Pholidoscelis

geslacht van hagedissen uit de familie tejuhagedissen

Pholidoscelis is een geslacht van hagedissen uit de familie tejuhagedissen (Teiidae). Veel soorten werden lange tijd in het geslacht Ameiva geplaatst, en worden daarom ameiva's genoemd.

Pholidoscelis
Pholidoscelis lineolatus
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Scincomorpha (Skinkachtigen)
Superfamilie:Gymnophthalmoidea
Familie:Teiidae (Tejuhagedissen)
Geslacht
Pholidoscelis
Fitzinger, 1843
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Pholidoscelis op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Uiterlijke kenmerken

bewerken

De lengte bedraagt meestal enkele tientallen centimeters inclusief de staart. De meeste soorten hebben overwegend groene en bruine lichaamskleuren met een witachtige buikzijde. Er zijn echter enkele uitzonderingen; de bandstaartameiva (Pholidoscelis taeniurus) bijvoorbeeld heeft een donkere bovenzijde maar een goud glanzende onderzijde. De Haïtiaanse ameiva (Pholidoscelis chrysolaemus) heeft een opvallende roze tot rode snuitpunt.[1]

Verspreiding en habitat

bewerken

Alle soorten leven in delen van Midden-Amerika en komen voor op de eilanden van de Antillen. Sommige soorten zijn aan te merken als bewoners van kleine eilanden. Dergelijke soorten hebben vaak verschillende ondersoorten die zich aangepast hebben door hun geïsoleerde verspreidingsgebieden. Een goed voorbeeld hiervan is de soort Pholidoscelis auberi die maar liefst 40 ondersoorten kent. Veel ondersoorten hebben een klein, specifiek en geïsoleerd verspreidingsgebied bestaande uit één of enkele eilanden. Pholidoscelis erythrocephalus heeft een kenmerkende rode kop en komt alleen voor op de eilanden Sint Eustatius, Saint Kitts en Nevis.

Beschermingsstatus

bewerken

Veel soorten komen binnen hun areaal algemeen voor. De internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN heeft van acht soorten een beschermingsstatus geformuleerd. Twee soorten worden aangemerkt als algemeen voorkomend (Least Concern of LC); dit zijn Pholidoscelis chrysolaema en Pholidoscelis lineolatus. Drie soorten worden beschouwd als kwetsbaar (Vulnerable of VU); te weten Pholidoscelis corax, Pholidoscelis corvinus en Pholidoscelis maynardii.

De soort Pholidoscelis polops is de enige ameiva die als ernstig bedreigd wordt gezien (Critically Endangered of CR). Deze soort komt alleen voor op vier kleine eilanden en is grotendeels verdwenen nadat de Indische ichneumon (Herpestes edwardsii) in het verspreidingsgebied werd geïntroduceerd in de negentiende eeuw.

Ten slotte zijn er twee soorten die hoogstwaarschijnlijk zijn uitgestorven. De bekendste is Pholidoscelis major die alleen op het eiland Martinique leefde en wellicht is uitgeroeid door door de mens geïntroduceerde roofdieren.[2]

De tweede uitgestorven soort is Pholidoscelis cineraceus, die alleen bekend is van het eiland Guadeloupe.[3]

Voedsel

bewerken

Net als andere tejuhagedissen worden niet alleen kleine ongewervelden zoals insecten gegeten, maar ook kleine gewervelde dieren en plantaardig materiaal zoals fruit. Van de soort Pholidoscelis polops is bekend dat voornamelijk jonge anolissen worden gegeten, en ook de eieren van anolissen staan op het menu.[4]

Taxonomie

bewerken

De wetenschappelijke naam van het geslacht werd in 1843 voorgesteld door Leopold Fitzinger. Veel soorten in dit geslacht werden lange tijd in het geslacht Ameiva geplaatst.[5]

Soorten

bewerken
Naam Auteur Verspreidingsgebied
Pholidoscelis atrata Garman, 1887 Antigua en Barbuda (Redonda)
Pholidoscelis auberi Cocteau, 1838 Bahama's, Cuba
Pholidoscelis chrysolaemus
Haïtiaanse ameiva
Cope, 1868 Dominicaanse Republiek, Haïti
Pholidoscelis cineraceus Barbour & Noble, 1915 Kleine Antillen (Guadeloupe)
Pholidoscelis corax Censky & Paulson, 1992 Kleine Antillen (Anguilla)
Pholidoscelis corvinus Cope, 1861 Kleine Antillen (Sombrero)
Pholidoscelis dorsalis Gray, 1838 Jamaica
Pholidoscelis erythrocephalus Shaw, 1802 Kleine Antillen (Sint Eustatius, Saint Kitts, Nevis)
Pholidoscelis exsul Cope, 1862 Puerto Rico (VS), Britse Maagdeneilanden (GB)
Pholidoscelis fuscatus Garman, 1887 Kleine Antillen (Dominica)
Pholidoscelis griswoldi Barbour, 1916 Kleine Antillen (Antigua)
Pholidoscelis lineolatus Duméril & Bibron, 1839 Hispaniola
Pholidoscelis major Duméril & Bibron, 1839 Kleine Antillen (Martinique)
Pholidoscelis maynardi Garman, 1888 Bahama's
Pholidoscelis plei Duméril & Bibron, 1839 Kleine Antillen (Anguilla, St. Martin, Saint-Barthélemy)
Pholidoscelis pluvianotatus Garman, 1887 Kleine Antillen (Montserrat)
Pholidoscelis polops Cope, 1862 Amerikaanse Maagdeneilanden
Pholidoscelis taeniurus
Bandstaartameiva
Cope, 1862 Dominicaanse Republiek, Haïti,
Pholidoscelis umbratilis Schwartz & Klinikowski, 1966 Dominicaanse Republiek
Pholidoscelis wetmorei Stejneger, 1913 Puerto Rico (VS)

Bronvermelding

bewerken