Natriumfosfaat

chemische verbinding
(Doorverwezen vanaf Trinatriumfosfaat)

Natriumfosfaat is een natriumzout van fosforzuur met als brutoformule Na3PO4. In zuivere toestand is het een wit kristallijn poeder dat goed oplosbaar is in water. In een waterige oplossing is het een base.

Natriumfosfaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van natriumfosfaat
Structuurformule van natriumfosfaat
Natriumfosfaat
Natriumfosfaat
Algemeen
Molecuul­formule Na3PO4
IUPAC-naam trinatriumfosfaat
Molmassa 163,96 g/mol
CAS-nummer 7601-54-9
EG-nummer 231-509-8
Wikidata Q409501
Vergelijkbaar met natriumdiwaterstoffosfaat, natriumwaterstoffosfaat
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Schadelijk
Waarschuwing
H-zinnen H315 - H319 - H335
EUH-zinnen geen
P-zinnen P261 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand vast
Kleur wit
Dichtheid 1,620 g/cm³
Smeltpunt 73,5 °C
Oplosbaarheid in water 285 g/L
Goed oplosbaar in water
Nutritionele eigenschappen
ADI 70 mg/kg lichaamsgewicht
Type additief zuurteregelaar, metaalbinder, antiklontermiddel
E-nummer E339
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Synthese

bewerken

Natriumfosfaat kan bereid worden door een overmaat natriumhydroxide toe te voegen aan fosforzuur:

 

Kristalstructuur en eigenschappen

bewerken

Natriumfosfaat komt voor in drie kristallijne vormen: een α- (trigonaal), een β- (orthorombisch) en een γ-vorm (orthorombisch). De α-vorm ontstaat bij temperaturen onder de 600°C. De parameters van de eenheidscel bedragen:

  • a = 10,757 Å
  • c = 6,824 Å

De γ-vorm, behorende tot de ruimtegroep Pnma, ontstaat bij verhitting tussen 700 en 800°C. De parameters van de eenheidscel bedragen:

  • a = 5,237 Å
  • b = 5,203 Å
  • c = 7,400 Å

De β-vorm zou een tussenvorm in de overgang van de α- naar de γ-vorm zijn, maar is niet goed gekarakteriseerd.

Toepassingen

bewerken

Natriumfosfaat wordt onder andere gebruikt als smeltzout om harde kaas zachter te maken. Verder wordt het verwerkt in zepen en detergenten.

bewerken
  • (en) Gegevens van natriumfosfaat in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA