Veenknikmos

Veenknikmos
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (planten)
Stam:	Bryophyta (mossen)
Klasse:	Bryidae
Orde:	Bryales
Familie:	Bryaceae (knikmosfamilie)
Geslacht:	Bryum (knikmos)
Soort
	Bryum pseudotriquetrum; (Hedw.) G. Gaertn., B. Mey & Scherb. (1802)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal	Biologie

Veenknikmos (Bryum pseudotriquetrum) is een soort mos uit het geslacht knikmos (Bryum).

Determinatie

De krachtige, rechtop groeiende planten vormen zoden tot 10 cm hoog. Ze zijn olijfgroen tot bruinachtig groen of roodachtig. De stengels zijn weinig vertakt, vrij gelijkmatig bebladerd en bedekt met een dichte rhizoïde laag tot ver naar boven. De eivormig-lancetvormige bladeren staan vochtig rechtop, droog gebogen en tegen de stengel aan. Hun bladbasis loopt lang naar beneden langs de stengel. De bladranden zijn omgerold en duidelijk omzoomd met ongeveer 3 tot 5 rijen smalle en langwerpige cellen. In het gebied van de bladtop zijn de randen meestal licht getand. De krachtige, roodachtige bladnerf komt meestal uit als een korte stekelpunt of eindigt in de bladtop.

De hangende of hellende peervormige sporenkapsels zijn in vaak aanwezig en 2,5–4 mm lang. Ze staan op een roodachtige seta van 2–3 cm lang. De sporenkapsels zijn bruin als ze rijpen in de zomer of herfst. De sporen zijn 12–18 µm groot.

Ecologie

Veenknikmos is vrij algemeen op niet te zure en te droge, humeuze of organische bodems in duinvalleien, laagveenmoerassen, minerotrofe graslanden en op boomstammen in zachthoutooibossen. Een goede basenvoorziening is onontbeerlijk.

Verspreiding

De soort kent een nagenoeg kosmopolitische verspreiding. Het is wijdverbreid in Europa. In Centraal-Europa komt voor voor van de vlakte tot in de hoge bergen. In de Alpen stijgt het tot een hoogte van ongeveer 2300 meter in Beieren en tot 2900 m in Zuid-Tirol.

In Nederland komt het vrij algemeen voor. Het verspreidingspatroon na 1980 laat een verdichting zien van het oude areaal en een opvallende invulling van voorheen witte gebieden, zoals de noordelijke Achterhoek en het keileemplateau in oostelijk Friesland. Aangrenzend Drenthe is nog opvallend leeg en ook de Gelderse Vallei en Midden-Limburg vertonen grote witte gebieden.

Fotogalerij

Sporenkapsels
Bladtop
Bladcellen voet
Bladcellen midden

Bronnen, noten en/of referenties

BLWG Verspreidingsatlas Mossen