Wikipedia:Wikiproject/Erfgoed/Vlaanderen/Guido Gezellearchief/Vrouwen van papier

2024-03-08 2023-09-28

Het wikiproject ‘Vrouwen van papier’ (2022-2024) is een project dat werd geïnitieerd door het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge. Het doel is het registreren, beschrijven en ontsluiten van data en kennis over de vrouwen waarmee dichter Guido Gezelle correspondeerde.

Briefwisseling met vrouwen

Guido Gezelle (1830-1899) correspondeerde met een 200-tal vrouwen: baronessen, burgerdames, dienstmeisjes, religieuzen, zakenvrouwen, fabrieksmeisjes, Engelse vrouwen en inwijkelingen, biechtelingen en familieleden. Ze komen uit verschillende lagen van de maatschappij.

De briefcorrespondenten schreven niet alleen uit Vlaanderen, maar ook uit Frankrijk, Duitsland, Ierland en Engeland. Ze droegen bij aan Gezelles literair werk of vroegen advies bij persoonlijke kwesties. Hun brieven vormen een onontgonnen cultureel erfgoed, met een aparte stijl en thematiek. Vaak openhartig, geven de egodocumenten een doorsnede van de 19e-eeuwse samenleving. Ze bieden ook een menselijke blik op de dichter Guido Gezelle, zijn werk en zijn werkomgeving.

Doelstellingen

Het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge streeft naar een inclusieve, gelaagde en meerstemmige beschrijving van de briefwisseling in het archief van Guido Gezelle. Deze briefwisseling wordt op een participatieve manier gedocumenteerd en gedigitaliseerd. Veel vrouwelijke briefcorrespondenten van Guido Gezelle bleven tot op heden onderbelicht. De Openbare Bibliotheek Brugge en het Guido Gezellearchief willen hen uit de schaduw van de geschiedenis halen.

Het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge wil met het wikiproject ‘Vrouwen van papier’ de verzamelde gegevens over en de foto’s van vrouwen ter beschikking stellen om de gendergap (genderkloof ofwel genderongelijkheid) op de Nederlandstalige Wikipedia en andere Wiki-projecten te verkleinen. Een betere erfgoedzorg, inclusief de registratie van de vrouwelijke briefcorrespondenten via de infrastructuur van Wikimedia, draagt bij aan het verbeteren van de zichtbaarheid en het beschikbaar en bekend maken van waardevolle historische bronnen.

Acties

Het wikiproject ‘Vrouwen van papier’ omvat:

De creatie en verrijking van zowel Wikidata-records als Wikipedia-artikels over de vrouwelijke briefcorrespondenten van Guido Gezelle.
Het opladen van portretfoto’s van de vrouwelijke briefcorrespondenten naar Wikimedia Commons, en het koppelen van de foto’s met Wikidata-records en Wikipedia-artikels.
De creatie en verrijking van Wikidata-records over vrouwen die in de briefcorrespondentie van en met Gezelle vermeld worden.

De basis voor de creatie en de verrijking van de Wikidata-records is het Personenregister van de Openbare Bibliotheek Brugge en van het Guido Gezellearchief.

Schrijfsessies

Schrijfsessie 28 september 2023

Het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge zal in 2024 in het kader van Internationale Vrouwendag in samenwerking met Wikimedia België en andere projectpartners enkele schrijfsessies organiseren. Het doel hiervan is de informatie over briefcorrespondentes van Guido Gezelle toegankelijk te maken op Wikipedia. Zo streeft het project op een participatieve manier naar een inclusieve registratie van de briefcorrespondentie.

De schrijfsessies nemen de vorm aan van een edit-a-thon. Een edit-a-thon is een gekend format waarbij gemeenschappen samenkomen om over een bepaald onderwerp gezamenlijk te schrijven en te publiceren. Het doel is om nieuwe editors op te leiden en de kwaliteit van de artikels over het onderwerp te verbeteren. Meer informatie over deze schrijfsessie volgt.

Wikipedia-artikels schrijven: Hoe doe ik dat?

Iedereen is welkom om Wikipedia-artikels te schrijven. Om de kwaliteit van Wikipedia hoog te houden, houdt de Wikipediagemeenschap er wel een aantal regels op na. Om ervoor te zorgen dat jouw artikel niet gewist wordt, verzamelden we voor jou enkele tips & tricks van een ander project Wiki Women Design.

Onderwerpen artikels

Je kan volledig vrijblijvend bijdragen aan 'Vrouwen van papier' door zelf een artikel aan te maken, te vervolledigen of te vertalen over een vrouwelijke briefcorrespondente van Guido Gezelle of over een vrouw wier naam voorkomt in de briefcorrespondentie van of met Guido Gezelle.

Hier vind je een lijst van onderwerpen die het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge heeft samengesteld.

Je schrijft best in via deze inschrijfknop, zodat je vrije bijdrage gelinkt wordt aan het wikiproject ‘Vrouwen van papier’. Zo worden je bijdragen steeds geregistreerd als deel van het project.

Consulteer deze subpagina voor een up-to-date lijst van de te beschrijven personen.

Blijf op de hoogte

Om op de hoogte te blijven van het project ‘Vrouwen van papier’, de resultaten van het project of om nieuws te ontvangen over de schrijfsessies, heb je verschillende opties:

Schrijf je in op de algemene nieuwsbrief van de Openbare Bibliotheek Brugge.
Volg de Openbare Bibliotheek Brugge op Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter en YouTube.
De website Guido Gezellearchief.

Het cultureelerfgoedproject ‘Vrouwen van papier’

Het wikiproject ‘Vrouwen van papier’ is onderdeel van een groter, gelijknamig cultureelerfgoedproject dat door de Vlaamse overheid wordt gesubsidieerd en in oktober 2022 is gestart. Via een online brieveneditie, digitale beelden, een expo en een artistiek project brengt dit project onbekende vrouwelijke getuigen tot leven, en biedt het een verrassende vrouwelijke blik op Guido Gezelle, het literaire archief en zijn tijd.

Via participatie realiseert 'Vrouwen van papier' een online brieveneditie in GezelleBrOn van deze boeiende egodocumenten, samen met de digitalisering van alle 2300 door Gezelle verknipte brieffragmenten uit het Gezellearchief. Gezelle verknipte veel van zijn brieven om het papier te hergebruiken. Zo raakten ze versnipperd en verspreid over het archief. We vinden ze terug op de achterkant van de 150.000 fiches uit de Woordentas. Kwetsbare fragmenten en het meervoudig gebruik van documenten maken het archief moeilijk te hanteren en te digitaliseren.

Met dit corpus komen we tegemoet aan het tekort aan genderhistorische bronnen. Het project werkt mee om het evenwicht te herstellen tussen mannen en vrouwen in biografische databanken en bronnen. Ook voorziet het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge de resultaten van de vrijwilligers in ODIS op te nemen.

In het Gezellejaar 2024 volgt een tentoonstelling en publicatie. Zo maakt het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge vrouwelijk erfgoed relevant voor een breed publiek. Het project kan gerealiseerd worden door de tweejarige subsidiëring van Vlaanderen met de ondersteuning en hulp van diverse partners.

Partners van het erfgoedproject ‘Vrouwen van papier’

Hoofdpartners:

Guido Gezellearchief, Openbare Bibliotheek Brugge
Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (CTB) - Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL)
Prof. dr. Piet Couttenier (Universiteit Antwerpen)
Vrijwilligers o.m. van het Gezellegenootschap

Expertisepartners:

Meemoo
Musea Brugge
Poëziecentrum Gent
Prof. dr. Yves T’Sjoen departement Taal- en Letterkunde Universiteit Gent
Prof. dr. Marianne Van Remoortel, Centrum voor Genderstudies Universiteit Gent
Schrijverscollectief Fixdit
ODIS vzw
Rijksarchief Brugge & Kortrijk
Stadsarchief Kortrijk
Stadsarchief Brugge
KADOC, Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, cultuur en samenleving
Stichting Van Caloen vzw
Letterenhuis

Verenigingen:

Wikimedia België

Pers

Koen Theuns, Vrijwilligers blikken brieven van en aan Guido Gezelle in, in: De Standaard, woensdag 23 november 2022

Bibliografie

Depuydt, Els. "GezelleBrOn - Gezelle Brieven Online", In Waarde Meester, Lateur, P. (ed.), 22-25, 2022
Depuydt, Els. "Naar een Gezelle van deze eeuw: een dichter in de Brugse erfgoedbibliotheek." Koorts. Erfgoedmagazine van KADOC, vol. 1 (2021), 46-53
Depuydt, Els. "Vereende macht is heldenkracht. De editie van Guido Gezelles briefwisseling als participatieproject" Tijd-Schrift, vol. 12 (2022), 58-77

Resultaten

Een overzicht van de in het wikiproject ‘Vrouwen van papier’ gecreëerde Wikidata-records en Wikipedia-pagina’s vindt u hier. Tussen 31/01/2023 en 28/09/2023 hebben we in het kader van 'Vrouwen van papier' in totaal 287 Wikidata-records over vrouwen aangemaakt of verrijkt, en 177 Wikidatarecords over mannen. In totaal gaat het dus om 465 Wikidatarecords die werden aangemaakt of verrijkt in het kader van het project.

Parallel hieraan hebben we in dezelfde periode ook Wikidata-records aangemaakt of verrijkt over briefcorrespondenten van Guido Gezelle waarvan de informatie door het Guido Gezellearchief is verzameld in andere deelprojecten van Brieven van Gezelle. Tussen 02/2023 en 28/09/2023 werden volgende aantallen bijkomende Wikidatarecords aangemaakt of verrijkt:

150 Wikidatarecords m.b.t. leraren Sint-Lodewijkscollege;
94 Wikidatarecords m.b.t. leden van de KANTL;
16 Wikidatarecords m.b.t. Brugse drukkers;
666 Wikidatarecords m.b.t. andere briefcorrespondenten.Er zit een kleine overlap tussen de verschillende deelgroepen van resultaten. Als we abstractie maken van die overlap, hebben we tussen 31/01/2023 en 28/09/2023 in totaal minstens 1.333 unieke Wikidata-records m.b.t. briefcorrespondenten van Guido Gezelle aangemaakt of verrijkt (inclusief de 465 Wikidata-records uit 'Vrouwen van papier').

Tegelijkertijd hebben we ook het Wikidata-record over Guido Gezelle zelf zeer sterk verrijkt, o.a. door koppelingen met honderden van zijn briefcorrespondenten. In totaal hebben we tussen 31/01/2023 en 28/09/2023 in totaal iets meer dan 51.300 bewerkingen in Wikidata gedaan met betrekking tot Guido Gezelle en zijn briefcorrespondentie.

Op 28 september 2023 kwamen bibliotheekmedewerkers, medewerkers van het Gezellearchief en van Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience samen in Hoofdbibliotheek Biekorf. Tijdens een eerste schrijfsessie kregen ze van Wikimedia België tal van tips om artikels te publiceren op Wikipedia, en die te linken aan de reeds aanwezige items in Wikidata. Dat leverde acht nieuwe Wikipedia-artikels op.

Bronnen, noten en/of referenties

Pagina's die met Wikipedia:Wikiproject/Erfgoed/Vlaanderen/Guido Gezellearchief/Vrouwen van papier/ beginnen