Vierdaagse werkweek

systeem waarin studenten en arbeiders vier dagen per week werken

De vierdaagse werkweek is een werkweek van vier dagen. In vergelijking met een vijfdaagse werkweek kent die voor- en nadelen. Meestal wordt de vierdaagse werkweek als positief ervaren, maar soms niet. Het is dus geen wondermiddel.[1] Zo heeft die op de werk-privébalans, die steeds belangrijker wordt gevonden,[2] meestal een positieve invloed,[a] maar soms negatief.[9] Ook heeft de vierdaagse werkweek meestal een positieve invloed op burn-outklachten,[10][4][11][12] maar blijft het burn-outrisico bestaan.[5][3] Hetzelfde beeld[b] komt naar voren bij andere klachten, zoals bij stress[4][11][12][13] en slaapproblemen.[4][11][9] Ook wordt de productiviteit meestal hoger,[c] maar soms niet.[13] De nadelen steken de kop op als de vierdaagse werkweek bestaat uit langere dagen (van bijvoorbeeld negen uur),[13] als communicatie blijft binnenkomen op vrije dagen,[6] of als het arbeidsloon afneemt.[15] Ook kan, als de hoeveelheid werk gelijk blijft, op overgebleven werkdagen grotere druk ontstaan.[3][13] Voor een ontspannen praatje bij de koffiemachine is dan soms geen tijd meer.[13]

Nederland

bewerken

In 1990 eiste de Dienstenbond van de FNV een vierdaagse werkweek.[16] In 2015 pleitte PvdA'er Martijn van Dam ervoor.[17] Door de coronapandemie kreeg de vierdaagse werkweek veel aandacht, want bedrijven en werknemers waren gedwongen hun werkwijze te herzien.[18] Daarbij speelt ook automatisering door robots en AI een rol.[18][6] Medio 2022 vonden veel Nederlanders een vijfdaagse werkweek niet meer van deze tijd.[2] In 2023 noemde NRC-columnist Aylin Bilic een vierdaagse werkweek desondanks "ondenkbaar",[12] hoewel datzelfde jaar een woordvoerder van de AWVN zo'n werkweek duidde als "de normaalste gang van zaken".[4] Ondertussen is de vierdaagse werkweek in de praktijk al gemeengoed, mede door de Wet flexibel werken.[4]

bewerken

Referenties

bewerken
  1. Toegeschreven aan meerdere bronnen: [3][4][5][6][7][8]
  2. Dat wil zeggen: meestal positief, maar soms negatief.
  3. Toegeschreven aan meerdere bronnen: [13][6][14][11][12]

Bronnen

bewerken
  1. Beaton, Caroline, Een vierdaagse werkweek is niet per se beter voor je. Vice Media (20 december 2017). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  2. a b den Bouw, Nina, Vijfdaagse werkweek is steeds minder populair bij werkende Nederlanders. Metro (22 april 2022). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  3. a b c Haeck, Bart, Vierdaagse werkweek blijkt geen wondermiddel. De Tijd (20 november 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  4. a b c d e f Basekin, Ertan, De vierdaagse werkweek is al gemeengoed in Nederland. NU.nl (8 maart 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  5. a b Thijskens, Dimitri, Onderzoek UGent: vierdaagse werkweek zorgt voor betere werk-privébalans, maar moet flexibeler. De Morgen (20 november 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  6. a b c d van Zijl, Lotte, Softwarebedrijf AFAS begint aan vierdaagse werkweek: 'Dak ging eraf'. LINDA. (15 juni 2024). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  7. Boonstra, Wouter, Belgische ambtenaren mogen vierdaagse werkweek. Binnenlands Bestuur (1 september 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  8. Ook ambtenaren kunnen binnenkort voor vierdaagse werkweek kiezen. Gazet van Antwerpen (1 september 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  9. a b Haeck, Bart, Vierdaagse werkweek blijkt geen wondermiddel. De Tijd (20 november 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024. “Omdat het werkrooster in vier dagen wordt geprangd, ontstaat op die dagen een grotere druk. [...G]eïnterviewde werknemers melden soms dat de langere werkdagen tot overbelasting van het team leiden, minder slaap, rug- of nekpijn of een slechtere werk-privébalans. De nadelen worden vooral opgeworpen door vrouwen die een gecomprimeerde werkweek zagen als een alternatief voor deeltijds werk.”
  10. Hogendoorn, Marleen, Waarom een vierdaagse werkweek wél werkt. De Ondernemer. DPG Media (23 februari 2024). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  11. a b c d 'Bedrijf én personeel profiteren van vierdaagse werkweek'. Trouw (21 februari 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  12. a b c d ten Wolde, Vick, Vierdaagse werkweek in Nederland is 'ondenkbaar'. WNL (6 maart 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  13. a b c d e f Voor- en nadelen van een 4-daagse werkweek. Indeed (28 januari 2023). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  14. Gaan we allemaal over naar de vierdaagse werkweek?. Hart van Nederland (12 juni 2024). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  15. Truckers Fries bedrijf kwaad over verplichte vierdaagse werkweek. NOS (13 januari 2017). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  16. FNV-bond eist vierdaagse werkweek  . Het Financieele Dagblad (26 juli 1990). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  17. Jongejan, Deborah, Vierdaagse werkweek: PvdA pleit voor meer vrije tijd. Algemeen Dagblad (2 oktober 2015). Geraadpleegd op 21 juni 2024.
  18. a b Naar een vierdaagse werkweek dankzij ai. Computable (28 september 2021). Geraadpleegd op 21 juni 2024.