Parijse metrolijn 1

De Parijse metrolijn 1 is de eerste lijn van de Metro van Parijs, geopend in 1900. De lijn vormt de belangrijkste oost-west verbindingsas van het metronetwerk en volgt voor het westelijke deel de historische as van Parijs onder de Avenue des Champs-Élysées en de Rue de Rivoli. Oorspronkelijk liep de lijn van station Porte Maillot in het westen naar Porte de Vincennes in het oosten. Later is de lijn in beide richtingen voorbij de stadsgrens doorgetrokken: in het oosten naar Château de Vincennes (1934), en in het westen aanvankelijk tot Pont de Neuilly (1937) en later naar La Défense - Grande Arche (1992). De lengte komt daarmee op 16,5 kilometer. In 1964 werd lijn 1 als tweede metrolijn (na lijn 11) in Parijs omgebouwd tot bandenmetro, en van 2010 tot 2012 is de lijn omgebouwd voor automatisch gebruik. In 2021 was lijn 1 de drukste van de zestien metrolijnen in Parijs.

Totale lengte	16,5 km
Geopend	19 juli 1900
Aantal sporen	2
Treindienst door	RATP
Traject
La Défense - Grande Arche RERA TransL UT2 Esplanade de la Défense Pont de Neuilly Les Sablons Porte Maillot RERC Argentine Charles de Gaulle - Étoile M0206 RERA George V M02 Franklin D. Roosevelt M09 Champs-Élysées - Clemenceau M13 Concorde M0812 Tuileries Palais Royal - Musée du Louvre M0807 Louvre - Rivoli Châtelet M04071114 RERABD Hôtel de Ville M11 Saint-Paul Bastille M0508 Gare de Lyon M14 RERAD TransR Reuilly - Diderot M08 Nation M020609 Porte de Vincennes T3a3b Saint-Mandé Bérault Château de Vincennes

Geschiedenis

• Geopend op 19 juli 1900 tussen Porte Maillot en Porte de Vincennes, met acht stations. De andere tien stations werden in augustus 1900 geopend.
• maart 1934: verlenging naar Château de Vincennes in het oosten;
• april 1937: verlenging naar Pont de Neuilly in het westen;
• 1964: omgebouwd tot bandenmetro;
• april 1992: verlenging naar La Défense - Grande Arche in het westen;
• 2010-2012: verbouwing tot automatische metro.

Ombouw naar automatische metrolijn

Twee MP 05-⁠treinstellen in station Bastille

Lijn 1 heeft in 2010-2011 een uitgebreid renovatieplan ondergaan waarbij de lijn werd omgebouwd voor automatisch gebruik. Sinds 3 november 2011 rijden de eerste automatische treinstellen van het type MP 05 op de lijn. Dit materieel verving het MP 89-materieel, dat sindsdien op lijn 4 wordt ingezet.

Om de automatisering te kunnen realiseren, zijn alle stations uitgerust met een afscherming tussen de perrons en de rails, en automatisch sluitende perrondeuren, zodat mensen niet van het perron kunnen vallen. Het uiterlijk van deze perrondeuren is overigens sterk afwijkend ten opzichte van de perrondeuren die zijn gebruikt voor lijn 14. De reden hiervoor is dat de oude perrons van lijn 1 niet geschikt zijn om de zware perrondeuren te kunnen dragen die op lijn 14 worden toegepast. Er is daarom gekozen voor een ietwat lager, maar qua gewicht heel wat lichter model. Alle stations zijn hiermee uitgerust.

Sinds december 2012 zijn alle treinen op lijn 1 volautomatisch.

De lijn

Stationoverzicht

(van west naar oost)

Station Bastille, maart 2006

Station Louvre - Rivoli, juli 2007

			Station	Plaatsen/Arrondissementen	Overstappen
	o		La Défense Grande Arche	Puteaux	RERA TransLU T2
	•		Esplanade de la Défense	Courbevoie, Puteaux
	•		Pont de Neuilly	Neuilly-sur-Seine
	•		Les Sablons Jardin d'Acclimatation	Neuilly-sur-Seine
	o		Porte Maillot Palais des Congrès	16e, 17e	RERC
	•		Argentine	16e, 17e
	o		Charles de Gaulle - Étoile	8e, 16e, 17e	M0206 RERA
	•		George V	8e
	o		Franklin D. Roosevelt	8e	M09
	o		Champs-Élysées - Clemenceau Grand Palais	8e	M13
	o		Concorde	1e, 8e	M0812
	•		Tuileries	1e
	o		Palais Royal - Musée du Louvre	1e	M07
	•		Louvre - Rivoli	1e
	o		Châtelet	1e, 4e	M04071114 RERABD
	o		Hôtel de Ville	4e	M11
	•		Saint-Paul Le Marais	4e
	o		Bastille	4e, 11e, 12e	M0508
	o		Gare de Lyon	12e	M14 RERAD TransR grandes lignes
	o		Reuilly - Diderot	12e	M08
	o		Nation	11e, 12e	M020609 RERA
	•		Porte de Vincennes	12e, 20e	T3a3b
	•		Saint-Mandé	Saint-Mandé
	•		Bérault	Saint-Mandé, Vincennes
	•		Château de Vincennes	12e, Vincennes

(De donker gekleurde stations zijn eindbestemming tijdens sommige missies)

Tracé

Binnenkomst en vertrek van de Parijse metrolijn 1 op station Pont de Neuilly

In het westen begint de lijn in een station iets ten zuiden van de Grande Arche de la Défense dat ook als treinstation fungeert. De lijn loopt hierna onder de esplanade van dit zakencentrum door tot aan de Seine. Om de rivier over te steken was aanvankelijk een tunnel voorzien, maar ten slotte is ervoor gekozen de metro bovengronds over de Pont de Neuilly te laten lopen. Meteen bij aankomst op de oostelijke oever duikt lijn 1 weer onder de grond. Vervolgens volgt hij zijn weg onder de Avenue de la Grande Armée tot aan de Place Charles de Gaulle, meer bekend vanwege de Arc de Triomphe die in het midden van dit verkeersplein staat. Daar men bij de aanleg van de lijn het stratenpatroon volgde en niet onder gebouwen door heeft gegraven, beschrijft lijn 1 een sierlijke curve rond de Arc de Triomphe om daarna zijn weg voort te zetten onder de Avenue des Champs-Elysées. Zo komt lijn 1 aan op de Place de la Concorde.
Daarna gaat de lijn verder onder de Rue de Rivoli en de Rue Saint Antoine om zo uit komen bij de Place de la Bastille. Het gelijknamige metrostation is uniek, daar het onder het straatniveau, maar boven op het Canal Saint-Martin is gebouwd. Om het station te bereiken, moet de metro vanuit beide richtingen scherpe bochten nemen om vervolgens in het station zelf even het daglicht te kunnen zien.
Na Bastille gaat lijn 1 verder onder de Rue de Lyon naar het Gare de Lyon, een van de grote treinstations van Parijs. Vervolgens wordt via de Boulevard Diderot de Place de la Nation bereikt, waarna lijn 1 koers zet naar zijn eindbestemming in Vincennes onder de Cours de Vincennes (binnen Parijs) en de Avenue de Paris (buiten Parijs).

Rollend materieel

De metrotreinen op lijn 1 zijn van het type MP05. Deze uit zes wagons bestaande treinstellen zijn geleed en hebben een doorgangmogelijkheid voor passagiers over de gehele lengte. De deuren openen automatisch en hoeven dus niet, zoals bij andere treintypes van de Parijse metro, door passagiers bediend te worden.

Toerisme

Lijn 1 doet veel bezienswaardigheden aan en is daarom populair onder toeristen. Een selectie uit de bestemmingen:

• Grande Arche (La Défense en Esplanade de La Défense);
• Arc de Triomphe (Charles de Gaulle - Étoile);
• Avenue des Champs-Élysées (Charles de Gaulle - Étoile, George V, Franklin D. Roosevelt, Champs-Élysées - Clemenceau en Concorde);
• Grand Palais, Petit Palais, Palais de la Découverte (Champs Élysées - Clemenceau);
• Place de la Concorde (Concorde);
• Jardins de Tuileries (Concorde en Tuileries);
• Musée du Louvre (Palais Royal - Musée du Louvre);
• Place de la Bastille: Opéra Bastille (Bastille);
• Place de la Nation (Nation);

Openbaar vervoer in Île-de-France

Stations van de Parijse metrolijn 1

La Défense - Grande Arche · Esplanade de la Défense · Pont de Neuilly · Les Sablons · Porte Maillot · Argentine · Charles de Gaulle - Étoile · George V · Franklin D. Roosevelt · Champs Élysées - Clemenceau · Concorde · Tuileries · Palais Royal - Musée du Louvre · Louvre - Rivoli · Châtelet · Hôtel de Ville · Saint-Paul · Bastille · Gare de Lyon · Reuilly - Diderot · Nation · Porte de Vincennes · Saint-Mandé · Bérault · Château de Vincennes

Mediabestanden

Zie de categorie Paris Métro Line 1 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bibliografische informatie

• Bibliothèque nationale de France: cb135153042 (data)