Vliegramp bij Smolensk

(Doorverwezen vanaf Vliegramp van Smolensk)

De vliegramp bij Smolensk was een vliegramp die plaatsvond op 10 april 2010 waarbij het Poolse regeringsvliegtuig, een Tupolev Tu-154, kort voor de landing neerstortte nabij het militair vliegveld van de Russische stad Smolensk. Alle inzittenden kwamen bij het ongeluk om het leven, onder wie president Lech Kaczyński, diens vrouw en verscheidene andere hoogwaardigheidsbekleders.

Vliegramp bij Smolensk
Wrakstukken op de plaats van het ongeluk
Wrakstukken op de plaats van het ongeluk
Overzicht
Datum 10 april 2010
10:56 (UTC+4)
Type ramp controlled flight into terrain
Locatie Smolensk, Rusland
Doden 96[1]
Gewonden 0
Vliegtuig(en)
Vliegtuigtype Tupolev Tu-154M
Registratienummer 101 staartnummer
Maatschappij Poolse luchtmacht
Vertrekpunt Warschau
Eindbestemming Smolensk
Passagiers 89
Bemanning 7
Overlevenden 0
Lijst van luchtvaartongevallen
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart

Fatale vlucht

bewerken
 
Vluchtverloop

Het vliegtuig was opgestegen vanaf de Luchthaven Warschau Frédéric Chopin te Warschau en was op weg naar het militaire vliegveld van Smolensk. In het nabijgelegen Katyn zou de delegatie een herdenking bijwonen van het bloedbad van Katyn, dat 70 jaar eerder plaatsvond. Er waren 96 inzittenden in het vliegtuig, een Tupolev Tu-154 uit 1990.

Anderhalve kilometer voor de landing raakte het vliegtuig de boomtoppen en om 10:56 uur lokale tijd (8:56 MEZT) stortte het neer. De weersomstandigheden waren slecht: het was mistig en enkele eerdere vluchten op de luchthaven waren om die reden omgeleid. De piloot had het advies om te landen in de Wit-Russische hoofdstad Minsk of de Russische hoofdstad Moskou niet opgevolgd.[2] Volgens het hoofd van de luchtverkeersleiding, Pavel Pljoesiny, had de piloot hem geantwoord: "Ik heb genoeg brandstof om een rondje te vliegen; ik vlieg pas naar een reservevliegveld als ik hem hier niet aan de grond krijg."[3]

Volgens het Russische televisiestation Rossija 24 gebeurde de ramp bij de vierde landingspoging.[4] Deze informatie is echter niet bevestigd en volgens het Russische nieuwsagentschap REGNUM waren de vier landingspogingen het werk van een ander vliegtuig, dat uit Moskou was gekomen.[5]

Nasleep

bewerken
 
Kaarsjes en rouwenden in Warschau
 
Het betreffende regeringsvliegtuig in Kroatië

Zodra het nieuws over de dood van president Kaczyński zich verspreidde in Polen, trok een grote menigte naar het Presidentieel Paleis in Warschau, om bloemen en andere attributen te leggen en te rouwen. In Polen werden twee minuten stilte gehouden en werd een week van nationale rouw ingesteld, die tot en met zondag 19 april duurde. Bij enkele voetbalwedstrijden in verschillende Europese landen werd vooraf een minuut stilte voor de slachtoffers van de ramp in acht genomen.

Op 11 april keerde het stoffelijk overschot van de president terug in Polen aan boord van een militair vliegtuig. Een grote menigte bracht hem een laatste groet toen zijn doodskist uit het vliegtuig werd gedragen en per lijkwagen naar het Presidentieel Paleis werd vervoerd, alwaar zijn lichaam werd opgebaard. In de dagen daarop werden de stoffelijke overschotten van steeds meer slachtoffers geïdentificeerd en naar Polen overgevlogen.

Op 17 april, een dag voor de begrafenis, werd in Warschau op het Piłsudskiplein (Plac Piłsudskiego) een grote manifestatie gehouden ter herdenking van de slachtoffers.

Na overleg tussen Kaczyński's tweelingbroer Jarosław (voormalig Pools premier) en huidig leider van politieke partij PIS en kardinaal Stanisław Dziwisz van Krakau werd door de familie besloten het presidentiële paar op 18 april bij te zetten in de kathedraal van Wawel, een heuvel in Krakau waar Poolse koningen en nationale helden zijn begraven. Hier bevindt zich namelijk naast de kathedraal het voormalig koninklijk paleis. Deze locatie lokte vanwege het controversiële karakter van Kaczyński's presidentschap een storm van protesten uit, en in verscheidene grote steden werd tegen deze beslissing betoogd.[6] Een groot aantal staatshoofden en regeringsleiders zou deze begrafenis in eerste instantie bijwonen, maar nadat het vliegverkeer in het Europese luchtruim werd stilgelegd vanwege de vulkaanuitbarsting onder de Eyjafjallajökull in IJsland, moesten veel van hen, onder wie de Amerikaanse president Barack Obama, de Canadese premier Stephen Harper en de Duitse bondskanselier Angela Merkel, afzeggen.

Conform de grondwet nam de voorzitter van de Sejm, Bronisław Komorowski van het Burgerplatform van premier Donald Tusk, na het overlijden van Kaczyński de taken van de president over. Op 21 april 2010 maakte Komorowski bekend dat er op 20 juni vervroegde presidentsverkiezingen plaats zouden vinden.[7]

De kandidaten waren toen:

Jarosław Kaczyński PIS

Waldemar Pawlak PSL

Grzegorz Napieralski SLD

Bogdan Szpryngiel partijloos

Bogusław Ziętek Polska Partia Pracy – Sierpień 80

De winnaar werd na twee stemrondes vooralsnog Bronisław Komorowski en deze was van 6 augustus 2010 tot 6 augustus 2015 president.

Slachtoffers

bewerken
 
De passagierslijst
 
Lech Kaczyński met zijn vrouw Maria
 
Franciszek Gągor
 
Janusz Zakrzeński

Alle 88 passagiers en de acht bemanningsleden van het vliegtuig kwamen om.[8][9] Onder de slachtoffers waren naast de president en zijn vrouw ook vele oud-ministers en parlementariërs, onder wie de gedoodverfde presidentskandidaat van de SLD, Jerzy Szmajdziński, stafleden van de presidentiële kanselarij, hoge vertegenwoordigers van de strijdkrachten en de president van de Nationale Bank van Polen, Sławomir Skrzypek.

Prominenten

bewerken
bewerken
Zie de categorie 2010 Polish Air Force Tu-154 crash van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.