Catijn Delisle (geslacht)
Zie voor meer informatie: Waarom staat mijn artikel op de beoordelingslijst. Voel je vrij het artikel te bewerken.
Haal de pagina echter niet leeg en verwijder deze boodschap niet voordat de discussie gesloten is.
Catijn Delisle (ook Catin Delisle) is een Frans geslacht dat oorspronkelijk uit de stad Lyon komt. Tijdens de Franse Revolutie is een deel van de familie naar Nederland uitgeweken, terwijl andere delen van de familie zich op het eiland La Réunion (Afrika) en in Boston (Verenigde Staten) vestigden.
Geschiedenis
bewerkenDe stamvader van de familie Catijn Delisle is Jean Catin. Hij is rond 1625 geboren in Brangues, een dorp dat is gelegen aan de Rhône, in de schaduw van het uit de dertiende eeuw stammende Château de Brangues[1]. Zijn kleinzoon, Charles Catin vestigt zich rond 1716 in de wijk Presqu'île in Lyon waar de familie vele generaties zou blijven wonen. Deze wijk wordt gezien als het hart van de stad Lyon en bevindt zich tussen de Rhône en de Saône. De naam Catin kwam destijds vrij veel voor in Lyon. Mogelijk is de familie in deze periode de dubbele naam Catin Delisle gaan voeren om zich te kunnen onderscheiden[2]. Het tweede gedeelte van de naam, Delisle (van het eiland), verwijst dan naar de wijk Presqu’île waar de familie haar bezittingen had. Het woord Presqu’île is een combinatie van de woorden presque (bijna) en île (eiland). In 1792 vestigt Antoine Catin Delisle, een kleinzoon van Charles Catin, zich in Parijs[3]. Zijn dochter Louise Catin Delisle krijgt aldaar een relatie met de grootgrondbezitter Nicolas Lemarchand. Hij was burgemeester van Saint-Paul (Réunion) geweest en vertegenwoordigde het district La Réunion in de Nationale Conventie in Parijs. Lemarchand was als parlementslid een groot voorstander van het abolitionisme (het afschaffen van de slavernij).
In de aanloop naar de afschaffing van de slavernij wordt Lemarchand Op 4 februari 1794 per decreet door het Comité de Salut Public (Frankrijk) aangewezen om er persoonlijk op toe te zien dat men op La Réunion de afschaffing van de slavernij daadwerkelijk zou implementeren. Vanuit Lorient vertrekt hij op het Amerikaanse fregat de Maryland dat eerder dat jaar in Bordeaux onrechtmatig door de Fransen was geconfisqueerd. Na een zeer vijandig ontvangst op La Réunion besluit Lemarchand om uit te wijken naar de Verenigde Staten en daar vrijwillig in ballingschap te gaan. In deze periode zet hij een handelshuis op in Boston.
In Parijs heeft LeMarchand zijn zwangere vrouw achter moeten laten. Hun zoon Olive werd op 15 mei 1794 geboren[4]. Inmiddels wordt de Franse revolutie steeds bloediger. Tijdens de Terreur (Franse Revolutie) (1793-1794) worden onder leiding van Robespierre tussen de 40.000 en 55.000 mensen geëxecuteerd. Iedereen die ook maar enigszins verdacht is moet vrezen voor de guillotine. De vlucht van Lemarchand waarbij Frankrijk een marine fregat verloor zal zeker kwaad bloed hebben gezet bij de regering van Robespierre. Door de relatie van Louise met Lemarchand zat de familie Catin Delisle dus in een lastig parket. Door deze lastige situatie besloot de moeder van Louise om met de drie jongste kinderen naar Leiden uit te wijken. Vader Antoine blijft echter in Parijs bij zijn zwangere dochter en zorgt ervoor dat zij na de dood van Robespierre met LeMarchand wordt verenigd. In 1802 vestigen LeMarchand en Louise zich permanent op La Réunion. Antoine vertrekt naar Boston en neemt het handelshuis van zijn schoonzoon over. Ook start hij in de Common Street in Boston het op een na oudste Franse restaurant in de Verenigde Staten.
Literatuur
bewerken- ir. W.D-J. Schepel, “Catin, Catin Delisle, Catijn, Catijn Delisle”, De Nederlandse Leeuw, 2024 Nr. 4 (CXLI 203-210)
- Prof C. Wanquet, “Les premiers deputes de La Réunion à lÁssemblée nationale”, 1992.
- Padberg Evenboer e.a. “10 jaar levende heraldiek, wapenboek 2014-2024”, Nederlands Genootdschap voor Heraldiek 2024 [NGH 2020.75 ’s-Gravenhage, 27 juni 2020].
- ↑ Schepel, W (december 2024). Catin, Catin Delisle, Catijn, Catijn Delisle. De Nederlandse Leeuw 2024
- ↑ De naam Catin Delisle komt voor het eerst voor in een verkoopsakte uit 1751 waarin een Antoine Catin Delisle namens markies François Gilbert Colbert, landerijen koopt bij het Château des Radrets. Archives Nationales, Minutes et répertoires du notaire Antoine HACHETTE, 24 avril 1721-12 juillet 1764 (étude LI), Reference codes: MC/ET/LI/97 27 août 1751.
- ↑ Het gezin van Antoine Catin Delisle heeft eerder in Luik en Leiden gewoond. Mevrouw Wetting heeft in haar genealogie verondersteld dat niet het volledige gezin, maar alleen vader Antoine en de oudste dochter naar Parijs zijn vertrokken. Volgens deze interpretatie zou moeder Catharina Duthon samen met haar 3 jongste kinderen tijdelijk onderdak hebben gevonden in het Heilige Geest Weeshuis in Leiden. Uit het artikel ‘De ommegaanders van het weeshuis aan de Hooglandsekerkgracht’ (Jaarboek der sociale en economische geschiedenis van Leiden en omstreken, Dirk van Eck-Stichting, 1994, p. 32) blijkt dat in die periode alleen kinderen van de gereformeerde geloofsovertuiging in dit weeshuis werden opgenomen. Het is daarom bijzonder dat een volwassen, katholieke vrouw van 40 jaar hier samen met haar kinderen gehuisvest zou zijn.
- ↑ In de geboorteakte uit 1794 wordt de naam Catin Delisle voor het eerst officieel gebruikt door deze tak van de familie