Wikipedia:Etalage/Archief/Termieten

Archivering Review

Termieten

Termieten zijn op het eerste gezicht simpele insecten maar door hun sociale gedrag worden ze gezien als sterk gespecialiseerd. Termieten zijn ondanks hun geringe lichaamslengte verantwoordelijk voor veel schade aan gebouwen en ecosystemen. In landen waar termieten van nature voorkomen, zoals de Verenigde Staten, veroorzaken ze jaarlijiks meer schade dan alle natuurbranden en overstromingen tezamen.

En het slechte nieuws is; ze komen inmiddels ook voor in Nederland. De soort Reticulitermes flavipes heeft zich al gevestigd en andere soorten zijn mogelijk onderweg als gevolg van klimaatverandering. Om wat extra aandacht te genereren voor deze fascinerende maar zeer schadelijke diertjes wil ik het artikel later aanmelden voor de etalage en ik ben benieuwd naar opmerkingen en commentaar. - B kimmel _overleg 17 mrt 2024 22:49 (CET)

Ik heb mijn eerste reactie geplaatst op de overlegpagina. Dajasj (overleg) 18 mrt 2024 08:52 (CET)

Wat meer overkoepelend, ik vind de volgorde waarin zaken behandeld worden niet altijd logisch. Sommige begrippen worden best vaak genoemd voordat ze echt behandeld worden. Dat vond ik niet zo fijn lezen. Een wat logischere structuur kan ook wat dubbelingen voorkomen. Dit is vooral een probleem bij "onderscheid met andere insecten". Verder zag ik het ook terug in het inconsequente linken in het artikel.

Daarnaast vind ik sommige alinea's wat te lang, terwijl sommige andere alinea's één zin zijn. Dajasj (overleg) 18 mrt 2024 11:38 (CET)

Hi B Kimmel! Een compliment voor je uitvoerige werk over weer een interessante diergroep! Het artikel is heel compleet; alle mogelijke onderwerpen die te bespreken zijn over termieten passeren wel de revue. Ik maak graag wat tijd om het lemma door te lezen en suggesties te doen. Hoewel je teksten altijd soepel lezen, heb ik soms moeite met de structuur en de prioritering die je kiest. Een aantal algemene opmerkingen:

• In de inleiding kan wat duidelijker naar voren komen wat nou echt de onderscheidende kenmerken zijn van de groep. Je begint de inleiding bijvoorbeeld met informatie over geografische verspreiding, ik denk dat dat beter later aan bod zou kunnen komen. Pas in de vijfde (!) alinea wordt de hout-etende levenswijze ter sprake gebracht. Dat zou ik zelf, als karakteristieke en iconische eigenschap, veel eerder noemen. Ik heb een wat bondiger alternatief opgesteld, zie mijn conceptpagina.
• In moderne bronnen worden de termieten samen met kakkerlakken ingedeeld onder de Blattodea. Met andere woorden, termieten zijn eigenlijk gespecialiseerde sociale kakkerlakken (zie hier). Hoe je het nu beschrijft lijkt het erop dat het om een apart orde gaat. De fylogenie die je geeft bevat een paar groepen die ik niet helemaal begrijp (hoge en primitieve kakkerlakken?). Naar welke groepen verwijs je hier precies, en op welke bron heb je de boom gebaseerd?

TheBartgry (overleg) 9 apr 2024 01:57 (CEST)

Ik heb er wat aan gesleuteld en hoop aan je wensen te hebben voldaan, zoals het aanpassen van de inleiding, bedankt hiervoor! De boom is een versimpelde weergave van figuur 1 uit dit artikel. - B kimmel _overleg -1 mei 2024 21:12 (CEST)

Mooi! Dankjewel. Geef me nog even de tijd om de kopjes taxonomie en evolutie te controleren voordat je nomineert :). TheBartgry (overleg) 1 mei 2024 21:26 (CEST)

Dag B kimmel! Eerst en vooral: bedankt om telkens weer de aandacht te vestigen op (minder evidente?) diergroepen. Hierbij een aantal opmerkingen.

Inleiding

• Je opent het artikel met de bewering dat termieten "[...] een relatief kleine groep [...]" zijn. 'Relatief' zou ik weglaten, het is niet duidelijk wat daarmee bedoeld wordt.
• "Termieten leven oorspronkelijk niet in westelijke en noordelijke delen van Europa, het is de enige invloedrijke groep van insecten die hier niet van nature voorkomt." Die komma kan beter een punt zijn. Je schrijft wel vaker lange zinnen die gemakkelijk in twee gesplitst kunnen worden.
• "Termieten zijn de enige sociale insecten die niet tot de vliesvleugeligen behoren." Dit klopt toch niet? en:Pemphigus spyrothecae (Halfvleugeligen), en:Austroplatypus incompertus (Kevers) en en:Kladothrips (Tripsen) zijn ook sociale insecten die niet tot de vliesvleugeligen behoren.

Naamgeving

• "In Indonesië worden termieten wel aangeduid met de naam 'rajaps'." Interessant, maar waar komt die 'afwijkende' naam dan vandaan?

Taxonomie en indeling

• "Bij de bidsprinkhanen zijn de monddelen naar onderen gericht hypognaath) en bij de kakkerlakken zijn de monddelen naar achteren gericht (ophistognaath)." Haakje vergeten bij 'hypognaath'.
• "Bij de soorten uit de families Rhinotermitidae en Termitidae is deze structuur minder goed zichtbaar of zelf volledig verdwenen." Zelf -> zelfs.
• "De soort Termes fatalis was de eerste termiet die wetenschappelijke naam kreeg (als Termes fatale) [...]" Lidwoord vergeten voor 'wetenschappelijke'.
• "Zuid-Afrikaanse" wordt tweemaal in dezelfde alinea gelinkt. Waarom wordt trouwens bij sommige wetenschappers hun nationaliteit en specialisatie genoemd, en bij anderen niet?
• "In Suriname worden de dieren 'houtluizen' genoemd, niet te verwarren met de insecten uit de orde stofluizen of houtluizen (Psocoptera) die ook wel onder deze naam bekend staan." Kan dit deeltje niet beter bij de naamgeving worden genoemd?

Evolutie

• "Slechts zelden worden volledige exemplaren aangetroffen die vele vele miljoenen jaren geleden in barnsteen zijn ingevangen en al die tijd volledig bewaard zijn gebleven." Tweemaal 'vele'.

Verspreiding en habitat

• "De meeste soorten leven in subtropische en tropische Termieten komen op alle continenten voor, behalve op Antarctica." In deze zin is ergens iets fout gelopen?
• "Daarnaast zijn Zuid-Amerika (400 soorten) en Azië (435 soorten)." Deze zin lijkt onvolledig?
• "[...] die rond het Middellandse Zee te vinden is." Fout lidwoord.
• "[...] tot oostelijk in Macedonië." Wordt gelinkt naar het land Noord-Macedonië, maar Macedonië is een Griekse provincie.

Onderscheid met andere insecten

• "Termieten zijn het nauwst verwant aan kakkerlakken, hoewel maar weinig soorten die sterk op kakkerlakken lijken." Zin loopt niet lekker.
• "Hert belangrijkste verschil echter is de lichaamslengte [...]" 'Hert' -> 'Het'.
• "Alle andere sociale insecten zoals bijen, mieren en wespen behoren tot de hoger ontwikkelde insecten die een volledige metamorfose kennen (Endopterygota)." Zoals eerder gezegd zijn er dus ook sociale halfvleugeligen, die geen volledige metamorfose ondergaan.

Uiterlijke kenmerken

• "De geslachtsrijpe gevleugelde exemplaren zijn iets kleiner als de koning." 'als de koning' -> 'dan de koning'
• "Doordat hun vleugels voorbij het achterlijf reiken lijken ze nog groter dan ze in werkelijkheid zijn." Komma tussen 'reiken' en 'lijken'.
• "[...] en het het achterste deel is de postclypeus." Tweemaal 'het'.
• "De kaken zijn opgebouwd uit uit chitine [...]" Tweemaal 'uit'.
• "[...] een diepe naad die de heup in tweeën verdeeld." 'Verdeeld' -> 'verdeelt'
• "Bij de geslachtsdieren is eerste sterniet vaak klein of ontbreekt geheel [...]" Lidwoord vergeten.
• "de vertegenwoordigers van de familie Cryptocercidae hebben zeer kleine cerci aan het achterlijf." Hoofdletter vergeten.

De verschillende kasten

• "De volwassen dieren of imagines [...]" 'Imagines' is volgens mij geen gangbare term?
• "De zwermen dan niet uit [...]" 'De' -> 'Deze'.

Ecologie

• "[..] die ook wel ook wel termieteneters worden genoemd." Tweemaal 'ook wel'.
• "Tenslotte zijn er ook verschillende vogels die voornamelijk van termieten buitmaken [...]" 'Van' moet weg.
• "Verlaten termietennesten worden dor grote plantenetende zoogdieren gebruikt [...]" 'Dor' -> 'door'.

Het termietennest

• "[...] zie ook onder #vijanden." Dit lijkt me een nogal onorthodoxe methode. Misschien beter "Zie ook onder het kopje [[Termieten#Vijanden|Vijanden]]."
• "Andere termieten tenslotte maken een tijdelijk nest [...]" Wat bedoel je met die 'tenslotte'?
• "Een voorbeeld van een dergelijke soort is de is de geelhalstermiet (Calotermes flavicollis)." Tweemaal 'is de'.
• "De bolle zijde van het nest is steeds naar het oosten en het holle deel naar het westen." Hier mist een woord.
• "Dergelijke nesten worden dor de lokale bevolking als kompas gebruikt omdat ze de verschillende windrichtingen aangeven." 'Dor' -> 'door'.

Relatie met de mens

• "[...] dat het gebruikt ervan zou helpen tegen dergelijke ziektes." 'Gebruikt' -> 'gebruik'.
• "De termieten zelf worden ingezet als voedel voor jonge vissen in in viskwekerijen." 'Voedel' -> 'voedsel' en tweemaal 'in'.

Termieten als plaag

• In de tabel wordt de jaarlijkse schade in miljoenen weergegeven. Wat is hier de eenheid?
• "zodra een dergelijke schuiltunnel een plek bereikt waar veel voedsel te vinden is wordt deze uitgebouwd." Hoofdletter vergeten.
• "Als het hout is aangevreten wordt het vervangen door papier dat in met een insecticide is geïmpregneerd." Zin loopt mank.
• Momenteel geef je voornamelijk aan wat de positieve en negatieve aspecten van termieten voor mensen zijn. De omgekeerde relatie, dus welke impact mensen op termieten hebben, wordt amper aangehaald (enkel dat het grootschalig gebruik van de termieten en hun heuvels voor agrarische doeleinden niet duurzaam is omdat de termieten de nesten niet snel genoeg kunnen herstellen). Ik kan me inbeelden dat pakweg ontbossing en verharding een negatieve impact hebben op termietenpopulaties?

Inhoudelijk lijkt het artikel redelijk volledig, maar taalkundig is er momenteel nog een beetje werk aan. Ik twijfel er echter niet aan dat dit artikel uiteindelijk in de etalage terecht zal komen!

Met vriendelijke groeten, OrviIIe (overleg) 9 apr 2024 12:38 (CEST).

Heel erg bedankt voor je uitgebreide review, inmiddels heb ik alle punten nagelopen en aangepast. Ik ben onder de indruk, ik dacht dat ik aardig was ingevoerd in de insectenwereld maar dat een kever als Austroplatypus incompertus eusociaal gedrag vertoont was geheel nieuw voor mij. Wat betreft je laatste punt; ik kan me voorstellen dat mensen een negatieve impact hebben op termieten, ongetwijfeld zelfs. Hier is bij mijn weten echter geen onderzoek naar gedaan. Geen enkele termiet wordt als bedreigd beschouwd door de IUCN. Een Google-search "negative human impact on termites" levert alleen artikelen op over de schadelijkheid van termieten. Mocht ik er iets over vinden dan zal ik dit zeker eens integreren want bij vrijwel alle artikelen over dieren die ik heb geschreven speelt de invloed van de mens juist een belangrijke rol. Met vriendelijke groet, - B kimmel _overleg 3 mei 2024 21:35 (CEST)

Mooi artikel weer, persoonlijk stoorde ik me aan de lange inleiding. Ik denk dat de helft van het aantal alinea's voldoende zou moeten zijn. Themanwithnowifi (overleg) 15 apr 2024 16:08 (CEST)

Je was niet de enige ;o. Dankzij The Bartgry is deze nu een stuk compacter geworden. B kimmel _overleg -1 mei 2024 21:13 (CEST)

Hi B Kimmel, excuses voor mijn late reactie. Ik heb een vraag over het kopje Taxonomie. Een belangrijke naam die daar mist is het kakkerlakkengeslacht Cryptocercus, een zustergroep van de termieten (zowel genetisch als qua levenswijze zijn ze heel vergelijkbaar). Ik vind veel publicaties die dit geslacht noemen, om uit te leggen dat de termieten uit de kakkerlakken zijn ontstaan. De alinea over 'basale' en 'geavanceerde' termieten kan denk ik beter weg. Hoe kom je precies bij deze tweedeling? Je hebt geen referenties in dit deel geplaatst, dus ik vind het moeilijk te beoordelen hoe relevant deze informatie is. TheBartgry (overleg) 6 jun 2024 04:28 (CEST)

Ik ben altijd blij met commentaar ;o. Het geslacht Cryptocercus is weliswaar niet genoemd maar wel de hogere rang (Cryptocercidae) onder het kopje 'evolutie' waar ik het een en ander wat verduidelijkt heb. De verdeling van termieten in meer basale en hogere groepen is terug te vinden in zo'n beetje alle bronnen die ik heb gebruikt voor het artikel. Dit is kennelijk hoe de wetenschap de familie Termitidae onderscheid van ale andere families. - B kimmel _overleg 11 jun 2024 22:23 (CEST)

Archivering Etalagenominatie 15 augustus 2024

Termieten

Termieten zijn een kleine groep van ongewervelden die vanwege de enorme aantallen individuen echter een grote invloed heeft op de wereldwijde ecosystemen. Onlangs zijn de eerste termietenkolonies in Nederland aangetroffen, vermoedelijk als gevolg van klimaatverandering. Dit heeft mij geïnspireerd om deze diergroep eens goed onder de loep te nemen en er een uitgebreid artikel over te schrijven. Het lemma heeft een langdurige en tevens uitgebreide review gehad en ik sta open om aanvullende opmerkingen en commentaar alsnog te verwerken in de tekst. B kimmel _overleg -21 jun 2024 23:15 (CEST)

Voor opname Termieten

1. Mathijsloo (overleg) 22 jun 2024 12:13 (CEST)
2. kweetal_nl (overleg) 26 jul 2024 06:32 (CEST)
3. Themanwithnowifi (overleg) 3 aug 2024 15:16 (CEST)
4. ~Ycleymans~ (overleg) 3 aug 2024 18:22 (CEST)
5. TheGoodEndedHappily (overleg) 5 aug 2024 10:48 (CEST)
6. Ymnes (overleg) 5 aug 2024 17:46 (CEST)
7. hasp (overleg) 6 aug 2024 12:07 (CEST)
8. Davizz (overleg) 6 aug 2024 18:26 (CEST)
9. Kronkelwilg (overleg) 6 aug 2024 23:21 (CEST)

Tegen opname Termieten

1. ...

Commentaar Termieten

1. ...