Mammoetboom

Mammoetboom; IUCN-status: Bedreigd (2011)
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:	Naaktzadigen
Orde:	Coniferales (Coniferen)
Familie:	Cupressaceae (Cipresfamilie)
Onderfamilie:	Sequoioideae
Geslacht:	Sequoiadendron
Soort
	Sequoiadendron giganteum; (Lindl.) J.Buchholz (1939)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Mammoetboom op Wikispecies
Portaal	Biologie

De mammoetboom of reuzensequoia (Sequoiadendron giganteum) is een boom uit de cipresfamilie (Cupressaceae). Het is de zwaarste boom in de wereld. De soort komt van nature voor in Californië waar hij groeit op de westelijke hellingen van de Sierra Nevada tussen 1200 en 2400 m hoogte. Voor de ijstijden kwam de boom algemeen voor op het noordelijk halfrond. In Europa is de boom bekend als fossiel in bruinkoollagen.

De grootste mammoetboom is General Sherman. Deze boom is te vinden in het Sequoia National Park in Californië, heeft een hoogte van ruim 83 m, een omtrek van 31 m bij de bodem en 26 m op borsthoogte. De boom zou uiteindelijk een hoogte kunnen bereiken van 95 m en een omtrek bij de bodem van ruim 34 m.^[2]

Beschrijving

De kroon is smal en kegelvormig. De uiteinden van de takken buigen naar voren. De schors is net als die van de kustmammoetboom (Sequoia sempervirens) roodachtig bruin, dik, zacht en vezelig. Later wordt de schors donkerder en gegroefd. De richels steken soms ver uit. De schors is heel zacht en kan gemakkelijk ingeduwd worden. Men kan ertegen stompen zonder de vuist te verwonden. De boom heeft blauwgroene of donkergroene schubnaalden van 4-7 mm lang. De kegelvruchten zijn bruin en eivormig, 5-8 cm lang en hangen aan lange steeltjes aan de hoofdtwijgen.

De mammoetboom heeft een zeer dikke bast en een hoge kruin, zodat bij een bosbrand het vuur de belangrijkste delen van de boom niet kan aantasten. Voor de voortplanting zijn branden zelfs noodzakelijk. Het snel blussen en voorkomen van bosbranden in het verspreidingsgebied schijnt ertoe geleid te hebben dat er vrijwel geen nieuwe sequoia's meer opkomen. Overigens zijn de hevige bosbranden die af en toe oplaaien in staat om aan oude exemplaren fatale schade toe te brengen.^[3]

De boom levert duurzaam hout, dat te zacht is om als constructiemateriaal gebruikt te worden. Reuzenbomen die worden geveld versplinteren vaak in ernstige mate als ze omvallen, waardoor een groot deel van het hout onbruikbaar wordt.

Europa

Als sierboom worden mammoetbomen aangeplant in Europa, maar daar zijn ze voorlopig aanmerkelijk kleiner. De dikste mammoetboom in België is een boom in het Waalse Esneux, die een stamomtrek van 8,9 m heeft op 1,5 m hoogte.^[4] In Nederland zijn de dikste exemplaren te vinden in de gemeente Brummen in Gelderland, waar twee exemplaren een stamomtrek hebben van meer dan 8 m.

Om zo groot te worden als in Amerika zijn duizenden jaren nodig. De planten zijn in Europa pas in de tweede helft van de 19e eeuw voor het eerst ingevoerd. De leeftijd van de oudste mammoetboom wordt na jaarringenonderzoek op 3200 jaar geschat. In de ZOO Antwerpen staat een schijf uit een mammoetboom met een geschatte leeftijd van meer dan 900 jaar op het moment van kap, waarop verschillende gebeurtenissen uit de geschiedenis, waaronder de Slag der Gulden Sporen en de ontdekking van Amerika door Columbus, op de jaarringen gemarkeerd staan.

Top tien

Rond 2010 hadden de tien meest volumineuze bomen de volgende afmetingen:

Naam	Locatie	Hoogte (m)	Omtrek (m)	Volume (m³)
General Sherman	Giant Forest	83,79	31,27	1486,9
General Grant^[5]	Grant Grove	81,72	32,77	1319,8
President	Giant Forest	73,43	28,35	1278,4
Lincoln	Giant Forest	77,97	29,96	1259,3
Stagg	Alder Creek	74,07	33,22	1205,0
Boole	Converse Basin	81,93	34,44	1202,7
Genesis	Mountain Home	77,11	26,00	1186,4
Franklin	Giant Forest	68,21	28,90	1168,9
King Arthur	Garfield Grove	82,39	31,76	1151,2
Monroe	Giant Forest	75,5	27,8	1135,6

In de winter
General Grant
General Sherman
Uitgeholde California Tree in Yosemite National Park
Vergelijking met een auto
Boom in Gloucestershire, Verenigd Koninkrijk
Mammoetboom in Enschede
Voet van de boom
Schors
Kegelvruchten
Naalden

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Mammoetboom op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ (en) Sequoiadendron giganteum, US Forest Service
↑ (en) Fire's Role in a Sequoia Forest, US National Park Service, ingezien op 16 november 2014
↑ Monumentale bomen op het domaine du Rond Chêne in Esneux, Luik, België. www.monumentaltrees.com. Geraadpleegd op 24 augustus 2022.
↑ Via de website van de National Park Service: in juli 2003 werd de tot op dat moment op een na grootste mammoetboom ter wereld, de Washington Tree in Sequoia National Park, door een blikseminslag sterk beschadigd. In de daaropvolgende winter woedden meerdere heftige stormen die de boom verder beschadigden. Van de oorspronkelijk 78 m hoge boom is nu minder dan 35 m over. Het is niet uitgesloten dat deze ruim 2000 jaar oude boom door een volgende storm volledig verwoest wordt.

Zie de categorie Sequoiadendron giganteum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[IUCN-1] (en) Mammoetboom op de IUCN Red List of Threatened Species.

[2] (en) Sequoiadendron giganteum, US Forest Service

[3] (en) Fire's Role in a Sequoia Forest, US National Park Service, ingezien op 16 november 2014

[4] Monumentale bomen op het domaine du Rond Chêne in Esneux, Luik, België. www.monumentaltrees.com. Geraadpleegd op 24 augustus 2022.

[5] Via de website van de National Park Service: in juli 2003 werd de tot op dat moment op een na grootste mammoetboom ter wereld, de Washington Tree in Sequoia National Park, door een blikseminslag sterk beschadigd. In de daaropvolgende winter woedden meerdere heftige stormen die de boom verder beschadigden. Van de oorspronkelijk 78 m hoge boom is nu minder dan 35 m over. Het is niet uitgesloten dat deze ruim 2000 jaar oude boom door een volgende storm volledig verwoest wordt.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]