maakt een einde aan de Tweede Wereldoorlog.
1946 8-10 mrt. Raad van Oekraïense Katholieke Kerk georganiseerd door Sovjetautoriteiten in Lviv keurt nietigverklaring van Unie van Brest en vereniging met Russisch-Orthodoxe Kerk goed.
1946-1947 herfst 1946-zomer 1947 Door de mens veroorzaakte hongersnood in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek eist enkele honderdduizenden levens.
1946-1948 Golf van officiële repressie in literatuur, kunst en wetenschap.
1947 28 apr.-30 jul. Operatie Wisła; ongeveer 140.000 Oekraïners gedeporteerd naar het noordwesten van Polen.
1949 29 aug. Opperste Oekraïense Bevrijdingsraad beveelt stopzetting van de strijd door het Oekraïense opstandelingenleger; sporadische resistentie duurt voort tot midden jaren vijftig.
1949-1995 De Shevtsjenko Scientific Society in Sarcelles, Frankrijk, publiceert de Encyclopedie van Oekraïne, 14-delig en in het Oekraïens.
1950 5 mrt. Roman Sjoekhevysj, opperbevelhebber van het Oekraïense opstandelingenleger, gedood in gevecht met Sovjet geheime politie-eenheden in de buurt van Lviv.
1953 5 mrt Dood van Stalin.
1954 19 feb. De Krim wordt onderdeel van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1954 26 mrt. Oleksi Kyrytsjenko wordt eerste secretaris van de Communistische partij van Oekraïne, de eerste etnische Oekraïner die die functie bekleedt sinds Dmytro Manuilsky (1921-1922).
1954 12 mei De Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek sluit zich aan bij

UNESCO Internationale Arbeid Organisatie (ILO).

1956 14-25 feb. Twintigste congres van de CPSU in Moskou; Nikita Chroesjtsjovs geheime toespraak waarin hij de persoonlijkheidscultus van Stalin aan de kaak stelt.
1956 mrt.-apr. Verbannen Krim-Tataren vormen eerste groepen die een petitie voor recht op terugkeer indienen naar hun vaderland.
1956 aug. Begin van de officiële rehabilitatie van geëxecuteerde, verbannen, en tot zwijgen gebrachte Oekraïense activisten.
1958 17 jul. Ministerraad sluit acht van de 40 actieve kloosters in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.
1959 15 okt. Nationalistische leider Stepan Bandera vermoord door KGB-agent in München.
1959-1968 Publicatie van de eerste editie van de Oekraïense Sovjet Encyclopedie.
1963 11-15 feb. Conferentie van geleerden in Kiev roept regering op om Oekraïens de officiële taal van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek te maken.
1963 1-2 jul. Petro Sjelest wordt eerste secretaris van de Communistische Partij van Oekraïne.
1964 14 okt. Nikita Chroesjtsjov verwijderd als eerste secretaris van CPSU en vervangen door Leonid Brezjnev.
1965 aug.-sep. Eerste golf van arrestaties van Oekraïense intelligentsia (60 mensen gearresteerd voor "anti-Sovjet"-activiteiten).
1965 4 sep. Première van Sergej Paradzjanovs film De Vuurpaarden in Kiev, vergezeld van protesten tegen de arrestaties van Oekraïense intellectuelen.
1965 dec. Publicatie van Ivan Dzjoeba's boek: 'Internationalisme of russificatie' (gepubliceerd in het Westen in 1968).
1966 jan.-apr. Rechtszaken tegen 18 mensenrechtenactivisten.
1967 20 apr. Vjatsjeslav Tsjornovil voltooid compilatie van Lykho z rozumu[6] over Oekraïense politieke gevangenen (gepubliceerd in het Westen in 1968).
1968 apr. Protestbrief ingediend door 139 geleerden, wetenschappers, schrijvers, en artiesten om regeringsorganen te bestormen tegen een nieuwe golf van politieke repressie.
1970 Petro Sjelest publiceert Ukraïno nasha Radians'ka in Kiev.
1970-1980 Elf-delig woordenboek van de Oekraïense taal gepubliceerd in Kiev.
1972 jan.-mei Meer dan 200 Oekraïense dissidenten gearresteerd.
1972 25 mei Petro Sjelest afgezet als eerste secretaris van de Communistische Partij van Oekraïne; vervangen door Volodymyr Sjtsjerbytsky.
1973 jun. Oekraïens onderzoeksinstituut gevestigd aan de Harvard-universiteit.
1976 1 jul. Canadian Institute of Ukranian Studies gevestigd aan de Universiteit van Alberta.
1976 9 nov. Oekraïense Helsinki Group opgericht in Kiev.
1978 19-20 apr. Nieuwe grondwet van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek aangenomen.
1978 15 aug. Raad van Ministers van de Sovjet-Unie vaardigt resolutie uit over de handhaving van paspoortcontroles, voorzien in repressieve maatregelen tegen Krim-Tataren die proberen terug te keren naar hun thuisland.
1984-1985 Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek lid van de VN-Veiligheidsraad.
1985 11 mrt. Michail Gorbatsjov gekozen tot algemeen secretaris van Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU); begin van glasnost en perestrojka.
1986 26 apr. Kernramp van Tsjernobyl.
1988 10 jun. Staatscommissie die de eisen van de Krim-Tataren onderzoekt, kondigt de opheffing van alle beperkingen aan.
1988 jun.-aug. Viering van het millennium van de kerstening van Kyivan Rus'.
1989 8-10 sep. Oprichtingscongres van de Volksbeweging van Oekraïne (Rukh).
1989 28 sep. Volodymyr Shcherbytsky afgezet als eerste secretaris, Communistische Partij van Oekraïne; vervangen door Volodymyr Ivashko.
1989 28 okt. Verchovna Rada van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek geeft de Oekraïense taal de status van officiële taal.
1990 16 jul. Verklaring van staatssoevereiniteit van Oekraïne.
1990 23 jul. Leonid Kravtsjoek verkozen tot hoofd van Verchovna Rada van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek, ter vervanging van Volodymyr Ivashko, die ontslag nam.
1990 2–4 aug. Viering van de 500e verjaardag van de Oekraïense Kozakken.
1990 2-17 okt. Hongerstakingen in Kiev door studenten die politieke hervormingen eisen.
1990 23 okt. Verchovna Rada van Oekraïense SSR schaft artikel 6 grondwet af betreffende leidende rol van Communistische Partij in de samenleving en aanvaardt het ontslag van Vitali Masol, voorzitter van de Raad van Ministers.
1991 16 jan. Paus Johannes Paulus II herstelt de Oekraïense katholieke en Rooms-katholieke kerkelijke hiërarchieën in Oekraïne.
1991 12 feb. Herstel van de Krimse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek.
1991 27 jun. De Verchovna Rada van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek stelt bespreking akkoord uit over de Unie van Soevereine Republieken van Michail Gorbatsjov om de verenigbaarheid ervan met de Verklaring van Oekraïne te bestuderen.
1991 19-21 aug. Poging tot staatsgreep door communistische harde lijn ambtenaren in Moskou.
1991 24 aug. Oekraïne roept de onafhankelijkheid uit. Leonid Kravtsjoek verklaart de onafhankelijkheid van Moskou. In een referendum en presidentsverkiezingen steunen de Oekraïners overweldigend de onafhankelijkheid.
1991 24 okt. Oekraïne verklaart voornemens te zijn een niet-nucleaire staat te worden.
1991 1 dec. Referendum over onafhankelijkheid: 90,3%van de kiezers voor; Leonid Kravtsjoek gekozen tot president.
1991 8 dec. Wit-Rusland, Rusland en Oekraïne vestigen Gemenebest van Onafhankelijke Staten, waarmee een einde komt aan de Sovjet-Unie.
1992 1 jan. Invoering van kupon als voorlopige valuta.
1992 30 jan. Oekraïne sluit zich aan bij de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).
1992 10 mrt. Oekraïne treedt toe tot de Noord-Atlantische Samenwerkingsraad.
1992 5 apr. Presidentieel decreet verklaart dat de Zwarte Zeevloot een bestanddeel is van Oekraïense strijdkrachten.
1992 5 mei Parlement op de Krim roept onafhankelijkheid uit.
1992 6 mei Het Krim-parlement bekrachtigt de grondwet van de Republiek der Krim, waarvan delen in strijd zijn met de grondwet van Oekraïne.
1992 sep. Grondwet van de Krim in overeenstemming gebracht met de grondwet van Oekraïne.
1992-1993 13 okt.1992 - 21 sep.1993 Regering van premier Leonid Koetsjma.
1993 9 jul. Opperste Sovjet van Rusland claimt Sebastopol als een Russische stad.
1993 20 jul. VN-Veiligheidsraad verklaart dat de claim van Rusland op Sebastopol geen wettelijke basis heeft.
1993 3 sep. Massandra Protocol betreffende de verdeling van de Zwarte Zeevloot; akkoord niet geratificeerd door Verchovna Rada.
1993 18 nov. Verchovna Rada ratificeert START-1 en het Protocol van Lissabon (onder voorbehoud).
1994 14 jan. Oekraïne stemt in om afstand te doen van zijn nucleaire arsenaal - 's werelds derde grootste, geërfd uit de Sovjettijd - in ruil voor veiligheidsgaranties op basis van respect voor zijn onafhankelijkheid en soevereiniteit in het kader van het memorandum van Boedapest dat ook door Rusland is ondertekend. Oekraïne, Rusland en de Verenigde Staten ondertekenen de overeenkomst over de eliminatie van kernwapens in Oekraïne.
1994 3 feb. Verchovna Rada trekt haar voorbehoud bij START-1 in.
1994 8 feb. Oekraïne sluit zich aan bij het Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) Partnerschap voor de Vrede programma.
1994 23 mrt. Akkoord over partnerschap en samenwerking tussen Oekraïne en de Europese Unie.
1994 27 mrt. Verkiezingen voor Verchovna Rada.
1994 15 apr. Oekraïne treedt toe tot Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS) Economische Unie als geassocieerd lid.
1994 20 mei Krim-parlement herstelt zijn grondwet (6 mei 1992 redactie); Verchovna Rada geeft Krim parlement tien dagen om zijn grondwet in overeenstemming te brengen met de grondwet van Oekraïne.
1994 10 jul. Leonid Koetsjma gekozen tot president.
1994 7 sep.-5 okt. Krim constitutionele crisis.
1994 5 dec. Oekraïne tekent Nuclear Non-proliferatieverdrag.
1994-1995 16 jun. 1994 - 4 apr. 1995 Regering van premier Vitali Masol.
1995 17 mrt. Verchovna Rada en president vernietigen de grondwet van de Krim en schrappen de functie van president van de Krim.
1995 1 jun. Ondertekening voorlopig handelsakkoord tussen Oekraïne en de Europese Unie (EU).
1995-1996 8 jun. 1995 - 27 mei 1996 Regering van premier Yevhen Martsjoek.
1995 9 jun. Oekraïens-Russische top over de verdeling van de Zwarte Zeevloot.
1995 19 okt. Oekraïne wordt lid van de Raad van Europa.
1996-1997 28 mei 1996 - 2 jul. 1997 Regering van premier Pavlo Lazarenko.
1996 30 mei Laatste strategische kernkoppen verwijderd uit Oekraïne.
1996 28 jun. Nieuwe grondwet aangenomen.
1996 2 sep. Nieuwe munteenheid - de grivna geïntroduceerd.
1997 28 mei Akkoord betreffende verdeling van de Zwarte Zeevloot geeft Rusland 82 procent van de schepen en het gebruik van twee marinebases op de Krim.
1997 31 mei Tienjarig politiek verdrag getekend tussen Oekraïne en Rusland, waarbij Rusland de territoriale integriteit van Oekraïne erkent.
1997 9 jul. Oekraïne en 16 NAVO-leiders ondertekenen handvest over "Onderscheidend Partnerschap tussen de NAVO en Oekraïne".
1997-1999 16 jul. 1997 - 22 dec. 1999 Regering van premier Valeri Poestovoitenko.
1997 16 sep. Minister van Buitenlandse Zaken Hennadi Oedovenko verkozen tot voorzitter van de Algemene Vergadering van de VN.
1997 24 sep. Nieuwe verkiezingen wet aangenomen, instelling van de verkiezing van de helft van de Verchovna Rada afgevaardigden in districten met één mandaat en de andere helft door evenredige stemming van partijlijsten.
1997 19 nov. Astronaut Leonid Kadenjuk neemt deel aan vlucht van Spaceshuttle van Colombia.
1998 14 jan. Verchovna Rada (VR) ratificeert Vriendschapsverdrag, Samenwerking en partnerschap met Rusland.
1998 1 mrt. Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en Oekraïne treedt in werking.
1998 29 mrt. Verkiezingen voor VR
1998 22 apr. Voormalig hoofd van de Nationale Bank, Vadym Hetman, vermoord.
1999 19 feb. Oud-premier Pavlo Lazarenko gearresteerd in Verenigde Staten.
1999 3 mrt. Oekraïne sluit zich aan bij de interparlementaire vergadering van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS).
1999 25 mrt. Oppositieleider Vjatsjeslav Tsjornovil omgekomen bij auto-ongeluk.
1999 14 okt. Oekraïne verkozen voor twee jaar in VN-Veiligheidsraad (2000-2001).
1999 14 nov. Leonid Koetsjma herkozen president.
1999 3 dec. Presidentieel decreet tot afschaffing van collectieve boerderijen.
1999-2001 22 dec. 1999 - 28 mei 2001 Regering van premier Viktor Joesjtsjenko.

21e eeuw

bewerken
Jaar Datum Gebeurtenis
2000 jan. Parlementaire crisis.
2000 22 feb. Doodstraf afgeschaft.
2000 apr. Oprichting nieuws-website Oekrajinska Pravda (Oekraïense Waarheid) door Georgi Gongadze en Olena Prytoela
2000 16 apr. Referendum over grondwetswijzigingen geeft president grotere bevoegdheden.
2000 16 sep. Ontvoering van onderzoeksjournalist Georgi Gongadze, die later vermoord wordt teruggevonden.
2000 nov. Cassette-schandaal. Er duikt een geluidsopname op van president Leonid Koetsjma waarop te horen is dat hij het bevel geeft tot de ontvoering van de (ondertussen) vermoord teruggevonden journalist Georgi Gongadze.
2000 15 dec. Sluiting kerncentrale Tsjernobyl.
2001 25 jan. Raad van Europa veroordeelt gebrek aan vrijheid van meningsuiting in Oekraïne.
2001 3 feb. De laatste TU-160 strategische bommenwerper van Oekraïne ontmanteld.
2001 mrt. De massale 'Oekraïne zonder Koetsjma' protestcampagne roept op tot het aftreden van president Leonid Koetsjma en wordt effectief gedoofd door de handhavingseenheden van de regering, en gevolgd door talrijke arrestaties van de oppositie en de Oekraïens sprekende deelnemers.
2001-2002 29 mei 2001 - 16 nov. 2002 Regering van premier Anatolij Kinach.
2001 7 jun. Ondertekening van GUAM door Oekraïne, GeorgiëAzerbeidzjan en Moldavië met als doel het tegengaan van de inmenging en invloed van Rusland.
2001 23-27 jun. Paus Johannes Paulus II bezoekt Oekraïne.
2001 25 okt. Oekraïense Land Code (ULC) legaliseert privé-eigendom van grond vanaf 1 januari 2005.
2001 30 okt. Laatste ICBM raketsilo vernietigd.
2002 31 mrt. Verkiezingen voor Verchovna Rada.
2002 18 apr. Polen betreurt officieel Operatie Wisła.
2002 16 sep. Massale protesten tegen de regering in verband met de zaak Georgi Gongadze.
2002 21 nov. Viktor Janoekovytsj benoemd tot premier van Oekraïne.
2002 22 nov. Nieuwe Oekraïne-NAVO actieplan geïntroduceerd.
2003 28 jan. Afbakening van de Russisch-Oekraïense landgrens voltooid.
2003 9 mrt. Massale anti-regeringsprotesten door demonstranten van de 'Oekraïne zonder Koetsjma' campagne.
2003 11 mrt. Europese Commissie neemt mededeling aan over bredere Europese nabuurschappen, waarin de strategie voor het buitenlands beleid wordt geschetst voor landen die grenzen delen met de EU na de uitbreiding ervan in 2004.
2003 11 jul. Gezamenlijke Pools-Oekraïense herdenking van de 60ste verjaardag van de Wreedheden in Wolynië.
2003 19 sep. Overeenkomst over de voorgestelde oprichting van een gemeenschappelijke economische ruimte door Wit-Rusland, Kazachstan, Rusland en Oekraïne.
2004 31 okt. Relschoppers verhinderen het blok van Viktor Joesjtsjenko, Ons Oekraïne, van het houden van een rally in Donetsk.
2003 10 nov. Zesentwintig VN lidstaten zijn medesponsor van de herdenking van de hongersnood van 1932-1933.
2003 24 nov. Door ongrondwettelijk handopsteken keurt de Verchovna Rada de wet van co-auteurs Viktor Medvedtsjoek en Petro Symonenko goed die het parlement het recht geeft om de president van Oekraïne te kiezen.
2004 3 feb. Na protesten van afgevaardigden en kritiek van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa, trekt de Verchovna Rada het recht van het parlement om de president van Oekraïne te kiezen weer in.
2004 3 mrt. Radio Kontynent, de Kiev-locatie van Radio Free Europe/Radio Liberty, wordt abrupt gesloten door de Oekraïense autoriteiten.
2004 9 mrt. Massademonstratie voor vrijheid van de pers gehouden in Kiev; Viktor Joesjtsjenko en Joelia Tymosjenko spreken de menigte toe.
2004 19 mrt. VR keurt wet op presidentsverkiezingen goed en legt bestedingslimieten en het verkorten van de campagneduur op.
2004 15 apr. Ernest Nuser uitgeroepen tot burgemeester van Moekatsjevo na verkiezingen gekenmerkt door intimidatie en fraude.
2004 28 mei Ernest Nuser treedt af als burgemeester van Moekatsjevo, onder vermelding van bedreigingen tegen zichzelf en zijn gezin.
2004 14 jun. Grote staalproducent Kryvorizhstal verkocht aan consortium onder leiding van Rinat Achmetov en Viktor Pintsjoek te midden van beschuldigingen dat buitenlandse bieders waren uitgesloten.
2004 4 jul. Viktor Joesjtsjenko kondigt zijn presidentiële kandidatuur in Kiev aan voor een menigte van bijna 50.000.
2004 sep. Tijdens de verkiezingscampagne wordt oppositie-kandidaat Viktor Joesjtsjenko vergiftigd en Rusland beschuldigd van betrokkenheid.
2004 31 okt. Eerste stemronde bij presidentsverkiezingen. Centrale Kiescommissie kondigt pluraliteit aan voor Joesjtsjenko (39,87%).
2004 21 nov. Tweede ronde tussen Joesjtsjenko en Viktor Janoekovytsj. Massale electorale verkiezingsfraude gemeld door verkiezingswaarmemers; Joesjtsjenko-kamp roept op tot nationale staking.
2004 22 nov. Begin Oranje Revolutie. Enorme menigten verzamelen zich in het centrum van Kiev om te protesteren tegen de verkiezingsfraude. Bezetting van Chresjtsjatyk en het Onafhankelijkheidsplein door demonstranten. Pro-Joesjtsjenko-demonstraties in andere steden en dorpen.
 
Begin van Oranjerevolutie.
2004 24 nov. Centrale Kiescommissie kondigt overwinning aan voor Janoekovytsj (49,46% tegen Joesjtsjenko's 46,61%). Demonstranten hekelen het resultaat als frauduleus en weigeren uit elkaar te gaan. Grote westerse regeringen weigeren de resultaten te accepteren. President Vladimir Poetin van Rusland feliciteert Janoekovytsj met de overwinning na de bekendmaking van de resultaten.[7]
2004 26 nov. Europese bemiddelaars, geleid door Javier Solana (EU-hoofd buitenlands en veiligheidsbeleid) en president Aleksander Kwaśniewski van Polen, ontmoeten Koetsjma, Janoekovytsj en Joesjtsjenko. Ontwerpakkoord over grondwetshervorming goedgekeurd.
2004 3 dec. Het Hooggerechtshof bevestigt unaniem het beroep van Joesjtsjenko tegen verkiezingsfraude en decreteert de herhaling van de tweede ronde.
2004 8 dec. VR keurt wijzigingen in de kieswet goed die bedoeld zijn om fraude tegen te gaan; keurt constitutionele hervormingen goed die de presidentiële bevoegdheden verminderen en die van de premier vergroten.
2004 26 dec. Tweede ronde verkiezing herhaald onder nauwkeurig toezicht van ongekende aantallen waarnemers. Joesjtsjenko wint 51,99% van de stemmen; Janoekovytsj pakt 44,20%(resultaten officieel bekend gemaakt op 10 januari 2005).
2005 23 jan. Viktor Joesjtsjenko ingehuldigd als derde president van onafhankelijk Oekraïne.
2005 4 feb. Joelia Tymosjenko benoemd tot premier.
2005 8 sep. Machtsstrijd leidt tot het ontslag van premier Timosjenko en de secretaris van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad, Petro Porosjenko.
2005 22 sep. Regering van premier Joeri Jechanoerov.
2006 jan. Gasconflict tussen Oekraïne en Rusland.
2006 26 mrt. Verkiezingen voor Verchovna Rada, Partij van de Regio's krijgt het grootste aantal stemmen.
2006 4 aug. Viktor Janoekovytsj wordt opnieuw premier van Oekraïne.
2006 28 nov. VR keurt wet goed die de hongersnood van 1932-1933 in Oekraïne (Holodomor) verklaart als genocide op het Oekraïense volk.
2007 18 apr. Oekraïne en Polen gekozen als gezamenlijke gastheer van de UEFA Euro 2012.
2007 apr.-jun. Constitutionele crisis, aangezien president Viktor Joesjtsjenko drie decreten uitvaardigt waarin de Verchovna Rada wordt ontbonden.
2007 30 sep. Vervroegde verkiezingen voor VR, nieuwe Oranje coalitie wordt gevormd na lange onderhandelingen.
2007 2 okt. Joesjtsjenko kent Roman Sjoechevytsj de titel Held van Oekraïne toe.
2007 18 dec. Tweede regering van premier Joelia Timosjenko.
2008 3 apr. Op de Top van Boekarest in 2008 proberen Oekraïne en Georgië lid te worden van de NAVO.

De NAVO weigerde uiteindelijk om Oekraïne en Georgië MAP's aan te bieden, maar in de slotconclusie van de top verklaarde de Duitse bondskanselier Angela Merkel: 'De NAVO verwelkomt de Euro-Atlantische ambities van Oekraïne en Georgië om lid te worden van de NAVO. We zijn vandaag overeengekomen dat deze landen lid zullen worden van de NAVO'. Poetin uitte krachtig verzet tegen de toetredingsbiedingen van Georgië en Oekraïne tot de NAVO. Russische leiders bestempelden een eventuele uitbreiding als een schending van de informele garanties van de westerse mogendheden dat de NAVO haar grenzen niet naar het oosten zou verleggen.[8]

2008 16 mei Oekraïne wordt lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
2008 8 nov. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) keurt een lening van 16,4 miljard dollar goed voor Oekraïne.
2009 jan. Tweede grote gasconflict tussen Oekraïne en Rusland, gasleveringen aan Oekraïne en doorvoer van Russisch gas via Oekraïne naar veel Europese landen worden getroffen.
2009 19 jan. In Moskou wordt een tienjarig gascontract getekend, dat door premier Joelia Timosjenko en de Russische president Vladimir Poetin werd nagestreefd.
2010 17 jan. Eerste stemronde bij presidentsverkiezingen. Viktor Janoekovytsj met 35,32% van de stemmen en Joelia Timosjenko met 25,05% van de stemmen gaan naar de tweede ronde. Viktor Joesjtsjenko staat op de vijfde plaats met 5,45%.

vijfde plaats met 5,45%.

2010 22 jan. President Joesjtsjenko kent Stepan Bandera de titel Held van Oekraïne toe.
2010 7 feb. Tweede stemronde bij presidentsverkiezingen, Janoekovytsj ontvangt 48,95% van de stemmen en verslaat Timosjenko, die 45,47% kreeg, met een kleine marge.
2010 25 feb. Janoekovytsj wordt ingehuldigd als vierde president van onafhankelijk Oekraïne; Timosjenko weigert toe te geven.
2010 3 mrt. Timosjenko-regering verliest vertrouwensstemming in Verchovna Rada.
2010 11 mrt. Regering van premier Mykola Azarov.
2010 apr. Administratief circuit Donetsk. De rechtbank oordeelt dat de decreten van Joesjtsjenko waarbij Stepan Bandera en Roman Sjoechevytsj de titels van Held van Oekraïne toegekend krijgen, onwettig zijn.
2010 21 apr. De Oekraïense president Janoekovytsj en de Russische premier Dmitri Medvedev ondertekenen in Charkov een gasprijsovereenkomst in ruil voor verlenging van de huurovereenkomst voor de Russische marine in een haven aan de Zwarte Zee op het Oekraïense schiereiland de Krim.
2010 jun. Het parlement stemt om de ambities van het NAVO-lidmaatschap op te geven.
2010 11 aug. IMF keurt lening van 15,1 miljard dollar voor Oekraïne goed.
2010 1 okt. Het Grondwettelijk Hof vernietigt de politieke hervorming van 2004 en herstelt de Grondwet van 1996.
2010 31 okt. Er worden lokale verkiezingen gehouden.
2011 mrt. Voormalig president Leonid Koetsjma aangeklaagd wegens zijn vermeende betrokkenheid bij de moord op journalist Georgi Gongadze in 2000.
2011 11 okt. Voormalig premier Joelia Tymosjenko veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf wegens vermeend machtsmisbruik over een gasdeal met Rusland in 2009.
2011 dec. De onderhandelingen over de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne zijn afgerond.
2012 27 apr. Vier explosies in Dnipropetrovsk verwonden 30 mensen.
2012 apr.-mei Leiders van veel westerse landen dreigen het EK 2012 te boycotten en Oekraïne en de ratificatie van Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne op te schorten om de zaak Joelia Timosjenko.
2012 mei Oekraïne houdt een top van leiders van Midden- en Oost-Europese landen in Jalta, nadat een aantal van hen weigerde aanwezig te zijn uit protest tegen de Timosjenko-zaak.
2012 8 jun.-1 jul. Oekraïne en Polen organiseren Euro 2012.
2012 3 jul. Wet die Russische en andere talen gesproken door etnische minderheden officiële status op regionaal en lokaal niveau geeft, aangenomen door Verchovna Rada.
2012 jul.-aug. Russisch krijgt de status van regionale taal in veel regio's van Oost- en Zuid-Oekraïne.
2012 28 okt. Verkiezingen voor VR.
2013 nov. President Janoekovytsj besluit om de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne in heroverweging te nemen, terwijl in februari 2013 de Verchovna Rada met een overweldigende meerderheid voor een overeenkomst met de Europese Unie (EU) had gestemd. In plaats daarvan neigde Janoekovytsj naar nauwere banden met Rusland, die Oekraïne onder druk zette om de EU-deal te weigeren, en lid te worden van de Euraziatische Economische Unie (EEU).
2013-2014 21 nov. 2013-23-feb 2014 Begin massale Euromaidan protesten op het Maidan-plein in Kiev. Demonstranten gaan de straat op om te protesteren tegen het plotselinge besluit om af te zien van de EU-deal. Poetin beschuldigt het Westen van het aanzetten tot en ondersteunen van de protesten.
2014 18-23 feb. De Revolutie van de Waardigheid aansluitend op de Euromaidan-protesten. De dodelijkste confrontaties tussen demonstranten en binnenlandse troepen in de Oekraïense hoofdstad Kiev, op 18 en 20 februari, worden gezien als de meest gewelddadige sinds de onafhankelijkheid van Oekraïne en leiden tot de dood van 103 demonstranten en 13 politieagenten, en de verwonding van vele anderen. De revolutie resulterend in de afzetting van (de naar Rusland gevluchte) president Viktor Janoekovytsj en de omverwerping van de Oekraïense regering.
 
Staatsvlag van Oekraïne achter een muur van anonieme demonstranten in Kiev, Oekraïne. 18 februari 2014
2014 20 feb. Op 20 februari 2014, tijdens een bezoek aan Moskou, verklaart Vladimir Konstantinov, voorzitter van de Hoge Raad van de Krim, dat de overdracht van de Krim in 1954 van de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek naar de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek een vergissing was geweest. Rusland begint met de annexatie van de Krim. Begin Russisch-Oekraïense Oorlog.
2014 27 feb. Russische troepen zonder insignes beginnen hun opmars naar het Krim-schiereiland. Ze nemen strategische posities, waarna ze het Krim-parlement in de regionale hoofdstad Simferopol veroveren en de Russische vlag hijsen. Twee vliegvelden bij Simferopol en Sebastopol worden bezet door Russische militairen. Ook het gebouw van de Oekraïense staatstelevisie in Simferopol wordt door een pro-Russische militie of Russische militairen bezet. De acties waren volgens Poetin bedoeld om de etnische Russen te beschermen en de positie aan de Zwarte Zee te behouden. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt naar aanleiding van deze gebeurtenissen bijeen in New York.
2014 mrt. Moskou annexeert de Krim na een referendum van 16 maart waaruit, volgens Rusland, op de Krim overweldigende steun blijkt voor toetreding tot Rusland. Het leidt tot de grootste confrontatie tussen Oost en West sinds de Koude Oorlog. De VS en de Europese Unie leggen Rusland steeds strengere sancties op.
2014 6 apr. Pro-Russische gewapende groepen veroveren delen van de oblasten Donetsk en Loehansk in de Donbas aan de Russische grens. De regering lanceert als reactie een militaire operatie. Begin Oorlog in Oost Oekraïne. De gevechten breken uit en gaan sporadisch door tot in 2022, ondanks frequente wapenstilstanden.
2014 mei Vooraanstaand, pro-westerse miljardair en zakenman Petro Porosjenko wint presidentsverkiezingen op een pro-westers platform.
2014 12 mei. Pro-Russische separatisten in de oostelijke Donbas-regio van Oekraïne verklaren de onafhankelijkheid en stichtten de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk.
2014 17 jul. Een raket haalt passagiersvliegtuig MH17 neer boven Oost-Oekraïne op weg van Amsterdam naar Kuala Lumpur, waarbij alle 298 mensen aan boord om het leven komen. Onderzoekers traceren het gebruikte wapen naar Rusland, dat betrokkenheid ontkent.
2015 feb. Duitsland en Frankrijk sluiten een nieuwe Donbas-deal tijdens besprekingen in Wit-Rusland, wat resulteert in een zwak staakt-het-vuren.
2016 Economie keert terug naar fragiele groei na twee jaar van onrust.
2017 President Petro Porosjenko sluit een associatieovereenkomst met de EU over vrijhandel in goederen en diensten. Oekraïners krijgen ook het recht op visumvrij reizen naar de EU. De associatieovereenkomst van Oekraïne met de Europese Unie wordt door alle ondertekenaars geratificeerd en treedt op 1 september in werking.
2018 mei De Russische president Poetin opent officieel een brug die Zuid-Rusland met de Krim verbindt, een actie die Oekraïne illegaal noemt.
2018 okt. Het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel staat Oekraïne toe zijn eigen orthodoxe kerk op te richten, onafhankelijk van Russisch kerkelijk toezicht.
2019 apr-jul Televisiekomiek Volodymyr Zelensky wint de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in een verpletterende overwinning op de zittende Petro Porosjenko op basis van beloften om de endemische corruptie aan te pakken en de oorlog in Oost-Oekraïne te beëindigen. Hij treedt aan in mei en zijn Dienaar van het Volk-partij wint in juli de vervroegde parlementsverkiezingen.
2019 aug. Het Parlement benoemt de assistent van president Zelensky, Oleksi Hontsjaroek, tot premier.
2019 sep. Rusland en Oekraïne wisselen gevangenen uit die zijn gevangengenomen in de nasleep van de inbeslagname van de Krim door Moskou en de interventie in de Donbas.
2019 okt. Oekraïne raakt verwikkeld in een afzettingsprocedure in de VS over beschuldigingen van president Trump die probeert het land onder druk te zetten bij het onderzoeken van een mogelijke rivaal van de Democratische president, Joe Biden.
2020 mrt. President Zelensky benoemt voormalig zakenman Denys Sjmyhal tot premier met een mandaat om de industriële heropleving te stimuleren en de belastinginkomsten te verbeteren.
2021 jan. Zelensky doet in januari een beroep op de Amerikaanse president Joe Biden om Oekraïne toe te laten tot de NAVO.
2021 mrt. Rusland verzamelt troepen in de buurt van de Oekraïense grenzen.
2021 dec. Rusland stelt gedetailleerde veiligheidseisen voor, waaronder een juridisch bindende garantie dat de NAVO elke militaire activiteit in Oost-Europa en Oekraïne zal opgeven. Als reactie herhaalt de NAVO haar inzet voor haar "open-deur"-beleid en biedt tegelijkertijd "pragmatische" discussies aan over de veiligheidszorgen van Moskou.
2022 21 feb. In een televisietoespraak zegt Poetin dat Oekraïne een integraal onderdeel is van de Russische geschiedenis, nooit een geschiedenis van echte staat heeft gehad, wordt bestuurd door buitenlandse mogendheden en een marionettenregime heeft. Poetin tekent overeenkomsten om de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk in Oost-Oekraïne als onafhankelijk te erkennen en beveelt daar Russische troepen. Het Westen legt Rusland meer economische sancties op.
2022 24 feb. Poetin verklaart de oorlog in een televisietoespraak en lanceert een drieledige invasie, gericht op Oekraïense troepen en luchtbases met raketten en artillerie en aanvallen op gebieden in steden. Terwijl tienduizenden mensen hun huizen ontvluchten, beveelt Zelensky een algehele mobilisatie.
2022 23 jun. Oekraïne krijgt officieel de status van kandidaat-lidstaat voor toetreding tot de Europese Unie (EU).

Zie ook

bewerken

Referenties

bewerken
  1. (ro) Dan Monah (2005). Religie si arta in cultura Cucuteni, pp. 162–173. ISBN OCLC 319165024.
  2. a b c d e Hans Thuis (2015). Nestorkroniek. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen. ISBN 978 94 6004 2287.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh (en) Ivan Katchanovski, Zenon E. Kohut, Bohdan Y. Nebesio, Myroslav Yurkevich (11 juli 2013). Historical Dictionary of Ukraine. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7847-1.
  4. History. www.encyclopediaofukraine.com. Geraadpleegd op 7 september 2022.
  5. Broedermoord. De Pools-Oekraïense betrekkingen. (1939-1947) | Scriptieprijs. www.scriptiebank.be. Geraadpleegd op 8 september 2022.
  6. Vjatsjeslav Tsjornovil. Lykho z rozumu.
  7. (en) Viktor Yanukovych sworn in as Ukraine president. BBC (25 februari 2010). Geraadpleegd op 1 juni 2022.
  8. (en) Nato's Eastward Expansion Is Vladimir Putin right?. Spiegel (15 februari 2022). Geraadpleegd op 17 april 2022.