Wikipedia:Schrijfcursus/Structuur
| Voorpagina | Bronnen | Structuur | Titel en inleiding | Inhoud en stijl | Opmaak | Samenwerken |
Het tweede punt van aandacht in deze snelcursus is de structuur van een artikel. Voor een groot deel komt structuur op persoonlijke smaak aan, maar voor een aanzienlijk deel zal het ook afhangen van hoe goed je je bronnenlijst (zie de tweede stap in deze cursus) gebruikt. Of je nu aan een nieuw artikel begint, of een oud artikel probeert te verbeteren, het is belangrijk een plan voor een indeling op te stellen: zet de structuur die je voor ogen hebt bv. op papier (of op de overlegpagina van het artikel). Tijdens je werk aan het artikel kun je je plan natuurlijk weer wijzigen als je tot nieuwe inzichten komt.
Een rommelige structuur maakt een artikel onoverzichtelijk. Een structuur die niet overeenkomt met wat in de overzichtsbronnen gebruikelijk is schendt het principe van verifieerbaarheid. Hieronder een paar tips om die twee ongewenste situaties te voorkomen.
Deelonderwerpen
Elk onderwerp heeft verschillende aspecten, die encyclopedisch relevant zijn en het dus waard zijn genoemd te worden. Zo'n aspect kan een onderdeel van het onderwerp zijn, of een bepaalde manier om er naar te kijken (een visie of een benadering). Al die aspecten zijn het waard te overwegen als deelonderwerp van je artikel.
Een goed artikel is volledig: alle aspecten komen aan bod. Maar: in een goede structuur komen geen aspecten aan bod, die niet noodzakelijk zijn. Welke aspecten belangrijk genoeg zijn, kun je ontdekken in de overzichtsbronnen die je in je bronnenlijst gezet hebt. Daarvoor is het niet nodig de bronnen van begin tot einde door te lezen: een blik op de inhoudsopgave of structuur van de bron zegt meestal al genoeg. In een goed artikel komen alle aspecten bovendien evenredig aan bod. Deelonderwerpen die in meerdere goede bronnen een ruime plaats krijgen, zijn het waard uitgebreid behandeld te worden. Een deelonderwerp dat in slechts één goede bron aandacht krijgt, maar in de andere bronnen achterwege gelaten wordt, heeft minder aandacht nodig.
Een artikel is een samenvatting van de in bronnen behandelde kennis. Omdat het een samenvatting is, zal het een schaalmodel zijn: het artikel is beknopter dan de gebruikte bronnen. Het relatieve gewicht dat aan een bepaald aspect gegeven wordt in de bronnen, zou terug horen te komen in je artikel. Dat wil zeggen: als de bronnen 60% van hun ruimte besteden aan een bepaald aspect, dan zal dit aspect ook het grootste deel van je artikel moeten innemen. Geven de bronnen een bepaalde visie veel meer ruimte en aandacht dan een andere, dan zal de balans in je artikel ook naar de eerste visie uit moeten slaan.
Een ander gevolg van een schaalmodel is, dat niet alle aspecten die de bronnen gebruiken aan bod kunnen komen in het artikel. Als de bronnen bepaalde aspecten zo marginaal behandelen dat ze in het niet vallen bij andere aspecten, kun je ervoor kiezen ze weg te laten. De beslissing of en hoeveel ruimte je een aspect geeft, komt voor een deel aan op persoonlijke smaak. Er zijn dan ook geen absolute criteria, maar zorg ervoor dat je al je beslissingen in ieder geval kunt onderbouwen met de bronnen.
Kopjes
De belangrijkste aspecten van het onderwerp verdienen eigen kopjes in je artikel. In het eerste deel van deze snelcursus (hier) werd uitgelegd hoe je kopjes aanmaakt. Hoewel het gebruik van kopjes ook voor een groot deel op persoonlijke smaak aankomt, toch een paar algemene opmerkingen:
- Een goed artikel bevat genoeg kopjes, om de lezer in een oogopslag een duidelijk overzicht over de belangrijkste aspecten van het onderwerp te geven. Probeer tekst onder te verdelen zodra een kopje zo lang is dat voor de lezer onduidelijk wordt in welk deel van het artikel hij zich bevindt.
- Een goed artikel heeft ook niet teveel kopjes. Niet elke alinea heeft een kopje nodig: beperk je tot de belangrijkste deelonderwerpen. Een teveel aan kopjes maakt een artikel juist onoverzichtelijk.
- Probeer de namen van de kopjes zo kort en eenvoudig mogelijk te houden. De lezer moet in een oogopslag kunnen zien waar het over gaat.
Een goede structuur ordent informatie en maakt een artikel tegelijkertijd overzichtelijk voor de lezer. Wanneer je een goede structuur opgesteld hebt, ligt het geraamte van je artikel voor je en kun je aan de slag met het eigenlijke werk.