Stichting Vrij Links is een politiek-maatschappelijke beweging die werd opgericht naar aanleiding van het Vrij Links Manifest, dat in mei 2018 werd gepubliceerd in De Volkskrant. De beweging heeft tot doel progressieve en vrijzinnige waarden te bevorderen en te versterken, zodat mensen zich hiermee kunnen identificeren, er aansluiting bij kunnen vinden en deze waarden kunnen toepassen in hun eigen omgeving.[1]

Vrij Links
Stichting Vrij Links
Opgericht 31 juli 2018
Personen
Oprichter Femke Lakerveld, Sander Zuidema
Voorzitter Femke Lakerveld
https://www.vrij-links.nl/

Sinds de oprichting is Vrij Links actief in heel Nederland. De beweging verzet zich tegen groepsdenken en zet zich in voor een samenleving die gebaseerd is op universele waarden, persoonlijke verheffing[2] en vrijheid van meningsuiting[3].

De beweging werkt aan haar doelen door middel van politieke en maatschappelijke beïnvloeding, media-aandacht, publiek debat en het opbouwen van een netwerk. Concreet uit dit zich in een platform met honderden originele artikelen, interviews en columns, evenals het organiseren van bijeenkomsten, debatten en projecten in verschillende maatschappelijke domeinen, waaronder cultuur, academie en politiek..[1] De voorzitter is Femke Lakerveld.

Oprichting en geschiedenis

bewerken

Op 17 mei 2018 publiceerden Asis Aynan, Femke Lakerveld, Eddy Terstall en Keklik Yücel het Vrij Links Manifest[2] in de Volkskrant. Dit manifest is een pleidooi voor een vrij en onbelemmerd debat, een levensbeschouwelijk-neutrale staat, seculier onderwijs voor alle kinderen en een herwaardering van individuele vrijheid. Het manifest adresseert het probleem van de ‘the racism of lower expectations’, het idee dat niet-westerse Nederlanders in bescherming moeten worden genomen tegen het vrije debat omdat ze nog niet klaar zouden zijn voor uitingen van de moderniteit. Op 22 mei werd naar aanleiding daarvan een debat in de Balie[4] georganiseerd met een openingsspeech van de Britse Maajid Nawaz.

In juli 2018 werd de Stichting Vrij Links opgericht. Stichting Vrij Links is een onafhankelijke maatschappelijke organisatie en heeft ten doel het debat over progressieve, vrijzinnige en seculiere waarden te faciliteren en te stimuleren.[1]

Doelen en waarden

bewerken
bewerken

Vrij Links wordt in wetenschappelijke literatuur genoemd als een voorbeeld van een nieuwe sociale beweging die probeert de impasse in het debat over vrijheid en emancipatie in Nederland te doorbreken[5] en het socialisme hoopt te vernieuwen.[6] De beweging zet zich in voor thema’s als een neutrale staat, seculier onderwijs en individuele vrijheid, en positioneert zich tegen religieus extremisme en andere vormen van conservatisme. Vrij Links (in het Engels: Free Left Foundation) wordt geplaatst in de context van een bredere discussie over polarisatie en emancipatieve waarden in Nederland, waarbij zorgen over vrijheidsverlies en morele achteruitgang steeds meer aandacht krijgen.[5] Door deze standpunten wekt Vrij Links verontwaardiging in sommige linkse kringen, die beweren dat voor emancipatie ‘groepsidentiteit’ nodig is, anders blijft het een abstract begrip.[6]

Seculiere samenleving

bewerken

Een belangrijk onderdeel van een seculiere samenleving is een onderwijssysteem dat levensbeschouwelijk neutraal is. In hun analyse van Vrij Links beschrijven onderzoekers hoe de beweging pleit voor een stevig seculier systeem waarin neutraal en kritisch onderwijs centraal staat.[7] Vrij Links zet zich in voor de afschaffing van bijzonder geloofsonderwijs tijdens reguliere lesuren, met als doel leerlingen de ruimte te geven om zelfkritisch na te denken en eigen inzichten te ontwikkelen over religies en levensbeschouwingen

Activiteiten en invloed

bewerken

Interviews

bewerken

Vrij Links publiceert interviews met vrouwenrechtenactivisten zoals een dubbel-interview[8] met Hedy d'Ancona en Shirin Musa voor het project De 80/20 Dialogen en een interview[9] met Maryam Namazie naar aanleiding van haar Vrijheidslezing in De Balie. Ook publiceren (voormalige) politici van de linkerzijde van het politieke spectrum zoals Jasper van Dijk, Meindert Fennema en Renske Leijten artikelen op het platform.

Politiek

bewerken

Een op Vrij Links gepubliceerd interview met ex-moslims leidde tot een aangenomen motie in de Tweede Kamer van onafhankelijk kamerlid Femke Merel van Kooten-Arissen om "zorg te dragen voor goede opvang en begeleiding van geloofsverlaters".[10]

Auteurs van Vrij Links, Asis Aynan en Rachid Benhammou, voerden actie tegen de verplichte Marokkaanse nationaliteit voor kinderen van Marokkaanse Nederlanders, wat leidde tot Kamervragen[11] van SP-Kamerleden Jasper van Dijk en Sadet Karabulut.

Vrij Links nam deel aan een rondetafelgesprek over een initiatiefnota van Kamerlid Bente Becker "In Nederland beslis je over je eigen leven".[12]

De stichting publiceerde enkele maanden voor de verkiezingen in 2021 een schaduwkieslijst met daarop individuen uit verschillende politieke partijen.

In de aanloop naar de verkiezingen in november 2023 organiseerde Vrij Links politieke cafe’s in het Betty Asfalt Theater in samenwerking met Paul Haenen.[13] Lakerveld werd door Die Wochenzeitung geïnterviewd over deze verkiezingen en de samenkomst van PvdA en GroenLinks.[14]

Vrije Kunsten

bewerken

Naast Vrij Links’ politieke profiel, breekt de stichting onder invloed van grondleggers Terstall en Lakerveld een lans voor de vrije kunsten[15][16]. Van 2021 tot 2024 ontplooide de stichting diverse projecten in dit kader, waaronder Unchain my Art.

Daarnaast werd het vijfjarig jubileum van de stichting in juli 2023 gevierd en werd er een bijeenkomst in in het Der Aa theater in Groningen georganiseerd in het kader van de vraag ‘Hoe vrij zijn de kunsten’.[17]

Podcasts

bewerken

In 2024 heeft Vrij Links twee podcasts gelanceerd. In de Vrij Links Podcast wordt periodiek de diepte in gedoken terwijl in Achter De Ophef elke twee weken een gesprek wordt gevoerd over een onderwerp waarover kortstondig een hevig debat ontstond.

Erkenning in het buitenland

bewerken

Tobias Müller van het Duitse Jungle World interviewde Femke Lakerveld, actrice en mede-oprichter van Vrij Links, over religiekritiek en cultuurrelativisme in Nederland.[18]

De Vrije Universiteit Brussel opende het academisch jaar met het Feest van de Vrije Geest, waarbij de voorzitter van Vrij Links, Femke Lakerveld, een eredoctoraat ontving.[19]