Witjes (vlinders)

De witjes (Pieridae) zijn een familie van vlinders in de superfamilie Papilionoidea. De familie telt meer dan duizend soorten.

Witjes
Groot koolwitje (Pieris brassicae)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Orde: Lepidoptera (Vlinders) Superfamilie: Papilionoidea
Familie
Pieridae
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Witjes op Wikispecies
Portaal    Biologie Insecten

Kenmerken

Hoewel de naam doet vermoeden dat de leden van deze familie allemaal wit zijn, is dat niet het geval. Gele, oranje, rode en zelfs zwarte witjes komen voor.

Een aantal kenmerken is min of meer algemeen voor de soorten uit de familie Pieridae.

• De vlinders zijn middelgroot. De spanwijdte bedraagt meestal rond de 50 millimeter.
• De voorpootjes zijn volledig ontwikkeld en alle pootjes hebben gevorkte klauwtjes.
• De vleugels hebben een beperkt aantal kleuren en absorberen ultraviolet licht in specifieke patronen waardoor mogelijke partners kunnen worden herkend.
• Er is vaak sprake van seksuele dimorfie, een duidelijk uiterlijk verschil tussen de mannetjes en vrouwtjes.
• Het pigment van vleugelschubben wordt ontleend aan het voedsel dat de rupsen eten.
• De poppen hebben een kenmerkende stekel op de kop.

Leefwijze

Planten uit de kruisbloemenfamilie worden door veel van de meestal gladde, groene rupsen als waardplant gebruikt.

Voortplanting

De meestal ronde geribbelde eitjes zijn vaak wit of gelig. Ze worden afzonderlijk of in groepjes van twintig tot honderd stuks op de waardplant gelegd.

Verspreiding en leefgebied

Deze familie komt wereldwijd voor, vaak in groepjes rond vogelmest, urine of zonbeschenen poeltjes.

Onderfamilies

• Dismorphiinae (6 genera)
• Pseudopontiinae (1 genus)
• Pierinae (55 genera)
• Coliadinae (14 genera)

Geslachten

Abaeis Anteos Anthocharis Aoa Aphrissa Aporia Appias Archonias Ascia Baltia Belenois Calopieris Catasticta Catopsilia Cepora Charonias Colias Colotis Cunizza Delias Dercas Dismorphia Dixeia Elodina Enantia Eroessa Eronia Eucheira Euchloe

Eurema Gandaca Ganyra Glennia Glutophrissa Gonepteryx Hebomoia Hesperocharis Hypsochila Infraphulia Itaballia Ixias Kricogonia Leodonta Leptidea Leptophobia Leptosia Leuciacria Leucidia Lieinix Mathania Melete Mesapia Moschoneura Mylothris Nathalis Neophasia Nepheronia

Oligodonta Pareronia Patia Pereute Perrhybris Phoebis Phrissura Phulia Piercolias Pieriballia Pieris Pierphulia Pinacopteryx Pontia Prestonia Prioneris Pseudopieris Pseudopontia Pyrisitia Reliquia Rhabdodryas Saletara Talbotia Tatochila Teriocolias Theochila Zegris Zerene

Voor een lijst van alle witjes, zie de lijst van witjes.

In Nederland waargenomen soorten

• Genus: Anthocharis
  • Anthocharis cardamines - (Oranjetipje)
• Genus: Aporia
  • Aporia crataegi - (Groot geaderd witje)
• Genus: Colias
  • Colias alfacariensis - (Zuidelijke luzernevlinder)
  • Colias chrysotheme - (Steppeluzernevlinder)
  • Colias crocea - (Oranje luzernevlinder)
  • Colias hyale - (Gele luzernevlinder)
  • Colias palaeno - (Veengeeltje)
• Genus: Eurema
  • Eurema hecabe - (Gewoon grasgeeltje)
• Genus: Gonepteryx
  • Gonepteryx rhamni - (Citroenvlinder)
• Genus: Leptidea
  • Leptidea juvernica - (Cryptisch boswitje)
  • Leptidea sinapis - (Boswitje)
• Genus: Pieris
  • Pieris brassicae - (Groot koolwitje)
  • Pieris mannii - (Scheefbloemwitje)
  • Pieris napi - (Klein geaderd witje)
  • Pieris rapae - (Klein koolwitje)
• Genus: Pontia
  • Pontia daplidice - (Resedawitje)
  • Pontia edusa - (Oostelijk resedawitje)

Externe links

• Overzicht Pieridae op waarneming.nl

Bronnen, noten en/of referenties

• David Burnie (2001), Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).