Sjakohoenders en hokko's
Sjakohoenders en hokko's (Cracidae), ook Craciden genoemd, zijn een familie van hoendervogels. Deze dieren leven in Centraal- en Zuid-Amerika en het zijn de tegenhangers van de fazanten en pauwen uit de Oude Wereld. De familie telt 56 soorten.[1]
| Sjakohoenders en hokko's | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Spix' sjakohoen | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Familie | |||||||||
| Cracidae Vigors, 1825 | |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
Sjakohoenders en hokko's op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
Kenmerken
bewerkenSjakohoenders zijn grote, vaak boombewonende bosvogels met een lange, brede staart en stompe vleugels. De grootste soort is de bruine hokko (Crax rubra) die bijna een meter lang wordt. De mannetjes zijn zwartgekleurd en hebben een gele snavel, terwijl vrouwelijke hokko’s een zwart-witte kop en een roodbruin of donkerbruin verenkleed hebben.
Echte hokko's zijn meestal zwart of bruin (alleen de nachthokko is oranjekleurig). De meeste soorten leven meestal 's nachts, zeker de nachthokko. Andere soorten zijn de zwarte hokko, bruine hokko en geelknobbelhokko. De zwarte en geelknobbelhokko lijken sprekend op elkaar. Ze verschillen van elkaar doordat de ene een witte staartpunt heeft.
Leefwijze
bewerkenHet sjakohoen bewoont vochtige en half-droge bossen. Gedurende de dag zoekt dit sjakohoen op de bosbodem naar allerlei zaden, vruchten, bladeren en insecten, maar verder houdt de bruine hokko zich verscholen in de bomen. Gewoonlijk leven deze dieren in paren, maar soms komt het voor dat hokko's kleine familiegroepjes vormen.
Half-droge gebieden en bossen in het laagland van Midden-Amerika worden bewoond door het circa 45 cm grote kuifsjakohoen (Penelope purpurascens). Het is een schuw dier dat zich wel verraadt door zijn krassende roep, die vaak te horen is in de ochtend- en avondschemering. Het kuifsjakohoen voedt zich met jonge zachte blaadjes en bessen, en hij loopt al etend over de takken.
In vochtige regenwouden tot een hoogte van 1000 m, kan de bruine chachalaca (Ortalis vetula) gevonden worden. Deze vogel is vooral actief in de schemering. Paarsgewijs lopen of rennen de chachacala’s dan over de takken, op zoek naar wilde vijgen, bessen en sappige bladeren.
Taxonomie
bewerkenLijst van geslachten op alfabetische volgorde.[2]
- Geslacht Aburria (1 soort: lelgoean)
- Geslacht Chamaepetes (2 soorten goeans)
- Geslacht Crax (7 soorten hokko's)
- Geslacht Mitu (4 soorten mesbekpauwiezen)
- Geslacht Nothocrax (1 soort: nachthokko)
- Geslacht Oreophasis (1 soort: hoorngoean)
- Geslacht Ortalis (16 soorten chachalaca's)
- Geslacht Pauxi (3 soorten hokko's)
- Geslacht Penelope (16 soorten sjakohoenders)
- Geslacht Penelopina (1 soort: berggoean)
- Geslacht Pipile (5 soorten goeans)
Cladogram
bewerkenHet volgende cladogram is gebaseerd op een onderzoek uit 2021.[1]
| Cracidae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ↑ a b Chen, D., Hosner, P.A., Dittmann, D.L. et al. Divergence time estimation of Galliformes based on the best gene shopping scheme of ultraconserved elements. BMC Ecology and Evolution 21, 209 (2021). https://doi.org/10.1186/s12862-021-01935-1(en)
- ↑ (en) Gill, F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2022. IOC World Bird List (v12.1).