Vruchtenstilleven

Vruchtenstilleven is een schilderij door de Noord-Nederlandse schilder Balthasar van der Ast in het Centraal Museum in Utrecht.

Vruchtenstilleven
Kunstenaar	Balthasar van der Ast
Signatuur	B·van der·ast·1623
Jaar	1623
Ontstaan in	Utrecht
Genre	Stilleven
Techniek	Olieverf op paneel
Afmetingen	23,6 × 32,4 cm
Verblijfplaats	Centraal Museum
Locatie	Utrecht
Inventarisnummer	5096 a
Portaal    Kunst & Cultuur

Voorstelling

Het stelt een stenen plint voor met daarop een Chinese kom met daarin hoog opgestapeld allerlei fruit: appels, perziken, witte en rode druiven, een kalebas, een meloen en kersen. Verspreid over het fruit zitten enkele insecten: een libelle, een vlinder en een vlieg. Op de plint ligt verder nog een takje rozen, een tulp, schelpen (eigenlijk zeeslakkenhuizen) en enkele insecten. De sprinkhaan rechtsonder is in spiegelbeeld ook afgebeeld op de kom. Het stilleven moet rijkdom uitstralen. De kom, van het type kraakporselein, was in de tijd van Balthasar van der Ast een kostbaar bezit. Een deel van het fruit moest van het zuiden worden ingevoerd. Ook de exotische schelpen waren destijds een zeldzaamheid.

Toeschrijving en datering

Het schilderij is rechtsonder op de rand van de plint gesigneerd en gedateerd ‘B·van der·ast·1623’.

Herkomst

Het werk is voor het eerst gesignaleerd op 15 december 1922 op een verkoping bij veilinghuis Hôtel Drouot in Parijs. In 1924 werd het aangekocht door het Centraal Museum van kunsthandel Galerie Van Diemen & Co. in Den Haag.

Externe links

• Webpagina Centraal Museum (als Vruchtenstilleven).
• RKDimages (als Stilleven van vruchten in een porseleinen kom, met rozen, schelpen en insekten).

Bronnen

• Helmus, Liesbeth M. (1999) De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht. 5 Schilderkunst tot 1850. B Catalogus schilderkunst tot 1850, Utrecht: Centraal Museum, ISBN 90-73285-61-5, p. 572, cat.nr. 4 (als Vruchtenstilleven).
• Jonge, C.H. de et al. (1933) Centraal Museum Utrecht. Catalogus der schilderijen, [Utrecht:] [Centraal Museum], p. 3, cat.nr. 2 (als Vruchtenstilleven). Zie archive.org.

Tentoonstellingen

• Kersttentoonstelling van werken van 17e eeuwsche Utrechtsche meesters, Centraal Museum, Utrecht, 1924-1925, geen catalogus.
• Tentoonstelling van schilderijen der Utrechtsche School, Centraal Museum, Utrecht, 21 juni-1 oktober 1941, p. 1, cat.nr. 2.
• Zie Zeeland, Feestpaleis, Gent, 7-23 oktober 1950, p. 4, cat.nr. 41.
• Wintertentoonstelling. Van intimiteit tot theater, Stedelijk Museum "Het Prinsenhof", Delft, 22 december 1951-31 januari 1952, p. 23, cat.nr. 5.
• Der frühe Van Gogh und seine Zeitgenossen, Herrenhausen, Hannover, 1990.
• De keuze van Simon Levie. Oude meesters in de collectie van het Centraal Museum, Centraal Museum, Utrecht, 17 juni-10 september 1995, geen catalogus.
• De Zeven Hoofdzonden - Jeroen Bosch inspireert Jurgen Bey, Centraal Museum, Utrecht, 14 september 2013-18 mei 2014, geen catalogus.
• Schöner als die Wirklichkeit. Die Stilleben der Balthasar van der Ast (1593/94-1657), Suermondt-Ludwig-Museum, Aken, 10 maart-5 juni 2016, Herzogliches Museum, Stiftung Schloss Friedenstein, Gotha, 2 juli-2 oktober 2016, ISBN 9783731903161, p. 137-138, cat.nr. 15.

Noten