Alfa Romeo Alfetta 159

De Alfa Romeo 158/159, ook wel bekend als de Alfetta (Kleine Alfa in Italiaans[1]), is een van de meest succesvolle race-auto's ooit geproduceerd. De Alfa Romeo 158, en de daarvan afgeleide 159, wonnen 47 van de 54 Grands Prix waaraan ze deelnamen.[2] De wagen werd oorspronkelijk ontwikkeld voor de vooroorlogse voiturette raceklasse (1937) en heeft een 1,5-liter 8 cilinder in lijn supercharged motor. Na de Tweede Wereldoorlog werd de auto vanaf 1947 ingezet voor de Formule 1. In de handen van befaamde coureurs als Nino Farina, Juan-Manuel Fangio en Luigi Fagioli, was de Alfetta tot en met 1951 onoverwinnelijk. In 1950, het debuutjaar van de formule 1, won de Alfetta zelfs alle Grands Prix die verreden werden.

Alfa Romeo Alfetta 158/159
Alfa Romeo Alfetta 159
Algemene informatie
Categorie Formule 1 en Voiturette
Constructeur Alfa Romeo
Ontwerper(s) Gioacchino Colombo
Opvolger Alfa Romeo 177
Technische specificaties
Ophanging (voor) Trailing arm, transverse leaf springs, hydraulische dempers
Ophanging (achter) Pendelas*, transverse leaf spring, hydraulische dempers

*De-Dion-as was een modificatie in 1951.

Motor Alfa Romeo 158/159 1,479 cc, 8 cilinder in lijn, Roots-type supercharger, front mounted.


Single stage – 200 pk (142 kW) @ 6500 rpm, 350 pk (261 kW) @ 8500 rpm (F1); 159: two stage – 425 pk (317 kW) @ 9300 rpm.

Transmissie Alfa 4 traps handgeschakeld
Brandstof Shell (98,5% methanol, 1% castorolie, 0,5% water)
Banden Pirelli
Competitie
Debuut 1938 Coppa Ciano Junior
Races 41 (GP), 13 (F1)
Overwinningen 37 (GP), 10 (F1)
Poles 10 (F1)
Snelste rondes 13 (F1)
Coureurs-kampioen­schappen 2 (1950: Farina, 1951: Fangio)
Constructeurs-kampioen­schappen n.v.t. (ingevoerd in 1958)
Portaal  Portaalicoon   Autosport
De 1.5L supercharged 8 cilinder in lijn 159 motor.
Cockpit.
Alfa Romeo 159 op de Nürburgring.

Overzicht

bewerken

Ontwikkeling en beginjaren

bewerken

De eerste versie van deze succesvolle race-auto, de 158, werd in 1937 geproduceerd en ontworpen door Gioacchino Colombo.[3] De auto's naam verwijst naar de 1,5-liter motor en acht cilinders.[4] Alfa's 3-liter race-auto's in 1938 en 1939 werden de Tipo 308, 312 en 316. De 158 debuteerde voor het Alfa Corse raceteam in augustus 1938 in Livorno tijdens de Coppa Ciano Junior waar Emilio Villoresi de eerste overwinning met de 158 noteerde. Op dat moment leverde de 1479.56 cc (58,0 x 70,0 mm) motor rond de 200pk bij 7000 toeren,[5] met behulp van een single-stage Rootscompressor. Meer succes kwam in de Coppa Acerbo, Coppa Ciano en Tripoli Grand Prix in mei 1940.[6] Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de ontwikkeling van de auto voor zes jaar gestaakt.

Na de oorlog

bewerken

In 1947 deed de Alfetta weer mee aan een Grand Prix. Voor het seizoen van 1948 werd de 158 gewijzigd. Dit keer produceerde de motor meer dan 350pk en dit type werd aangeduid als de Tipo 158/47. Deze auto maakte een tragisch debuut in 1948 tijdens de Zwitserse Grand Prix waar Achille Varzi zwaar crashte en als gevolg hiervan werd gedood.

Onverslaanbaar in de Formule 1

bewerken

In het eerste seizoen van de Formule 1, in 1950, was de 158 onoverwinnelijk en won alle wedstrijden van dat seizoen. Voor een auto die nota bene was ontwikkeld in 1937 was dit ongelooflijk en ook het budget van Alfa Romeo was vrij klein vergeleken met dat van de concurrentie. Daarnaast droegen de getalenteerde coureurs van Alfa Corse, zoals Giuseppe Farina die dat jaar wereldkampioen werd en Juan Manuel Fangio, bij aan het ongekende succes dat Alfa Romeo beleefde.

Aan het eind van 1950 werd een bijgewerkte versie ontwikkeld, de 159, die in gebruik werd genomen voor het formule 1 seizoen van 1951. Deze versie had een vernieuwde achterophanging, een De Dion-as-constructie. De motor werd opgevoerd tot ruim 425pk bij 9600 toeren. Voor die tijd was dit een ongekend hoog vermogen en om dit te bereiken dienden er grotere Superchargers toegepast te worden. Dit in combinatie met het rijke brandstofmengsel vereist voor methanol maakte het verbruik van de 159 erg hoog: zo'n 125 tot 175 liter per 100 km. De Britse Grand Prix op Silverstone was destijds de eerste formule 1 Grand Prix ooit die niet gewonnen was door een Alfa, puur vanwege het feit dat Fangio en Farina beiden een extra keer moesten stoppen voor brandstof. De Alfa's waren echter nog steeds met afstand de snelste en Fangio werd tweede. Overwinningen werden geboekt op de Grand Prix van Zwitserland, Frankrijk en Spanje en Fangio pakte met zijn Alfa de wereldtitel. Op de een-na-laatste GP van 1951, de Italiaanse Grand Prix op Monza, introduceert Alfa Romeo een nieuwe versie bekend als de 159M. De "M" staat voor Maggiorata ("uitgebreid").[7]

Het einde

bewerken

Eind 1951 bleek de Italiaanse overheid niet bereid om de ontwikkelingskosten te dekken, waarna het team van Alfa Romeo zich terugtrok uit de formule 1 (de ontwikkeling van de nieuwe 2,5-liter Alfa Romeo 160 werd hiermee gestaakt).[8] In de jaren daarna trad Alfa regelmatig op als motorenleverancier, maar het zou nog tot 1979 duren totdat Alfa terugkeerde als constructeur in de formule 1 (zie: Alfa Romeo (Formule 1)).

De laatste overwinning van de 159 was in 1953 tijdens de Grand Prix van Italië, ruim 16 jaar na de introductie van de eerste Alfetta. Dit in combinatie met de formule 1 wereldtitel in 1950, waarvan alle Grands prix gewonnen, en 1951 maakt de Alfetta 158/159 tot een van de meest succesvolle racewagens ooit.

Overwinningen

bewerken
Datum Type Race Locatie Klasse Coureur
7 augustus 1938 158 Coppa Ciano Livorno Voiturette Emilio Villoresi
11 september 1938 158 Milan Grand Prix Monza Voiturette Emilio Villoresi
30 juli 1939 158 Coppa Ciano Livorno Voiturette Giuseppe Farina
13 augustus 1939 158 Coppa Acerbo Pescara Voiturette Clemente Biondetti
20 augustus 1939 158 Swiss Grand Prix Bremgarten Voiturette Giuseppe Farina
12 mei 1940 158 Tripoli Grand Prix Libya Voiturette Giuseppe Farina
21 juli 1946 158 Grand Prix of Nations Geneva Giuseppe Farina
1 september 1946 158 Valentino Grand Prix Turin, Valentino Park non-Champ. F1 Achille Varzi
30 september 1946 158 Milan Grand Prix Milan, Sempione Park Carlo Felice Trossi
8 juni 1947 158 Swiss Grand Prix Bremgarten Jean-Pierre Wimille
29 juni 1947 158 European Grand Prix Spa Jean-Pierre Wimille
13 juli 1947 158 Bari Grand Prix Bari Achille Varzi
7 september 1947 158 Italian Grand Prix Milan, Sempione Park Carlo Felice Trossi
4 juli 1948 158 Swiss Grand Prix Bremgarten Carlo Felice Trossi
18 juli 1948 158 French Grand Prix Reims Jean-Pierre Wimille
5 september 1948 158 Italian Grand Prix Turin, Valentino Park Jean-Pierre Wimille
17 oktober 1948 158 Autodrome Grand Prix Monza Jean-Pierre Wimille
16 april 1950 158 San Remo Grand Prix Ospedaletti Juan Manuel Fangio
13 mei 1950 158 European Grand Prix Silverstone Formula One Giuseppe Farina
21 mei 1950 158 Monaco Grand Prix Monaco Formula One Juan Manuel Fangio
4 juni 1950 158 Swiss Grand Prix Bremgarten Formula One Giuseppe Farina
18 juni 1950 158 Belgian Grand Prix Spa Formula One Juan Manuel Fangio
2 juli 1950 158 French Grand Prix Reims Formula One Juan Manuel Fangio
9 juli 1950 158 Bari Grand Prix Bari Giuseppe Farina
30 juli 1950 158 Grand Prix of Nations Geneva Juan Manuel Fangio
15 augustus 1950 158 Coppa Acerbo Pescara Juan Manuel Fangio
26 augustus 1950 158 International Trophy Silverstone non-Champ. F1 Giuseppe Farina
3 september 1950 158 Italian Grand Prix Monza Formula One Giuseppe Farina
27 mei 1951 159 Swiss Grand Prix Bremgarten Formula One Juan Manuel Fangio
2 juni 1951 159 Ulster Trophy Dundrod Giuseppe Farina
17 juni 1951 159 Belgian Grand Prix Spa Formula One Giuseppe Farina
1 juli 1951 159 French Grand Prix Reims Formula One Luigi Fagioli/Juan Manuel Fangio
28 oktober 1951 159 Spanish Grand Prix Pedralbes Formula One Juan Manuel Fangio
2 september 1951 159 Bari Grand Prix Bari Juan Manuel Fangio
1953 159 Merano Grand Prix Italy Juan Manuel Fangio

Formule 1 resultaten

bewerken

Resultaten in vet geven de pole positie aan, cursief betekent snelste ronde.

Jaar Chassis Motor Banden Coureurs 1 2 3 4 5 6 7 8 Punten WCC
1950 158 Alfa Romeo 158 1.5 L8 P GBR MON 500 SUI BEL FRA ITA 88 –*
Giuseppe Farina 1 Ret 1 4 7 1
Juan Manuel Fangio Ret 1 Ret 1 1 Ret
Luigi Fagioli 2 Ret 2 2 2 3
Reg Parnell 3
Gianbattista Guidotti DNS
Consalvo Sanesi Ret
Piero Taruffi Ret
1951 159 Alfa Romeo 158 1.5 L8 P SUI 500 BEL FRA GBR GER ITA ESP 75 –*
Giuseppe Farina 3 1 5 Ret Ret 3 3
Juan Manuel Fangio 1 9 1 2 2 Ret 1
Toulo de Graffenried 5 Ret 6
Consalvo Sanesi 4 Ret 10 6
Gianbattista Guidotti DNS
Luigi Fagioli 1
Felice Bonetto 4 Ret 3 5
Paul Pietsch Ret

* Het Constructeurs Kampioenschap werd niet toegekend tot 1958.

Zie de categorie Alfa Romeo 159 Alfetta van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.