Tympanocryptis
Australische grondagamen[1] (Tympanocryptis) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie agamen (Agamidae).
| Australische grondagamen (Tympanocryptis) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Tympanocryptis tetraporophora | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||
| Tympanocryptis Peters, 1863 | |||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||
| Australische grondagamen (Tympanocryptis) op  Wikispecies
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Naam en indeling
bewerkenEr zijn twee andere geslachten van agamen die ook met de Nederlandstalige naam 'Australische grondagamen' worden aangeduid, namelijk Amphibolurus en Diporiphora. De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Wilhelm Peters in 1863.[2] De geslachtsnaam Tympanocryptis betekent vrij vertaald verborgen oor. In andere talen worden de soorten hierdoor wel 'oorloze agamen' genoemd.
Er zijn vijftien soorten waarvan er zes pas in 2014 en 2015 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven.[2] Veel bronnen geven hierdoor een lager soortenaantal aan.
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDe lichaamslengte bedraagt ongeveer vijf tot zes centimeter, de staart is ongeveer twee keer zo lang. De soorten hebben een typisch agame-achtig uiterlijk; een grote kop en een verhoudingsgewijs dunne staart. De lichaamskleur is vaak bruin met vele donkere en lichtere vlekken of strepen. De schubben op de rug, kop en ledematen zijn voorzien van stekeltjes. Het patroon van het lichaam imiteert soms de stenen op de ondergrond en als de agame stil blijft zitten is het dier nagenoeg onzichtbaar.[3]
De habitat bestaat bij veel soorten uit droge, woestijnachtige gebieden met een spaarzame vegetatie.[3] Een aantal soorten leeft in graslanden, steppen en in droge tropische en subtropische bossen.[4]
Verspreiding en habitat
bewerkenDe agamen komen voor in delen van Australië en leven in de staten New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, West-Australië en Zuid-Australië.[2]
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan vijftien soorten een beschermingsstatus toegewezen. Negen soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC) en drie soorten als 'onzeker' (Data Deficient of DD). Drie soorten worden beschouwd als 'bedreigd' (Endangered of EN).[4]
Soorten
bewerkenHet geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 252. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ a b c Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Tympanocryptis. Gearchiveerd op 24 juli 2022.
- ↑ a b Steve K. Wilson (2015). The Reptiles of Queensland. Reed New Holland Publishers, Pagina 204 -207. ISBN 9781921517488.
- ↑ a b International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Tympanocryptis - IUCN Red List.
- ↑ (en) "Australian earless dragon last seen in 1969 rediscovered in secret location", The Guardian, 25 juni 2023. Geraadpleegd op 25 juni 2023.
Bronnen
- (en) – Steve K. Wilson - A Fied Guide to The Reptiles of Queensland (2015) – Pagina 204 -207 – Reed New Holland Publishers – ISBN 9781921517488
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Tympanocryptis - Website Geconsulteerd 28 juni 2019
