Obelisken van Rome

Rome is de stad met de meeste obelisken ter wereld. Nadat een aantal Romeinse keizers obelisken uit Egypte had laten overbrengen werden deze ook in Rome zelf nagemaakt. Na de Romeinse tijd vervielen vrijwel alle obelisken en raakten bedolven onder puin en het stijgende grondniveau. Vanaf de Renaissance werden de obelisken herontdekt. Met name Paus Sixtus V liet ze opnieuw oprichten op de grote pleinen die hij had laten ontwerpen.

Er zijn acht oude Egyptische en vijf Romeinse obelisken van Rome verspreid over de stad. Hiernaast zijn er enkele moderne obelisken in de moderne tijd gebouwd.

De bekendste obelisk in Rome staat op het Sint-Pietersplein en werd oorspronkelijk door Caligula vanuit Egypte naar Rome gebracht. Deze heeft een bijzondere historische waarde voor het christendom. De obelisk stond in het midden van de spina van het Circus van Nero, waar Sint-Petrus en vele andere christenen de marteldood gestorven zouden zijn. De obelisk behoort dus tot de historische plaats van het martelaarschap en werd later verplaatst naar een meer centraal gelegen plaats op het Sint-Pietersplein, omwille van de bouw van de nieuwe Sint-Pietersbasiliek onder Sixtus V. Een schrijver van de 4de eeuw zegt dat de Apostel Petrus gekruisigd werd juxta palatium Neronianum — juxta obeliscum Neronis, in de buurt van de Palatijnse Heuvel van Nero – in de buurt van de obelisk van Nero. De Vaticaanse obelisk is ook de enige obelisk die sinds de oudheid altijd rechtop is blijven staan, vermoedelijk vanwege zijn relatie met de kruisigingsplaats van Petrus en de bouw van de basiliek daarnaast.

Egyptische obelisken

Afbeelding	Naam	Farao	Hoogte (inclusief sokkel)	Locatie	Noot
	Lateranense	Thoetmosis III / Thoetmosis IV	32.18 m (45.70 m)	Piazza di San Giovanni in Laterano/Sint-Jan van Lateranen	Oorspronkelijk in het Circus Maximus.
	Vaticano	Onbekend (Amenemhat II?)	25.5 m (c.40 m)	Sint-Pietersplein	Oorspronkelijk in het Circus van Nero.
	Flaminio	Seti I / Ramses II	24 m (36.50 m)	Piazza del Popolo	Oorspronkelijk in het Circus Maximus.
	Solare	Psammetichus II	21.79 m (33.97 m)	Piazza di Montecitorio	Diende als gnomon voor het Horologium van Augustus.
	Macuteo	Ramses II	6.34 m (14.52 m)	Piazza della Rotonda	Oorspronkelijk in de Tempel van Isis.
	Minerveo	Apries	5.47 m (12.69 m)	Piazza della Minerva	Oorspronkelijk in de Tempel van Isis.
	Dogali	Ramses II	? (6.34 m)	Thermen van Diocletianus	Oorspronkelijk in de Tempel van Isis.
	Matteiano	Ramses II	2.68 m (12.23 m)	Villa Celimontana	Oorspronkelijk in de Tempel van Isis. Kleinste obelisk in Rome.

Romeinse obelisken

Afbeelding	Naam	Hoogte	Locatie	Noot
	Agonalis	16.53 m (over 30 m)	Piazza Navona	Oorspronkelijk in de Tempel van Isis, later in het Circus van Maxentius. Tegenwoordig op de Fontana dei Quattro Fiumi door Bernini in 1651.
	Quirinale	14.63 m (28.94 m)	Piazza del Quirinale	Oorspronkelijk voor het Mausoleum van Augustus.
	Esquiline	14.75 m (25.53 m)	Piazza dell'Esquilino	Oorspronkelijk voor het Mausoleum van Augustus.
	Sallustiano	13.91 m (30.45 m)	Trinità dei Monti	Oorspronkelijk in de Horti Sallustiani. Tegenwoordig bovenaan de Spaanse Trappen.
	Pinciano	9.24 m (17.26 )	Pincio	Oorspronkelijk bij het grafmonument van Antinoüs, later in het Circus Varianus.

Moderne obelisken

Afbeelding	Naam	Hoogte	Locatie	Noot
	Villa Medici	onbekend	Villa Medici	19e-eeuwse kopie van het origineel gevonden in Florence.
	Villa Torlonia	onbekend	Villa Torlonia	In het park staan twee obelisken, gewijd aan beide ouders van Alessandro Torlonia.
	Mussolini	17.5 m	Foro Italico	Fascistische obelisk met Mussolini's naam erin gegraveerd.
	Marconi	45 m	E.U.R.	Gebouwd in 1959 ter ere van Guglielmo Marconi voor de Olympische Zomerspelen van 1960.

Externe links

• Obelisken van Rome
• Obelischi di Roma
• Obelisks of Rome

Literatuur

• Wirsching, Armin, Obelisken transportieren und aufrichten in Aegypten und in Rom, Norderstedt, 3rd. ed. 2013, ISBN 978-3-8334-8513-8
• D'Onofrio, Cesare, Gli obelischi di Roma, 2nd ed. Roma 1967

Noten

Mediabestanden

Zie de categorie Obelisks in Rome van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.