Krokodilstaarthagedis
De krokodilstaarthagedis[2] (Crocodilurus amazonicus) is een hagedis die behoort tot de familie tejuhagedissen (Teiidae).[3]
| Krokodilstaarthagedis IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2014) | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Crocodilurus amazonicus Daudin, 1802 | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||
Krokodilstaarthagedis op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Taxonomie en naamgeving
bewerkenDe hagedis behoort tot het monotypische geslacht Crocodilurus. De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven in 1802 door François Marie Daudin als Tupinambis lacertinus. Later werd de hagedis tot het geslacht Crocodilurus gerekend, en deze naam is ook lange tijd geldig gebleven zodat de meeste literatuur de oude naam Crocodilurus lacertinus gebruikt. De huidige wetenschappelijke naam Crocodilurus amazonicus werd al in 1825 door de zoöloog Johann Baptist von Spix gebruikt.[3] Er worden geen ondersoorten erkend.
De wetenschappelijke geslachtsnaam Crocodilurus is waarschijnlijk afgeleid van de Oudgriekse woorden κροκόδειλος, krokodeilos (krokodil, oorspronkelijk hagedis) en het woord οὐρά, oura, dat staart betekent.[3] De soort moet niet verward worden met de Chinese krokodilstaarthagedis (Shinisaurus crocodilurus), die in Azië voorkomt en tot een geheel andere groep van hagedissen behoort.
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDe hagedis dankt zijn naam aan de zijwaarts afgeplatte staart die aan beide zijden een opstaande kiel draagt. De krokodilstaarthagedis bereikt een lichaamslengte inclusief staart van ongeveer 50 centimeter.[2] De lichaamskleur is bruin tot groen met kleine geelgroene vlekjes op de flanken en de kop. Op de bovenzijde van de rug is een patroon van donkerbruine plaatjes aanwezig.
Mannetjes worden iets langer dan vrouwtjes maar zijn verder moeilijk te onderscheiden.[4] De juvenielen zijn bijzonder bont gekleurd en hebben heldere rode vlekken op het lichaam.
Verspreiding en habitat
bewerkenDe hagedis komt voor in delen van noordelijk Zuid-Amerika, in de landen Brazilië, Colombia, Frans-Guyana, Peru en Venezuela. Mogelijk komt de soort daarnaast voor in Suriname en Guyana, maar dit is niet zeker.[3] De krokodilstaarthagedis is een sterk waterminnende soort die uitsluitend voorkomt in overstroomde bossen en niet in andere oppervlaktewateren zoals rivieren en meren.[1]
Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN wordt de hagedis als niet bedreigd of 'veilig' beschouwd (Least Concern of LC).
Levenswijze
bewerkenDe krokodilstaarthagedis is eierleggend. Over de levenswijze is verder weinig bekend. Veel waarnemingen zijn bekend uit dierentuinen, zoals die van Frankfurt. Hier werd beschreven dat de dieren zelden uit het water komen, maar af en toe hun kop boven water staken waarbij piepende geluiden werden geproduceerd. Vermoedelijk dienen de geluiden om soortgenoten te lokken.[2]
De hagedis heeft een vaste schuilplaats langs het water. Zowel ongewervelde dieren als gewervelde dieren worden gegeten maar het voedsel bestaat voornamelijk uit kleine gewervelden. Prooidieren worden vanuit het water aangevallen en worden naar de schuilplaats gebracht waar ze worden opgegeten. Onder andere krabben, spinnen, amfibieën, reptielen staan op het menu.[1] Uit een onderzoek uit 2006 in Brazilië bleek dat de hagedissen vooral wantsen, slakken en spinnen in hun maag hadden en een exemplaar bleek een slang te hebben gegeten.[4]
Bronvermelding
bewerken- Referenties
- ↑ a b c (en) Krokodilstaarthagedis op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ a b c Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 328. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ a b c d Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Crocodilurus amazonicus.
- ↑ a b Mesquita, Daniel & Colli, Guarino & Costa, Gabriel & França, Frederico Gustavo & Garda, Adrian & K Pé, Ayrton, At the Water's Edge: Ecology of Semiaquatic Teiids in Brazilian Amazon.
- Bronnen
- (en) - Mesquita, Daniel & Colli, Guarino & Costa, Gabriel & França, Frederico Gustavo & Garda, Adrian & K Pé, Ayrton. (2006). At the Water's Edge: Ecology of Semiaquatic Teiids in Brazilian Amazon. Journal of Herpetology. 40. 221-229. 10.1670/123-05A.1. (Website)
- (en) IUCN – Crocodilurus amazonicus - Website
- (nl) Bernhard Grzimek - Het leven der dieren deel VI :Reptielen - Pagina 328 - Kindler Verlag AG - 1971 - ISBN 9027486263
- (en) Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Crocodilurus amazonicus - Website Geconsulteerd 8 januari 2018
