Wikipedia:Café Exact/Archief 2022
Zwaartekracht-gerelateerde termen
bewerkenIk zoek termen voor de versnelling corresponderend met de echte zwaartekracht met al of niet daarbij opgeteld de versnelling corresponderend met de middelpuntvliedende kracht door de draaiing van de aarde. Ik heb na een tip van Gebruiker:Madyno de indruk gekregen dat valversnelling(svector) een goede keuze is voor de vectorsom (het was niet duidelijk in het artikel, bij mijn recente bewerkingen ben ik ervan uitgegaan dat het alleen de eerste term was). "Versnelling corresponderend met de echte zwaartekracht" zou dan het eerstgenoemde zijn ("echt" als tegenhanger van iets dat deels een schijnkracht is). Is er een bondiger term waarvan ook in de context van de aarde duidelijk is dat niet de som bedoeld wordt? - Patrick (overleg) 8 jan 2022 22:24 (CET)
Primordial Black Holes
bewerkenDeze oude theorie is recent naar boven komen drijven:
- algemeen artikel:Primordial Black Holes Could Explain Dark Matter and the Growth of Supermassive Black Holes at the Same Time
- gedetaileerd:Exploring the high-redshift PBH-ΛCDM Universe: early black hole seeding, the first stars and cosmic radiation backgrounds
Is het zinvol om het Donkere materie artikel aan te passen? Dit zou naast de alternatieve zwaartekracht een alternatief theorie zijn voor de nog niet waargenomen ZM deeltjes. Voor de kleinere maten van zwarte gaten heeft de hawkingstraling een rol. Daarentegen een zwart gat ontvangt in een sterrenstelsel altijd licht en materie om te groeien. Ik zou verwachten dat af toe een waarneembaar incident als een zwart gat en een hemellichaam in botsing komen, zelf als het zwart gat relatief klein is. Wat gebeurt er als een zwart gat binnen een ster komt? Leuke speculaties zoals The Hole World kunnen wij weglaten.Smiley.toerist (overleg) 7 jan 2022 17:35 (CET)
PS: Hoe vertaal je 'Primordial Black Holes' in het Nederlands? xxxx zwarte gaten?Smiley.toerist (overleg) 7 jan 2022 17:37 (CET)
- Leuk idee! Zeer interessant om te bespreken en ik zie al direct genoeg bronnen ook in het Nederlands om de relevantie mee te staven. Eventueel kun je ook een kort apart dochterartikel aanmaken om hieraan te wijden. Nederlandse nieuwsartikelen/populair-wetenschappelijke media als Scientias spreken van primordiale zwarte gaten. Die zou ik aanhouden. TheBartgry (overleg) 7 jan 2022 18:18 (CET)
- Eens met TheBartgry over de vertaling. Je kunt wel eenmalig de omschrijvende vertaling van primordial geven: oer- of voorwereldlijk. Prim-ordial is pre-orde, voorafgaand aan de orde; in de tale Kanaäns: van voor de grondlegging der wereld; in de Statenvertaling: toen de aarde woest en ledig was →bertux 7 jan 2022 19:49 (CET)
- Nu een hoofdstuk geschreven over de primordiale zwarte gaten in Donkere materie. Zelf ben ik niet overtuigd van deze theorie. De kleine zwarte gaten moeten toch af en toe een zichtbaar effect hebben. Wat gebeurt er als zo een zwart gat in een ster valt?Smiley.toerist (overleg) 14 jan 2022 23:57 (CET)
Geodesic Flows etcetera
bewerkenVolgens het artikel over de van oorsprong Russische wiskundige Marina Ratner luidde de titel van haar in 1969 gepubliceerde proefschrift: Geodesic Flows on Unit Tangent Bundles of Compact Surfaces of Negative Curvature. Het lijkt me sterk dat proefschriften in het Rusland van toen in het Engels verschenen (en in de Russische Wikipedia staat ook gewoon Геодезический поток на унитарном расслоённом пространстве к компактной поверхности отрицательной кривизны), maar dat roept wel de vraag op hoe deze titel het best in het Nederlands vertaald zou kunnen worden. Marrakech (overleg) 15 jan 2022 08:07 (CET)
- De titels van proefschriften grenzen vaak aan het cryptische voor niet-ingewijden, waardoor het kan helpen om – in plaats van de titel te geven – in één zinsnede een globale beschrijving van het onderzoek te geven. Dat zou hier denk ik goed staan en tevens dit probleem wegnemen. Tenzij er in bronnen Nederlandse vertalingen worden gegeven zou ik die hier niet zelf bedenken. TheBartgry (overleg) 15 jan 2022 10:16 (CET)
- Titels van proefschriften horen überhaupt niet zelf vertaald te worden. Het komt wel voor dat er een vertaling bestaat, in welk geval je hoort te vermelden dat het om een vertaling gaat. Het is mogelijk dat het betreffende proefschrift in het Engels is vertaald. Verder geheel eens met TheBartgry: beschrijven is de beste optie.
- Het proefschrift kan wel, in de originele taal en titel, in de literatuurlijst onderaan genoemd worden maar in de lopende tekst dient dat geen doel. Woudloper overleg 15 jan 2022 11:43 (CET)
- Oké, beschrijven is de beste optie. Maar als het proefschrift zelf niet beschikbaar blijkt te zijn en een beschrijving daardoor onmogelijk is, zou het dus beter zijn om de titel niet in de lopende tekst te noemen. Marrakech (overleg) 15 jan 2022 14:33 (CET)
- Het zou het doel van de Nederlandse Wikipedia niet goed dienen, want de overgrote meerderheid van de lezers van de Nederlandse Wikipedia begrijpen geen Russisch en zullen over de cyrillische letters alleen maar struikelen (d.w.z. het maakt een artikel lastiger leesbaar).
- Dat beschrijven compleet onmogelijk is zonder het proefschrift te lezen, hoeft niet altijd het geval te zijn. Soms gebruikt men voor een titel lange beschrijvingen, waaruit min of meer al kan blijken wat zo'n beetje de inhoud en conclusies zijn. In dit geval geeft de titel alleen aan wat het onderwerp van het proefschrift was. Dat kan natuurlijk ook nuttig zijn. Het zou erg helpen als je ten minste ook het abstract (samenvatting bovenaan) had (hoewel ik niet weet of men in Rusland in die tijd abstracts schreef). Woudloper overleg 16 jan 2022 10:40 (CET)
- Oké, beschrijven is de beste optie. Maar als het proefschrift zelf niet beschikbaar blijkt te zijn en een beschrijving daardoor onmogelijk is, zou het dus beter zijn om de titel niet in de lopende tekst te noemen. Marrakech (overleg) 15 jan 2022 14:33 (CET)
Newton(iaan)se fluïda/vloeistoffen
bewerkenIk heb bedenkingen bij de titel van het lemma over het newtons fluïdum. Mijn eerste bedenking komt bij het woord 'newtons'. Ik ken dit woord enkel als het meervoud van één newton. Volgens woordenlijst.org krijg ik ook gelijk en geeft enkel aan dat 'newtons' een zelfstandig naamwoord is. Verder wordt er wél 'newtoniaans' gevonden als adjectief. Dit is ook het adjectief dat ik kende en dat ik ook vaak gebruik in deze context. Een korte zoektocht op Google Scholar geeft 805 resultaten voor newtoniaanse in vergelijking met respectievelijk 220 resultaten voor newtonse. Een vergelijking maken zonder verbuigings-e is moeilijker omdat het dan ook over Newtons (van de persoon) of newtons (meerdere eenheden) gaat. Mijn tweede bedenking kwam de tweede term in de titel: 'fluïdum'. Dit geeft aan dat het voor zowel gassen als vloeistoffen geldt. Echter zijn alle gassen newtoniaans. Daarom komt de term newtons/newtoniaans enkel voor bij vloeistoffen. Zo zijn er maar 3 en 1 resultaten waar deze twee termen gecombineerd worden. Newtons/newtoniaans komt trouwens nooit voor bij het woord 'gas'. Mij lijkt het verstandiger om fluïdum dus te vervangen door vloeistof.
Ik hoor graag meningen van anderen. JP001 (Overleg) 17 jan 2022 03:50 (CET)
- In oudere geschriften wordt newtons in elk geval wel als adjectief gebruikt, waarbij het woord volgens de destijds geldende spellingsregels nog met een hoofdletter, en in de oudste geschriften zelfs nog met -sch, wordt geschreven. In het WNT zijn de voorbeelden Newtonsche kleuren, Newtonsche kleurenleer, Newtonsche constante en (niet-)Newtons(ch)e vloeistof(fen) te vinden. Overigens is, puur taalkundig gezien, ook newtonfluïdum nog mogelijk, analoog aan bijvoorbeeld newtonring. — Matroos Vos (overleg) 17 jan 2022 05:07 (CET)
- Ik ben wel hard geneigd om te zeggen dat 'newtonfluïdum' niet echt een gangbaar alternatief is. Het levert namelijk geen enkel zoekresultaat op. Wat ook logisch is aangezien het ook 'fluïdum' betreft, wat niet vaak voorkomt (zie tweede opmerking hierboven). "Newtonvloeistof" komt enkele keren voor maar niet in wetenschappelijke artikelen. Dan rest mij nog de vraag in welke mate het gangbaar is om het 'oude' adjectief 'newtons' te gebruiken, aangezien dit oorspronkelijk met 'sch' en hoofdletter geschreven werd. Krijgt newtoniaans niet de voorkeur dan? JP001 (Overleg) 17 jan 2022 14:43 (CET)
- Ik lees niet dat Matroos Vos een uitspraak wil doen over de meest wenselijke titel, maar meen dat hij vooral wil waarschuwen voor te vergaande conclusies.
- Newtoniaans is tegenwoordig gangbaar, dus die aanduiding lijkt me beter.
- De omzetting van fluïda naar vloeistoffen vind ik lastiger. Er zijn vloeiende zaken die noch vloeistof noch gas zijn, zo kan een vaste stof zich onder extreme omstandigheden gedragen als een vloeistof en worden korrelige materialen gefluïdiseerd zodat ze makkelijker te verpompen zijn. En ik kan me voorstellen dat er in de deeltjesfysica ook vloeiende media voorkomen die zich newtoniaans gedragen zonder vloeistof in strikte zin te zijn. Bose-einsteincondensaten? Plasma's? Stromen supergeleidende elektronen? Quasideeltjes? Ik weet het niet, maar kan het niet uitsluiten. Ook aan de andere kant van het groottespectrum kan ik me wel iets voorstellen: Newtoniaanse stromingen in de zon en andere sterren? Wie zal het zeggen. Tot een zeer deskundig iemand al deze mogelijkheden snavelkapt zou ik er afblijven. Newton wist natuurlijk niets van dergelijke exotica, maar dat hoeft een ruime toepassing van zijn inzichten niet te verhinderen →bertux 17 jan 2022 19:11 (CET)
- Ja, Matroos Vos zijn opmerking is ook zeker nuttig en ik bewonder zijn taalkundige kennis ook hard. Nu weet ik ook weer dat vroeger 'Newtonsch' een gangbare term was. Maar ik keek al even verder naar de meest gangbare naam tegenwoordig. En ik vind het ook moeilijk om 'fluïdum' uit te sluiten, want zoals je zegt kan het toepasbaar zijn op meerdere zaken. Maar zolang ik nergens een wetenschappelijke bron vind waar 'newtoniaans fluïdum' of zo je wilt 'newtons fluïdum' staat geschreven, ben ik toch niet overtuigd van de huidige titel. JP001 (Overleg) 17 jan 2022 19:20 (CET)
- Mijn bijdrage was, zoals Bertux al opperde, inderdaad vooral bedoeld als tegenwicht tegen de stelligheid waarmee je newtons als adjectief afwees, terwijl zelfs via de link die je zelf gaf eigenlijk al te zien is dat het woord ook nu nog als adjectief wordt gebruikt. Het vaststellen van wat de gangbare term voor dit fluïdum in de vakpublicaties is, laat ik verder over aan de collega's die daar – in tegenstelling tot mijzelve – goed zicht op hebben. Wel bij dezen nog de kanttekening dat newtoniaans en newtons het volgens de officiële spelling tegenwoordig met een kleine letter moeten doen, ondanks het feit dat ook veel recente publicaties op Google Scholar nog steeds een hoofdletter gebruiken. — Matroos Vos (overleg) 17 jan 2022 19:55 (CET)
- Daar heb je ook weer gelijk in, JP001. Wij moeten geen terminologie introduceren. Anderzijds zijn fluïdum en fluïda Nederlandse woorden en kan het gebrek aan zoekresultaten te wijten zijn aan de overheersing van het Engels als voertaal van de wetenschap. In het Engels wordt er (denk ik) niet altijd verschil gemaakt tussen fluid als vloeistof in strikte zin en fluid als 'iets dat vloeibaar is', zodat je zou moeten kijken of ze de ruime of de krappe betekenis gebruiken. Dat is een monsterklus, dus ik heb gekozen om te googelen op "newtonian" "fluidum". Dat geeft twaalfduizend hits, wat niet erg veel is, maar toch voldoende.
- Ik vind al snel resultaten die het begrip ruimer trekken dan de strikte vloeistof:
- Ook met "newtonian" "flow" kom je verder:
- https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/newtonian-flow Hier worden warmtestromen in onze planeet als newtoniaans beschreven, meen ik.
- Ik heb de boel niet grondig bekeken, wil er nog wel wat tijd in steken als je twijfels formuleert, maar deze voorbeelden, die ik bij de eerste paar zoekresultaten trof, lijken aan te geven dat fluïdum een veiligere – want ruimere – keuze is dan vloeistof. Dan is het natuurlijk wel fijn als het artikel ook werkelijk iets over newtoniaanse niet-vloeistoffen zegt →bertux 17 jan 2022 20:12 (CET)
- Ik stootte ook op het probleem tussen het verschil in betekenis van 'vloeistof' en 'fluïdum' in het Engels, dus ben ik eens naar anderstalige Wikipedia's gaan zien. Als ik daar zocht naar de term die ze voor 'vloeistof'/'fluïdum' gebruiken en dan via de interwikilinks naar de Nederlandstalige pagina ga, kom ik bijna altijd terecht op deze van fluïdum. Behalve bij de Noorse Wikipedia, die stuurt me van væske naar vloeistof. Hierdoor ben ik dan toch meer geneigd om 'fluïdum' te behouden, hoewel we natuurlijk ook moeten oppassen want de interwikilinks zijn uiteindelijk ook maar door iemand gekoppeld. JP001 (Overleg) 17 jan 2022 20:28 (CET)
- Ik vind jouw links ook wel voldoende om het bij het ruimere 'fluïdum' te houden. Kunnen we dan voor de gangbare titel newtoniaans fluïdum gaan? JP001 (Overleg) 17 jan 2022 20:32 (CET)
- Wat mij betreft prima en van anderen heb ik geen bezwaren vernomen →bertux 17 jan 2022 21:46 (CET)
- Ja, Matroos Vos zijn opmerking is ook zeker nuttig en ik bewonder zijn taalkundige kennis ook hard. Nu weet ik ook weer dat vroeger 'Newtonsch' een gangbare term was. Maar ik keek al even verder naar de meest gangbare naam tegenwoordig. En ik vind het ook moeilijk om 'fluïdum' uit te sluiten, want zoals je zegt kan het toepasbaar zijn op meerdere zaken. Maar zolang ik nergens een wetenschappelijke bron vind waar 'newtoniaans fluïdum' of zo je wilt 'newtons fluïdum' staat geschreven, ben ik toch niet overtuigd van de huidige titel. JP001 (Overleg) 17 jan 2022 19:20 (CET)
- Ik ben wel hard geneigd om te zeggen dat 'newtonfluïdum' niet echt een gangbaar alternatief is. Het levert namelijk geen enkel zoekresultaat op. Wat ook logisch is aangezien het ook 'fluïdum' betreft, wat niet vaak voorkomt (zie tweede opmerking hierboven). "Newtonvloeistof" komt enkele keren voor maar niet in wetenschappelijke artikelen. Dan rest mij nog de vraag in welke mate het gangbaar is om het 'oude' adjectief 'newtons' te gebruiken, aangezien dit oorspronkelijk met 'sch' en hoofdletter geschreven werd. Krijgt newtoniaans niet de voorkeur dan? JP001 (Overleg) 17 jan 2022 14:43 (CET)
Bij bovengenoemd voorbeeld is de hoofdletter T na de regel "Uit de steekproef volgt voor T een waarde:" plots veranderd in een t, op meerdere plekken. Ik heb zo mijn twijfels over of dit correct is, maar ben net niet zeker genoeg. Wil iemand daarnaar kijken? Groet, Ennomien (overleg) 17 jan 2022 14:01 (CET)
- Kan je aangeven welke wijziging dat was? –bdijkstra (overleg) 17 jan 2022 14:55 (CET)
- Ah, dat kon op twee manieren opgevat worden. Wat ik bedoelde met "veranderen" is als ik erdoorheen lees, is de T opeens een t geworden vanaf de genoemde regel terwijl het volgens mij om dezelfde variabele gaat. Ennomien (overleg) 17 jan 2022 18:02 (CET)
- Aha. In de statistiek gebeurt het weleens dat men kleine letters gebruikt wanneer iets betrekking heeft op een steekproef en hoofdletters bij de populatie als geheel, maar in het artikel wordt gesproken van het "steekproefgemiddelde X̄". In mijn statistiek-leerboek is een hoofdstuk over toetsen inclusief het toetsen met een t-verdeling, en daar worden overal kleine letters gebruikt. –bdijkstra (overleg) 17 jan 2022 18:58 (CET)
- Oh ja, nu je het zegt ... Dan lijkt het mij wel te kloppen, bedankt. Ennomien (overleg) 17 jan 2022 19:19 (CET)
- Aha. In de statistiek gebeurt het weleens dat men kleine letters gebruikt wanneer iets betrekking heeft op een steekproef en hoofdletters bij de populatie als geheel, maar in het artikel wordt gesproken van het "steekproefgemiddelde X̄". In mijn statistiek-leerboek is een hoofdstuk over toetsen inclusief het toetsen met een t-verdeling, en daar worden overal kleine letters gebruikt. –bdijkstra (overleg) 17 jan 2022 18:58 (CET)
- Ah, dat kon op twee manieren opgevat worden. Wat ik bedoelde met "veranderen" is als ik erdoorheen lees, is de T opeens een t geworden vanaf de genoemde regel terwijl het volgens mij om dezelfde variabele gaat. Ennomien (overleg) 17 jan 2022 18:02 (CET)
Planeetsymbolen E?
bewerkenDe afgelopen dagen heeft iemand allerlei creatief bedachte symbolen aan obscure hemellichamen toegevoegd, zie bv. [1], [2], [3]. Zoals zelf toegegeven: deze worden tegenwoordig niet gebruikt in de astronomie maar "ze worden meestal gebruikt in astrologie." Dat laatste betwijfel ik eigenlijk ook. Ik heb weinig kennis van astrologie maar ik heb nog nooit een horoscoop zien uitgetekend waarin plek was voor o.a. de planetoïden Flora, Vesta, Astraea, of Makemake. Blijkbaar komen deze symbolen voor op NASA merchandise maar of ze officiële status hebben is onduidelijk.
Wat denken jullie hiervan? Is dit relevante informatie voor de encyclopedie of moeten we het in de categorie zien van vlaggetjes, cartoonballetjes en speelgoed? In het eerste geval, hoort het in de infodoos of ook in de lopende tekst? Woudloper overleg 26 jan 2022 16:48 (CET)
nabrander d.d. december 2021: Gebouw dat 'als een kaartenhuis' in elkaar stort
bewerkenZie het archief.
Zojuist heb ik mijn vraag en de reacties nog een keer nagelezen, en e.e.a. verwerkt in de lemma's Rabobank Bestuurscentrum en Sloopkogel. Bedankt voor de reacties. JoostB (overleg) 4 feb 2022 13:21 (CET)
Carbon capture
bewerkenAls dit op grote schaal mogelijk wordt, zou dit een grote vooruitgang zijn.
- Fuel cells and game-changing tech to remove 99% of carbon dioxide from air.
- oorspronkelijke publicatie achter betaalmuur
Smiley.toerist (overleg) 6 feb 2022 16:20 (CET)
- Ik zag die publicatie ook langskomen ja, geweldig interessant. Ben benieuwd hoe rendabel de toepassingen zullen zijn. TheBartgry (overleg) 6 feb 2022 17:02 (CET)
- Dan rijst wel de vraag wat we met de afgevangen CO2 gaan doen. Ik ben benieuwd of we hiermee, met behulp van duurzame energie, een Sabatierreactie in gang kunnen zetten. Dit zou de verbranding van fossiele brandstoffen ongedaan kunnen maken. Het verkregen methaan zou dan in de bestaande aardgasleidingen gestopt kunnen worden. Pingel (overleg) 6 feb 2022 17:36 (CET)
- Ik kreeg kort geleden een ander artikel van Nature, niet het hoofdartikel, maar een artikel over de ontwerper/medewerker van metal organic frameworks die CO2 kunnen absorberen. Misschien interessant voor dit onderwerp in café exact Turning the dream of carbon dioxide mitigation into reality Phacelias (overleg) 6 feb 2022 19:39 (CET)
- Dan rijst wel de vraag wat we met de afgevangen CO2 gaan doen. Ik ben benieuwd of we hiermee, met behulp van duurzame energie, een Sabatierreactie in gang kunnen zetten. Dit zou de verbranding van fossiele brandstoffen ongedaan kunnen maken. Het verkregen methaan zou dan in de bestaande aardgasleidingen gestopt kunnen worden. Pingel (overleg) 6 feb 2022 17:36 (CET)
Magnetoreceptie
bewerkenVoor natuurkundigen op de Nederlandse Wikipedia die zich bezig houden met kwantummechanica, zou ik willen vragen om het artikel Cryptochroom en dan in het bijzonder het kopje Magnetoreceptie te controleren. Dan is er ook het artikel over Magnetoceptie dat gecontroleerd zou moeten worden voor het deel dat onder cryptochroom valt. Het is een onderwerp dat binnen de kwantumbiologie thuis hoort. Daarin moeten biologen samenwerken met kwantumfysici. Omdat ik graag een artikel aan wil maken over kwantumbiologie zou ik daar, als biologe, graag een begin mee maken hier op Wikipedia. Misschien kan ik in contact komen met een Wikipediaan die daar ook interesse voor heeft, zodat het nieuwe artikel over kwantumbiologie tenminste klopt. Dat lijkt me veel beter dan daar alleen mee aan de slag te gaan Phacelias (overleg) 6 feb 2022 20:01 (CET)
Draadstaal is alleen maar een tv-programma?
bewerkenZojuist wilde ik ergens linken naar het onderwerp draadstaal. De link is weliswaar blauw, maar je wordt hier blij gemaakt met een dode mus want het artikel gaat over een tv-programma. Een echt artikel over draadstaal zoals dat wordt gebruikt in bijv. fietsen is er blijkbaar nog niet. (Of bestaat het onderwerp hier misschien al wel maar onder een andere naam? Zo ja, weet iemand de juiste link?)
Het lijkt me verder beter om het huidige artikel Draadstaal te hernoemen naar Draadstaal (televisieprogramma), zodat de link Draadstaal als het ware weer vrij komt. De Wikischim (overleg) 13 feb 2022 18:14 (CET)
- Er is wel IJzerdraad en Walsdraad, maar geen nl versie van de:Draht. Hobbema (overleg) 13 feb 2022 22:07 (CET)
- Is er wel staalkabel. Is er een wezenlijk verschil tussen draad en kabel? –bdijkstra (overleg) 13 feb 2022 22:42 (CET)
Sting jet
bewerkenIs er een Nederlands woord voor en:Sting jet?
Deze term wordt gebruikt in het lemma Storm Eunice.
Zit het misschien verborgen in andere lemma's die in het doorverwijslemma Cycloon of in Tropische cycloon genoemd worden?
- Zie Storm van 28 oktober 2013: Een sting jet is een fenomeen waarbij hoge windsnelheden worden gehaald door snel dalende koele lucht uit hogere luchtlagen. Een sting jet is bij verschillende grote Europese stormen in het verleden de oorzaak geweest voor de zwaarste windstoten. JoostB (overleg) 24 feb 2022 19:13 (CET)
Graag reacties. Bedankt, JoostB (overleg) 24 feb 2022 19:05 (CET)
- De KNMI vertaalt het woord niet, maar gebruikt 'sting jet'. Hobbema (overleg)
- Werd 'vroeger' niet valwind gezegd? PAvdK (overleg) 21 mrt 2022 10:31 (CET)
- Zie ook Windschering. PAvdK (overleg) 21 mrt 2022 10:35 (CET)
- Werd 'vroeger' niet valwind gezegd? PAvdK (overleg) 21 mrt 2022 10:31 (CET)
De vraag is dus nu: zijn dit overlappende termen of niet. De vraag van @JoostB (verborgen in andere lemma's?) lijkt me terecht. Is er een meteoroloog in de zaal? PAvdK (overleg) 21 mrt 2022 10:39 (CET)
Halveringstijd
bewerkenVoor strontium-82 zie ik halveringstijden van 25,34 tot 25,7 dagen genoemd in bronnen en op Wikipedia. Daar verbaas ik mij over. Allereerst over de spreiding, ik had verwacht dat zoiets wel in vijf à zes relevante cijfers bekend zou zijn. Hoe wordt zoiets vastgesteld? Ik zou zeggen, je legt een gram gezuiverde stof in een kluis, gaat een weekendje weg en meet wat er nog over is, maar kennelijk is het niet zo simpel. Allereerst – neem ik aan – omdat het spul desintegreert terwijl je bezig bent (soms met meerdere vervalprocessen) en daarnaast doordat er onvolmaaktheden zullen zitten in de scheidingstechnieken. Het Duitse artikel geeft enige informatie. Dat is niet genoeg om duidelijk te maken wat mogelijke oorzaken van de spreiding zijn, maar de tekst wekt de indruk dat juist halveringstijden in de orde van dagen vrij makkelijk moeten zijn. Heeft iemand een bron paraat die geschikt is voor een geïnteresseerde leek?
Een meer praktisch punt is de nauwkeurigheid van de gegeven getallen. Als de eerste decimaal zoveel verschilt, mag je natuurlijk nooit een tweede noemen als je niet met spreidingsintervallen werkt, maar de bronnen doen dat wel ([4], [5], [6], [7]).
- Is er een normeringsinstituut dat de best bekende halveringstijden vastlegt?
- Hoe kunnen we een en ander het beste weergeven?
Alvast bedankt voor het meedenken! →bertux 20 mrt 2022 16:10 (CET)
- Tot mijn verrassing blijkt de halveringstijd voor een en dezelfde stof te kunnen verschillen, althans, dat maak ik op uit de voetnoot bij deze tabel over strontium-82:
- (en) Strontium-82 Radiochemical Strontium Chloride Solution. Nordion. →bertux 20 mrt 2022 22:22 (CET)
- Je bedoelt de opmerking 'The half-life values stated are as of time of publication. Nordion values may vary.' Inderdaad heel merkwaardig; ook tamelijk onbegrijpelijk. Zou het misschien komen doordat er 'vervuilingen' in kunnen zitten van andere isotopen in wisselende concentraties? Ik stel me voor dat het in de praktijk een helse klus is om een isotoop in een absoluut constante zuiverheid te produceren. Erik Wannee (overleg) 20 mrt 2022 22:49 (CET)
- Op en:Radioactive decay#Changing rates lees ik dat het verval afhankelijk is van bepaalde factoren. –bdijkstra (overleg) 20 mrt 2022 22:59 (CET)
- Interessant, nooit geweten. Kennelijk kan de chemische (atoombinding) en fysische (aggregatietoestand) situatie waarin het atoom zich bevindt hier invloed op hebben. Erik Wannee (overleg) 21 mrt 2022 09:39 (CET)
- Jouw en mijn verbazing hebben beslist een culturele component, want dit is hoe het vertoog van de kernfysica gebracht wordt: als een wet die met ijzeren vuist gehandhaafd wordt door Felix, de hoge God van het Toeval die levende dood is →bertux 21 mrt 2022 10:07 (CET)
- Toch vraag ik me af of dit enige invloed heeft op de strontium-82 die geleverd wordt aan ziekenhuizen. Ik vermoed dat dat altijd in dezelfde chemische vorm wordt aangeleverd - een chloorzout - en dat het ook niet in de vorm van een plasma wordt vervoerd of zo. Dus in die zin moet de praktische T½ zeer nauwkeurig vast gelegd kunnen worden. Erik Wannee (overleg) 21 mrt 2022 10:26 (CET)
- Jouw en mijn verbazing hebben beslist een culturele component, want dit is hoe het vertoog van de kernfysica gebracht wordt: als een wet die met ijzeren vuist gehandhaafd wordt door Felix, de hoge God van het Toeval die levende dood is →bertux 21 mrt 2022 10:07 (CET)
- Interessant, nooit geweten. Kennelijk kan de chemische (atoombinding) en fysische (aggregatietoestand) situatie waarin het atoom zich bevindt hier invloed op hebben. Erik Wannee (overleg) 21 mrt 2022 09:39 (CET)
Tweeplaatsige relatie
bewerkenover Tweeplaatsige relatie#Eigenschappen van homogene tweeplaatsige relaties
Gebruiker:Hoopje beledigt mij op de pagina Tweeplaatsige relatie. Het gaat in het bijzonder om de definitie van een asymmetrische relatie. Het maakt daarbij verschil dat het wel of geen voorwaarde is dat de gebruikte variabelen wel of niet dezelfde mogen zijn. Wanneer de variabelen dezelfde mogen zijn is het een gevolg dat een asymmetrische relatie ook irreflexief is, terwijl als de voorwaarde wordt gesteld dat ze verschillend moeten zijn die implicatie niet geldt. Ik probeer dat voor de lijst met definities aan te geven, maar Hoopje doet dat zonder meer als onzin af. De reden die hij aanvoert om mijn wijziging terug te draaien is geen argument maar alleen maar een belediging. ChristiaanPR (overleg) 26 mrt 2022 12:02 (CET)
- Dat het "in het bijzonder om de definitie van een asymmetrische relatie" zou gaan is nieuw voor mij. Wat ik onzin noemde is jouw misvatting dat "voor alle x, y" zou kunnen betekenen dat x en y ongelijk zijn. Dat is niet het geval. Sterker nog, de reden dat vele definities daarna nog expliciet moeten stellen dat x en y ongelijk zijn (of op een andere manier over het geval x = y moeten praten) is nu juist dat ze wél gelijk kunnen zijn. Hoopje (overleg) 26 mrt 2022 12:15 (CET)
- Ik maak er in de tekst die jij hebt weggehaald uitdrukkelijk verschil tussen dat de variabelen dezelfde mogen of verschillend moeten zijn. 'Voor alle x, y" zou kunnen betekenen dat x en y ongelijk zijn' is een correcte bewering, je moet er alleen bij zeggen hoe de definitie moet worden geïnterpreteerd, maar dat doe ik door op het verschil te wijzen, dat de variabelen dezelfde mogen of verschillend moeten zijn. Zelfs met 'Er wordt in de volgende definities vanuit gegaan dat de variabelen dezelfde mogen zijn' klinkt dat er impliciet in door. ChristiaanPR (overleg) 26 mrt 2022 13:15 (CET)
- Ik vind de nu toegevoegde zin: "Er wordt in de volgende definities vanuit gegaan dat de variabelen dezelfde mogen zijn." ook flauwekul. Madyno (overleg) 26 mrt 2022 13:39 (CET)
- (bwc, geen antwoord op Madyno) De zin die er aanvankelijk bij werd gezet, was naar mijn idee vooral verwarrend (en in principe incorrect). De gegeven definities zijn namelijk ondubbelzinnig: er worden géén nadere voorwaarden aan x en y gesteld, tenzij die expliciet vermeld worden. Zoals het er nu staat, is een asymmetrische relatie dus inderdaad automatisch ook irreflexief, en daar hoeft dan geen nadere specificering bij. Als er geen x en y in X zijn zodanig dat xRy en yRx (waarbij dus geen nadere voorwaarden worden gesteld aan x en y) dan is er zeker geen x in X waarvoor xRx. Als illustratief voorbeeld kan gelden de relatie '<' op de gehele getallen: er zijn geen gehele getallen x en y te vinden zodanig dat x<y én y<x (asymmetrie). Er is dan ook geen x te vinden zodanig dat x<x (irreflexiviteit). Zou die er wel zijn, dan is dat namelijk een tegenvoorbeeld voor de asymmetrie van de relatie. De situatie waarin x en y per definitie ongelijk zijn, zou een afzonderlijke eigenschap zijn, en volgens mij is dat in feite de 'antisymmetrie' die een regel daaronder staat. De opmerking die er nu staat ("Er wordt in de volgende definities vanuit gegaan dat de variabelen dezelfde mogen zijn") lijkt me in principe correct, maar in principe ook overbodig, en ik ben er niet zo zeker van dat ze niet meer verwarring veroorzaakt dan ze wegneemt. Paul B (overleg) 26 mrt 2022 13:54 (CET)
- Ik vind de nu toegevoegde zin: "Er wordt in de volgende definities vanuit gegaan dat de variabelen dezelfde mogen zijn." ook flauwekul. Madyno (overleg) 26 mrt 2022 13:39 (CET)
- Ik maak er in de tekst die jij hebt weggehaald uitdrukkelijk verschil tussen dat de variabelen dezelfde mogen of verschillend moeten zijn. 'Voor alle x, y" zou kunnen betekenen dat x en y ongelijk zijn' is een correcte bewering, je moet er alleen bij zeggen hoe de definitie moet worden geïnterpreteerd, maar dat doe ik door op het verschil te wijzen, dat de variabelen dezelfde mogen of verschillend moeten zijn. Zelfs met 'Er wordt in de volgende definities vanuit gegaan dat de variabelen dezelfde mogen zijn' klinkt dat er impliciet in door. ChristiaanPR (overleg) 26 mrt 2022 13:15 (CET)
- (na bwc) @ChristiaanPR. Je schrijft: "Ik maak er in de tekst die jij hebt weggehaald uitdrukkelijk verschil tussen dat de variabelen dezelfde mogen of verschillend moeten zijn." En dat is nou net die onzin. In een wiskundige tekst betekent "voor alle x,y" nooit dat x en y verschillend moeten zijn. Als je iets wilt definieren voor verschillende objecten, moet je altijd expliciet zeggen: voor alle x,y geldt: als x != y, dan P. Of equivalent: voor alle x,y geldt: P of x = y. En dat is maar goed ook. Anders zou je bij elke definitie moeten nadenken, hmm, wat wordt er nu bedoeld? Ik lees een definitie "voor alle x,y geldt: als x < y dan niet y < x" (asymmetrie). Maar betekent dat nou dat a < a mogelijk is of niet? Gelukkig hoeven we daar niet over na te denken: bij die definitie is a < a niet mogelijk is, want we kunnen x = a, y = a kiezen. Als je wilt dat x en y verschillend zijn, dan moet je dat expliciet zeggen.
- @Madyno. Ik ben het helemaal met je eens.
- Hoopje (overleg) 26 mrt 2022 13:56 (CET)
- Madyno, Ik begrijp jou niet. Jij verbetert mij wanneer ik geschreven tekst omzet in wiskundige notatie, dat ik het eenvoudig moet houden en nu zeg je precies het tegengestelde. ChristiaanPR (overleg) 26 mrt 2022 14:31 (CET)
- Madyno, desalniettemin dank voor de wijzigingen aan Tweeplaatsige relatie ChristiaanPR (overleg) 26 mrt 2022 14:33 (CET)
- Eenvoudig taalgebruik is iets anders dan open deuren intrappen. Madyno (overleg) 26 mrt 2022 17:12 (CET)
- Madyno noemt het een open deur en Hoopje onwaar. Is het het een of het ander? ChristiaanPR (overleg) 26 mrt 2022 18:04 (CET)
- Eenvoudig taalgebruik is iets anders dan open deuren intrappen. Madyno (overleg) 26 mrt 2022 17:12 (CET)
dubbele tekst
bewerkenDe tekst in Macchinetta is een kopie van de tekst in Antonio Pacinotti. Ik vind door te googelen dat een macchinetta een soort koffiezetapparaat. is. ChristiaanPR (overleg) 1 apr 2022 06:12 (CEST)
- Inderdaad niet wenselijk dat een identieke tekst op twee plaatsen staat. Ik heb van Macchinetta een redirect gemaakt. Probleem opgelost. Erik Wannee (overleg) 1 apr 2022 07:17 (CEST)
Erythritol
bewerkenHallo!
Iemand trek in het aanmaken van het artikel Erythritol op WP:NL? Zie ook: en:Erythritol. Groet! - netraaM • 7 apr 2022 13:02 (CEST)
Linken naar webshops voor informatie over elementen
bewerkenBeste collega's, op Sjabloon:Link elementinformatie wordt er (o.a.) gelinkt naar lenntech.nl, een webshop, om onze lezers informatie te verschaffen over scheikundige elementen. Dat sjabloon is in 2006 aangemaakt. Inmiddels kunnen we denk ik wel ervan uit gaan dat de informatie die die webshop biedt, toch al in onze artikelen staat. We hoeven dus niet meer te linken naar "achtergrondinformatie" aangezien die al geboden wordt. Bovendien vind ik het een erg slecht idee om te linken naar een partij die tot doel heeft om datgene te verkopen waar het informatie over verschaft.
Kunnen we lenntech.nl uit het sjabloon verwijderen, of minstens een betere bron ervoor in de plaats zetten? hiro the club is open 22 apr 2022 14:56 (CEST)
- Lenntech.nl is zeker geen webshop, althans ik heb geen mogelijkheid kunnen vinden om iets te bestellen via de site. Er zijn zoveel verouderde artikelen, ik zou er niet zomaar vanuit gaan dat alles is overgenomen. En zeker kunnen we daar niet vanuit gaan want we weten niet wanneer de pagina's bij Lenntech zijn veranderd. Waar haal je het idee vandaan dat Lenntech chemische elementen verkoopt? Of bedoel je iets anders met je "Bovendien ..."? –bdijkstra (overleg) 22 apr 2022 15:13 (CEST)
- Vooruit, de term 'webshop' heb ik iets opgerekt. In de menubalk aan de linkerzijde wordt met vette letters de mogelijkheid geboden om een offerte aan te vragen. Zij mogen dan geen elementen verkopen; zij verkopen wel "oplossingen" waar die elementen een belangrijke rol in spelen. Het lijkt me beter om te linken naar een partij die het verschaffen van informatie niet inzet als middel om producten te verkopen. hiro the club is open 22 apr 2022 15:18 (CEST)
binair getal
bewerkenVandaag verving ik de redirect naar 'binair' in het lemma binair getal. Mijn uitgangspunt was het lemma 'Binary number' in de Engelse Wikipedia. Het leek mij dat de beschrijving van de historie van het tweetallige stelsel die ik daar aantrof beter op zijn plaats is in het lemma tweetallig stelsel. (Nu nog een doorverwijzing naar Binair) Die geschiedenis treffen jullie daar dan ook niet aan. Er staat in de Engelse versie een paragraaf 'representation'. Die paragraaf heb ik stevig omgegooid. Graag jullie oordeel over het resultaat.
In de Engelse versie wordt vervolgens aandacht gegeven aan de manier waarop men rekent met het tweetallige stelsel. Dit is beter op zijn plaats in het lemma over het tweetallig stelsel, maar misschien nog beter in het lemma over Rekenen.
De Engelse versie sluit af met de wijze waarop binaire getallen omgezet worden in andere talstelsels. Ik denk erover dit nu te vertalen en later aan het lemma 'binair getal' toe te voegen.
Groet, Alody (overleg) 9 mei 2022 13:00 (CEST)
- Ik ben bang dat je eerst een goede begripsafbakening moet maken voordat je artikelen gaat aanmaken. Het is mij nu geheel onduidelijk wat het verschil is tussen binair en binair getal. De artikelen overlappen elkaar teveel en lijken eigenlijk over hetzelfde onderwerp te gaan. Waarom is er eigenlijk een apart artikel nodig? Brimz (overleg) 10 mei 2022 10:15 (CEST)
- Beste Brimz,
- Terecht stel je vast dat de artikelen 'binair' en 'binair getal' elkaar deels overlappen. Ik heb mij er toe gezet het lemma 'binair' op te lappen. Dit lemma lijkt te claimen dat het woord 'binair' voor de informatica te claimen. Dat is niet het geval. In mijn visie zal deze pagina uiteindelijk een pagina zijn die toegang biedt tot de verschillende betekenissen van binair. Zo zal die pagina in mijn visie verwijzen naar 'binair getal'. Ik trof de bestaande pagina precies andersom aan.
- Nu is natuurlijk wel de vraag wanneer en hoe ik mijn visie ter bespreking voorleg. Ik kan wachten tot het moment dat hij vol groeit is, maar ik merkte dat ik bij het vertalen van 'binair getal' eigen formuleringen moest zoeken. Het kan zijn dat men dit geslaagde formuleringen vindt, het kan zijn dat ze er met een lichte nabehandeling wel mee door kunnen. Het kan ook zijn dat men het ervaart als oorspronkelijk onderzoek. Ik kan die zaken niet van elkaar scheiden. Het leek mij daarom goed het lemma 'binair getal' alvast voor te leggen.
- Ik werk er verder aan in mijn gebruikersruimte.
- groet, Alody (overleg) 10 mei 2022 14:41 (CEST)
- Op een doorverwijspagina bieden we typisch toegang tot verschillende betekenissen. De "echte" artikelen gaan typisch over afgebakende onderwerpen, dit is immers een encyclopedie en geen woordenboek. Wat zijn de betekenissen van "binair" die je voor ogen ziet? –bdijkstra (overleg) 10 mei 2022 16:23 (CEST)
- Misschien zoals de:binär op de Duitse Wikipedia? Hobbema (overleg) 10 mei 2022 16:27 (CEST)
- (na bwc) Naast de wiskundige betekenis heeft binair in elk geval ook nog een 'gender'-betekenis, en in die zin is het het tegenovergestelde van non-binair. En volgens mijn Dikke Van Dale zijn er bovendien nog chemische, natuurkundige, biologische en militaire betekenissen (respectievelijk binaire verbinding, binair mengsel, binaire nomenclatuur en binair wapen). — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 16:44 (CEST)
- Misschien zoals de:binär op de Duitse Wikipedia? Hobbema (overleg) 10 mei 2022 16:27 (CEST)
- Op een doorverwijspagina bieden we typisch toegang tot verschillende betekenissen. De "echte" artikelen gaan typisch over afgebakende onderwerpen, dit is immers een encyclopedie en geen woordenboek. Wat zijn de betekenissen van "binair" die je voor ogen ziet? –bdijkstra (overleg) 10 mei 2022 16:23 (CEST)
- Hobbema (overleg) en Matroos Vos (overleg) hebben al kandidaten. Wat mij aangaat, mogen ze aan de slag.
- Groet, Alody (overleg) 10 mei 2022 17:05 (CEST)
- bdijkstra (overleg vraagt welke doorverwijzingen ik voor ogen heb op de pagina 'binair' ná de herindeling. Mijn antwoord: weet ik nog niet. Dat is onderwerp voor later onderzoek.
- Groet, Alody (overleg) 10 mei 2022 17:02 (CEST)
- Het antwoord werd hierboven al grotendeels gegeven door Hobbema en mijzelve. Grappig genoeg vergat ik nog de taalkundige betekenis. In de linguïstiek bestaat er zoiets als binarisme, een begrip dat vooral bekend is geworden door Roman Jakobson, en waarmee gedoeld wordt op binaire tegenstellingen in de taalstructuur. — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 17:14 (CEST)
- Mijn initiële vraag blijft daarmee onbeantwoord. Er is een nieuw lemma aangemaakt met veel overlap met een bestaand lemma. Een antwoord kan dan niet zijn dat er nog meer artikelen kunnen worden aangemaakt onder eenzelfde titel. Wat we zouden moeten doen is het huidige artikel binair hernoemen in binair getal, binair (getal) of binair talstelsel en dan van de overblijvende redirect Binair een doorverwijspagina maken. Het heeft geen zin om nu alvast een nieuw artikel te maken, wat inhoudelijk overlapt met bestaande artikelen zonder dat je de rest van de structuur voor ogen hebt. Brimz (overleg) 10 mei 2022 17:23 (CEST)
- Waarbij overigens niet tot in detail bekend hoeft te zijn welke binairen er allemaal kunnen zijn. Als er nieuw binair concept opduikt, of te binnenschiet, maak je die gewoon aan natuurlijk. Brimz (overleg) 10 mei 2022 17:25 (CEST)
- Dat is inderdaad ook wat mij voor ogen staat. Een doorverwijspagina 'Binair', met daarop alle bovengenoemde betekenissen, en een lemma 'Binair getal' o.i.d., waarin de huidige inhoud van 'Binair' komt te staan. Waarom Alody nu een nieuw artikel over binaire getallen aan het schrijven is, begrijp ik ook niet. — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 17:47 (CEST)
- Waarbij overigens niet tot in detail bekend hoeft te zijn welke binairen er allemaal kunnen zijn. Als er nieuw binair concept opduikt, of te binnenschiet, maak je die gewoon aan natuurlijk. Brimz (overleg) 10 mei 2022 17:25 (CEST)
- Mijn initiële vraag blijft daarmee onbeantwoord. Er is een nieuw lemma aangemaakt met veel overlap met een bestaand lemma. Een antwoord kan dan niet zijn dat er nog meer artikelen kunnen worden aangemaakt onder eenzelfde titel. Wat we zouden moeten doen is het huidige artikel binair hernoemen in binair getal, binair (getal) of binair talstelsel en dan van de overblijvende redirect Binair een doorverwijspagina maken. Het heeft geen zin om nu alvast een nieuw artikel te maken, wat inhoudelijk overlapt met bestaande artikelen zonder dat je de rest van de structuur voor ogen hebt. Brimz (overleg) 10 mei 2022 17:23 (CEST)
- Het antwoord werd hierboven al grotendeels gegeven door Hobbema en mijzelve. Grappig genoeg vergat ik nog de taalkundige betekenis. In de linguïstiek bestaat er zoiets als binarisme, een begrip dat vooral bekend is geworden door Roman Jakobson, en waarmee gedoeld wordt op binaire tegenstellingen in de taalstructuur. — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 17:14 (CEST)
- Matroos Vos (overleg) ziet niet de mogelijkheden tot verbetering van Binair,die ik zie. Hij zou kunnen kijken op Binair getal. Daar werk ik eraan. Een andere afsplitsing is Binaire code (Ik zie overigens nu dat ik deze ook beter naar mijn gebruikersomgeving kan verplaatsen. een derde afsplitsing zal Tweetallig stelsel, die nu nog doorverwijst naar Binair. Binair getal publiceerde ik per ongeluk van de vertaalomgeving naar de publieksruimte. Maar toen hij er eenmaal stond had ik er geen probleem mee. Het is een mooie gelegenheid voor de Wikipedianen hier om kennis te maken met mijn vertaalwerk en sturing te geven als daar aanleiding voor is.
- Groet, Alody (overleg) 10 mei 2022 20:09 (CEST)
- Mijn beste Alody, het gaat er niet om of ik mogelijkheden tot verbetering van een lemma over binaire getallen zie. Ik ben zoals gezegd een echt alfamannetje, dus inhoudelijk commentaar aangaande dit onderwerp laat ik graag aan de experts over. Waar het wel om gaat, is dat we al een artikel over binaire getallen hebben. Als jij meent dat te kunnen verbeteren, zou je dat of in dat al bestaande artikel moeten doen, of zou je die verbeteringen in je eigen kladblok moeten voorbereiden. Maar nu gebruik je de hoofdnaamruimte als kladblok, en zijn er de facto twee artikelen over vrijwel hetzelfde onderwerp. Bij mijn weten is dat niet zoals het heurt op Wikipedia. — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 20:41 (CEST)
- Matroos Vos (overleg) is van mening dat hij als echt alfamannetje geen mening kan hebben over het lemma binaire getallen. Ik weet dat nog niet zo. Dat gaat om de inhoudelijke kant van het lemma waarschijnlijk op, maar ook over de inhoud mag iedereen die zich daar toe geroepen voelt meedenken. Maar dat gaat zeker niet op over de vormgeving, qua taal en beeld. Het is de bedoeling dat er informatie wordt overgedragen aan leken. Dat is een ander doel dan dat vaktijdschriften hebben.
- Ik legde hier bovenuit hoe het artikel in de hoofdnaamruimte kwam (ik experimenteerde met de vertaalmodule), maar dat ik dit niet terugdraaide omdat het een specimen van mijn werk is, dat men zou kunnen beoordelen en waar we over zouden kunnen praten.
- Door hier aandacht hiervoor te dragen ontvouwt het gesprek zich ook. Dus wat mij betreft mag het weggenomen worden uit de hoofdnaamruimte. Ik werk aan een vervanger in mijn gebruikersruimte.
- Groet, Alody (overleg) 10 mei 2022 21:25 (CEST)
breuken en het binaire getal
bewerkenOp het moment vertaal ik het lemma "binary number" uit de Engelse versie naar het nederlands. Gebruiker:Alody/Binair getal. De Engelse versie bevat een passage over de omzetting van breuken van decimaal naar binair en andersom. Ik vind wat daar staat complex. Ik vraag mij af of het ook zinvol is het daarover te hebben in het lemma.
- Zie ik goed dat breuken zich niet voordoen als men met een binair stelsel rekent?
- Hebben informatici en wiskundigen het voor hun werk nodig decimale breuken om te zetten naar een binaire notatie?
- Als het er in het lemma al over moet gaan, is de door de Engels sprekenden gekozen omzetting van het een in het ander dan de meest handige?
- Mijn vermoeden: elke breuk in het decimaal talstelsel om zetten naar een decimale breuk (0,33333). Dat getal achter de komma omzetten naar binaire notatie zoals met hele getallen gebeurd en vervolgens melden dat dit niet een heel getal is maar om tiende delen van een heel getal gaat. Bijvoorbeeld door tussen twee binaire getallen een komma te zetten?
Groet, Alody (overleg) 11 mei 2022 09:26 (CEST)
- Die passage vertelt niets over het proces van omzetting, het gaat alleen over de representatie van 1n-breuken als binair kommagetal. In binair kan je natuurlijk net zo goed breuken hebben, maar ik vraag me af waar dat praktisch nut heeft. Het omzetten van notaties is een belangrijk deel van het werk van informatici. Het is in ieder geval belangrijk voor informatici om te weten dat als ze bv. gaan rekenen met geldbedragen dat je afrondfouten krijgt als je niet uitkijkt, maar dat is wellicht meer iets voor op het artikel zwevendekommagetal. –bdijkstra (overleg) 11 mei 2022 09:54 (CEST)
- Gebruiker:Bdijkstra schrijft
- de representatie van 1n-breuken als binair kommagetal: een binair kommagetal zijn toch in feite twee getallen, waarbij de een voor eenheden van iets staat en de ander voor delen van die eenheden?
- In binair kan je natuurlijk net zo goed breuken hebben: als je met een binair talstelsel werkt, kun je toch alleen door delen? En als je door deelt krijg je nooit een breuk?
- Het omzetten van notaties is een belangrijk deel van het werk van informatici.: mee eens.
- meer iets voor op het artikel zwevendekommagetal.: goede tip. Conclusie: a. niets hierover in binair getal. b. in binair getal een verwijzing naar zwevendekommagetal en in zwevendekommagetal de relatie tussen zwevendekommagetal en decimale breuken?
- Groet, Alody (overleg) 11 mei 2022 10:17 (CEST)
- Je kan het als twee getallen zien, of één, of n waarbij n het aantal cijfers is. Het is een manier om één getal te representeren, waarbij de komma de magnitude aangeeft.
- In elk talstelsel kan je door elk (representeerbaar, rationaal) getal delen.
- Er staat in zwevendekommagetal al iets over die relatie, maar dat kan wellicht iets explicieter. –bdijkstra (overleg) 11 mei 2022 11:24 (CEST)
- Gebruiker:Bdijkstra schrijft
- @Alody: Als ik jouw vermoeden goed begrijp, stel je voor dat we 0,5 in binair kunnen omzetten door eerst 5 naar binair om te zetten (101) en er vervolgens een komma voor te zetten (0,101) ?? In dat geval wil ik opmerken dat de binaire representatie van 0,5 niet 0,101 maar 0,1 is. En dat bovendien 0,5 = 0,50 maar niet 0,101 = 0,110010. Maar misschien begreep ik je ook verkeerd. Hoopje (overleg) 11 mei 2022 10:11 (CEST)
- Gebruiker:Hoopje schrijft:
- Als ik jouw vermoeden goed begrijp, stel je voor dat we 0,5 in binair kunnen omzetten door eerst 5 naar binair om te zetten (101)
- Het was maar een vermoeden. Opgeschreven in de hitte van het moment.
- Als ik jouw vermoeden goed begrijp, stel je voor dat we 0,5 in binair kunnen omzetten door eerst 5 naar binair om te zetten (101)
- Groet, Alody (overleg) 11 mei 2022 10:26 (CEST)
- Gebruiker:Hoopje schrijft:
Talstelsels
bewerkenOp 26 april deed ik het voorstel om het woord 'binair' niet te gebruiken als naam voor een lemma waarin het binaire talstelsel wordt besproken. Dit is wel het geval. Er is wel een lemma binair talstelsel, maar deze bevat enkel een redirect naar 'binair'.
Er volgde een gedachtewisseling. Op 7 mei werd ons verzocht de discussie voort te zetten in bijvoorbeeld dit Café. Ik had het gesprek breder getrokken door voor te stellen naast de pagina 'binair talstelsel' ook nog een pagina 'tweetallig talstelsel' aan te maken en op pagina 'binair talstelsel' een redirect te maken naar 'tweetallig talstelsel'. Gebruiker:Sb008 is daar geen voorstander van.
Als ik hem goed begrijp ziet hij mij hier last hebben van vreemde-woorden-angst. Dat is niet het geval. Ik zie ons twee woorden hebben om talstelsels aan te duiden, sommigen daarvan hebben een Latijnse oorsprong, minstens een daarvan een Franse (denk ik), binair, maar er is altijd ook een Nederlandse naam. Ik zou willen dat we de artikelen met de Nederlandse naam tot het inhoudelijke artikel maken en die met andere namen daar naar toe laten leiden. Ik denk namelijk dat meer Nederlandse gebruikers het Nederlandse woord kennen of af kunnen leiden uit de systematiek waarmee wij talstelsels benoemen, dan gebruikers die het aan een andere taal ontleende woord kennen.
Op 7 mei verzocht de moderator ons het gesprek te verplaatsen.
Bij deze.
Alody (overleg) 7 mei 2022 15:37 (CEST)
- Ik ben het geloof ik redelijk met Sb008 eens. "Tientallig talstelsel" zie ik nog wel eens voorbijkomen, en "tweestellig" ook heel af en toe, maar "achtstellig" en "zestienstellig" komen in de praktijk gewoon praktisch niet voor, in tegenstelling tot "octaal" en "hexadecimaal". Ik denk dus dat er meer Nederlanders zijn die "octaal" en "hexadecimaal" meteen kunnen plaatsen, en bij "achtstellig" en "zestienstellig" eerst maar moeten nadenken wat dat nu betekent. Laten we hier geen begrippen gaan uitvinden, of niet gangbare begrippen gaan promoten, maar laten we gewoon de praktijk volgen (en daarom, met het oog op consistentie, ook "decimaal talstelsel" gewoon zo laten). Hoopje (overleg) 7 mei 2022 18:57 (CEST)
- 'Zestientallig' is niet heel ongebruikelijk, zie bijv. Google Books. Ik zou niet durven zeggen dat het praktisch niet voorkomt. Niettemin komt 'hexadecimaal' wel beduidend méér voor, lijkt me, en ik verwacht niet dat dat minder zal worden in de toekomst. Áls we gaan hernoemen, dan lijkt me iets als 'tweetallig talstelsel' nogal dubbelop, en is wellicht 'tweetallig stelsel' beter (dat lijkt in elk geval ook gebruikelijker). Paul B (overleg) 7 mei 2022 19:07 (CEST)
- @Hoopje, @Paul B, @Sb008
- De engelse Wikipedia kent een categorie Power-of-two-numeral-systems ([[8]]). Er worden zes lemma's in ondergebracht. De naamgeving is niet consistent, zoals jullie kunnen zien. Is er iets op tegen op de Nederlanse Wikipedia pagina's aan te maken met namen die wel consistent zijn, los van de vraag in welke mate die naam op het moment courant is? Zo vind ik de naam Quaternary numeral system een behoorlijk vreemde eend in de bijt. Ik vermoed dat onze Wikipedia daar nog geen aandacht aangeeft. Stel dat ik het lemma ga vertalen, welke naam moet ik hem geven? Iets uit het Latijn halen? kwartair talselsel? Het engels overnemen? Persoonlijk zou ik dan viertallig talstelsel kiezen. Dit talstelsel heeft (nog) geen aandacht in deze Wikipedia, niet bij het grote publiek, maar kennelijk wel bij een groep specialisten. Wat moeten we volgen?
- Groet, Alody (overleg) 7 mei 2022 19:51 (CEST)
- Het gebruikelijke antwoord op de laatste vraag is "we volgen wat in Nederlandstalige bronnen (het meest) gebruikelijk is". Als die bronnen er niet zijn, wordt het een wat moeilijkere discussie. Een korte zoektocht in Google Books suggereert dat "viertallig stelsel" het gebruikelijkste is. Paul B (overleg) 7 mei 2022 19:57 (CEST)
- 'Zestientallig' is niet heel ongebruikelijk, zie bijv. Google Books. Ik zou niet durven zeggen dat het praktisch niet voorkomt. Niettemin komt 'hexadecimaal' wel beduidend méér voor, lijkt me, en ik verwacht niet dat dat minder zal worden in de toekomst. Áls we gaan hernoemen, dan lijkt me iets als 'tweetallig talstelsel' nogal dubbelop, en is wellicht 'tweetallig stelsel' beter (dat lijkt in elk geval ook gebruikelijker). Paul B (overleg) 7 mei 2022 19:07 (CEST)
- @Hoopje, dit onderwerp ligt ver buiten mijn kennisgebied, maar in de nieuwste editie van de Dikke Van Dale heeft bijvoorbeeld het woord achttallig wel degelijk een eigen lemma, waarin met name de wiskundige term achttallig stelsel aan bod komt, terwijl het woord octaal in dat hele woordenboek zelfs niet eens voorkomt. Octavaal stelsel zou volgens hetzelfde lemma een synoniem van achttallig stelsel zijn, maar ook octavaal heeft verder geen eigen lemma in de Dikke. Afgaande op mijnheer Van Dale zou achttallig dus het meest gebruikelijke woord zijn, in elk geval in het alledaagse taalverkeer. Wat onder wiskundigen de gebruikelijke term is, zou ik niet weten, maar uiteindelijk schrijven we hier geen vakencyclopedie, doch een encyclopedie die voor iedereen, met een zekere basiskennis, te begrijpen moet zijn. — Matroos Vos (overleg) 7 mei 2022 20:32 (CEST)
- Het punt is een beetje dat de enigen die op regelmatige basis praktisch gebruik maken van zulke talstelsels, het doorgaans over 'binair', 'octaal' en 'hexadecimaal' zullen hebben (we hebben het dan over allerhande programmeurs en informatici). Dat is op zichzelf geen reden om dan die specifieke termen te gebruiken, maar het is natuurlijk ook niet de bedoeling om artikelen hier een naam te geven die de lezer dan vervolgens vrijwel nergens tegenkomt. Dat laatste lijkt mee te vallen, en er zal een reden zijn dat de Van Dale ingangen 'tweetallig' en 'achttallig' heeft. Merk daarbij wel op dat in de praktijk het octale stelsel niet erg gebruikelijk meer is onder programmeurs: we groeperen de bits tegenwoordig eerder in viertallen dan in drietallen. Het hexadecimale stelsel is dan ook veel gebruikelijker en 'hexadecimaal' heeft wél een eigen ingang in de Dikke Van Dale én in het Groene Boekje, en 'zestientallig' niet (alleen als onderdeel van de ingang '-tallig' in de Dikke). 'Octavaal' is een interessant woord, waarvan ik me niet kan herinneren het ooit te zijn tegengekomen, in welke context dan ook. Ik ben een beetje bang dat de redactie van de Van Dale zich hier vergaloppeerd heeft en dat toch eigenlijk 'octaal' bedoeld is (zowel Google Books als Google geven namelijk vrijwel nul op het rekest voor 'octavaal'). Paul B (overleg) 7 mei 2022 20:51 (CEST)
- Ja, ik had intussen ook nog wat rondgeneusd, en octavaal is zelfs niet in het WNT te vinden. Dat zal dus inderdaad wel een drukfoutje in de Dikke zijn. Voor de rest laat ik, als echt alfamannetje, de afweging wat uiteindelijk de beste titel voor dit soort lemma's is met liefde over aan kenners zoals jij. — Matroos Vos (overleg) 7 mei 2022 21:00 (CEST)
- @Paul B Mijn voorstel is om voor het benoemen van de afzonderlijke talstelsels in dit samenhangend geheel (talstelsels die naar hun base genoemd worden) een systematiek te gebruiken, die we al kennen. Bijna al de betrokken lemma's beginnen met mee te delen dat het om een x-based talstelsel gaat.
- Als we daarvoor kiezen hebben we in ieder geval een naam voor elk mogelijk talstelsel, los van de vraag of er ooit een met die base ontwikkeld zal worden. (wie kent de toekomst?). Maar dit is niet bedoeld om reeds gebruikelijke namen te vervangen. Als er al een naam is, dan ligt een artikel met die naam voor de hand.
- Maar dit houdt wel in dat het zelfde onderwerp onder twee namen bekend is, maar daar heeft men de redirect voor uitgevonden.
- Blijft over de vraag welk artikel naar welk artikel verwijst. Mijn voorkeur: die de naam heeft die in de systematiek past. Dan is kennis van de systematiek voldoende om het artikel te vinden. In het andere geval moet men weten wat de gebruikelijke naam is. Dat kan een drempel zijn. Ik kan mij niet voorstellen dat iemand die op binair talstelsel zocht het storend vindt dat hij naar de pagina is verwezen die tweetallig talstelsel heet. In feite is hem op een impliciete manier vertelt wat hij in de definitie tegen gaat komen. Eerlijk gezegd denk ik dat de meesten die op binair talstelsel zoeken al weten dat het om een tweetallig talstelsel gaat.
- Groet, Alody (overleg) 7 mei 2022 21:19 (CEST)
- Dan heb ik misschien niet helemaal begrepen wat de bedoeling is. Ik snap ook niet helemaal wat je bedoelt met 'welk artikel naar welk artikel verwijst'. Kun je concreet iets noemen dat je zou willen veranderen ten opzichte van de huidige situatie?
- Niemand zal er (hopelijk) bezwaar tegen hebben dat er een redirect zestientallig stelsel komt, die direct doorverwijst naar hexadecimaal talstelsel. In feite verbaast het me een beetje dat die er nog niet is. Hoe we daar precies naar verwijzen vanuit andere artikelen hangt naar mijn idee ook weer af van wat gebruikelijk is. Het kan weinig kwaad om binnen individuele artikelen enige systematiek aan te houden. In een algemeen artikel over talstelsels met verschillende grondtallen zou je ervoor kunnen kiezen om (binnen dat artikel) consequent 'x-tallig stelsel' te gebruiken: dat werkt voor alle talstelsels, ook als ze (nog) geen gebruikelijke van het Latijn en/of Grieks afgeleide naam hebben. In een informatica-gerelateerd artikel zou de voorkeur juist kunnen uitgaan naar binair, octaal, decimaal, hexadecimaal, omdat dat binnen dat vakgebied de gebruikelijke aanduidingen zijn en niemand daar normaal gesproken een vijftallig of zeventallig stelsel zal gebruiken.
- Dat de categorie waarin al die talstelsels staan dan wellicht niet erg consequent overkomt, zoals de Engelstalige categorie die je hierboven noemt, dat is een onvermijdelijk neveneffect. Ik denk niet dat we de (primaire) namen van de artikelen moeten gaan veranderen enkel omdat de categorie er dan netter uitziet. Voor de vindbaarheid zijn er trouwens wel oplossingen: het is mogelijk om een redirect ook onder die naam in een categorie op te nemen. Dan zou 'tweetallig stelsel' dus ook in de Categorie:Getalsysteem terechtkomen (en wordt de gebruiker doorgeleid naar binair als die daarop klikt).
- Voor binair zou ik overigens de voorkeur hebben dat te hernoemen, omdat de betekenis van binair (veel) breder is dan alleen het tweetallige stelsel. Paul B (overleg) 7 mei 2022 22:55 (CEST)
- Talstelsels, ronde 7, gesprek met @Paul B welk artikel draagt de inhoud?
- Je vraagt naar een voorbeeld van wat ik anders zou willen zien. Ik denk: niets, dan mijn onderwerp - getallenstelsels - meerdere ingangen gunnen. Je stelt al vast dat dit niet het geval is voor bijvoorbeeld het zestientallig stelsel. Maar als een stelsel meerdere ingangen wordt gegund, rijst de vraag achter welke ingang de inhoud komt en of er afspraken moeten komen over de ingang die we lezers bieden.
- Mijn voorstel is voor mijn onderwerp daarvoor de meest algemene ingang te kiezen. Opgroeiende kinderen zullen eerder begrijpen wat er met een tientallig stelsel bedoeld is, dan met een decimaal stelsel. Dat vind ik een goed argument om de inhoud onder het hoofd tientallig stelsel te plaatsen. Ik schat in dat mensen met Nederlands als moedertaal niet vreemd zullen opkijken als ze van decimaal stelsel naar tientallig stelsel worden verwezen. Als het andersom gaat heb ik mijn vraagtekens.
- Talstelsels, ronde 7, gesprek met Paul B: hernoemen vanwege consequente naamgeving
- Ik ben het met je eens dat het niet zinvol is naamgeving van artikelen te herzien met als enig argument dat de namen dan meer consequent worden uitgedeeld. Om te beginnen mag zoiets alleen aan de orde komen als er al sprake is van een reorganisatie. En dat is iets waar ik kennelijk aan begonnen ben. En vervolgens mag het niet contraproductief uitpakken. De nieuwe namen mogen de oude niet op onwenselijke manier verdringen.
- Talstelsels, ronde 7, gesprek met Paul B: talstelsel, stelsel of rekenstelsel?
- We hebben het over talstelsels. bijvoorbeeld het tientallige talstelsel, het tweetallige talstelsel. Jij (of een ander, weet ik niet meer zeker) ziet liever dat er gesproken wordt over stelsel. Dat begrijp ik. Uit het bijvoeglijk naamwoord valt al op te maken dat het om een talstelsel gaat, dus het voorvoegsel 'tal' riekt naar overbodig. Maar dan, realiseer ik mij, is er nog een issue. We spreken over een talstelsel omdat het eerste gebruik ervan was ermee te tellen, op - en af te trekken. Maar er zijn veel meer rekenkundige bewerkingen. De geur van overbodig valt weg als we spreken over een tientallig rekenstelsel, tweetallig rekenstelsel enzovoort. Wat is jouw reactie?
- Groet, Alody (overleg) 8 mei 2022 10:34 (CEST)
- Maak er telstelsel van. Niemand gebruikt dat woord, maar waarom niet. Gaan we met Wikipedia zelf nieuwe leuke termen bedenken. Madyno (overleg) 8 mei 2022 11:00 (CEST)
- @Alody:
- Het gunnen van meerdere ingangen lijkt me op zichzelf geen punt van discussie. Waar dat nog niet is gedaan, zou dat moeten gebeuren. Een bewerker die in een tekst linkt naar zestientallig stelsel zou daar gewoon een blauwe link moeten krijgen, ongeacht of die inhoud dáár staat of dat er direct wordt doorgeleid naar hexadecimaal talstelsel. De bewerker van andere artikelen kan dan eenvoudig de vorm kiezen die in dat andere artikel de voorkeur heeft.
- Wat jij benoemt als "achter welke ingang de inhoud komt" is (denk ik) wat hier meestal wordt omschreven als "de titel van het artikel". De inhoud heeft één titel, die bovenaan de tekst staat. Andere ingangen verwijzen dan door naar die pagina. In zekere zin is het niet eens zo belangrijk wat 'de titel' van het artikel is, zolang de inhoud maar vindbaar en bereikbaar is, en zolang de gebruikte titel in ieder geval gebruikelijk is. Je zal zien dat er niettemin vaak heftig over wordt gediscussieerd hoe een bepaald artikel moet heten. Dat de inhoud 'achter die ingang komt', suggereert immers een beetje dat die naam de beste, de belangrijkste of de gebruikelijkste aanduiding is. Aan de andere kant is de initiële keuze voor een naam vaak nogal willekeurig: dat wordt gedaan door wie dat artikel 'toevallig' begint, en daar gaat niet altijd een doorwrochte beschouwing aan vooraf. Uiteindelijk zijn er verschillende steekhoudende criteria en argumenten, die vaak niet volledig met elkaar te verenigen zijn. Voor de (absolute) leek zal 'zestientallig' verhelderender zijn dan 'hexadecimaal'. Daar staat het argument tegenover dat wie ook maar enigszins daadwerkelijk gebruikt maakt van dat talselsel, het over 'hexadecimaal' zal hebben. Die naam is dus in de praktijk veel gebruikelijker, ook in publicaties die niet heel specialistisch zijn. Ik heb zelf een voorkeur voor 'hexadecimaal', maar dat is vooral op grond van wat gebruikelijk is en wat ik zelf gewend ben.
- Ik zie inderdaad liever 'tweetallig stelsel' dan 'tweetallig talstelsel'. Het laatste klinkt dubbelop, en is ook minder gebruikelijk. Dat het een talstelsel betreft, is hopelijk al duidelijk uit '-tallig'. Het gebruik van 'rekenstelsel' lijkt me niet aan te raden: het is niet gebruikelijk voor zover ik kan zien. Het lijkt me ook potentieel verwarrend, want het gaat uiteindelijk niet direct over wat we normaal gesproken 'rekenen' zouden noemen.
- Groet, Paul B (overleg) 8 mei 2022 11:38 (CEST)
- Talstelsels, ronde 8, gesprek met @Paul B welk artikel draagt de inhoud?
- Ik voelde mij genoodzaakt niet over de titel van een artikel te schrijven, maar in plaats daarvan over de ingang waarachter de inhoud komt. Zo druk ik volgens mij beter uit dat er meerdere pagina's zijn die een ingang op kunnen leveren tot een inhoud, maar dat ze uiteindelijk naar een echt inhoudelijke pagina verwijzen. Een hoofdpagina? Als je al een pagina tot hoofdpagina wil benoemen, dan niet op het criterium dat dit de gebruikelijke naam is. Ook al kiezen 99 van de 100 de ingang die niet de hoofdpagina is, dan nog is de hoofdpagina dat omdat daar 100 van de 100 bezoekers terecht komen.
- Ik besef goed dat dit oogt als een discussie om des keizers baard. Maar er ligt iets dieper achter. Als dit het principe wordt dat maakt dat iets 'hoofd'pagina mag heten, dan zal men zich minder druk hoeven te maken over wat voor wie en wanneer gebruikelijk is.
- Kort samengevat is het adagium: geen moeilijke woorden zolang het niet nodig is.
- Groet, Alody (overleg) 8 mei 2022 11:59 (CEST)
- Talstelsels, ronde 8, gesprek met @Paul B welk artikel draagt de inhoud?
- @Madyno
- Naast de mogelijkheden die ik noemde als naam voor een talstelsel, plaats jij de optie telstelsel. Je enig pleidooi voor die optie is dat het leuk is om binnen Wikipedia zelf nieuwe leuke termen te bedenken.
- Uit jouw voorstel en je onderbouwing ervan, meen ik te begrijpen dat jij mijn voorstel niet serieus neemt. Je ziet niet dat hier een bepaalde taalkundige kwestie speelt, waarvoor een oplossing gevonden moet worden binnen Wikipedia.
- Ja, binnen Wikipedia, want Wikipedia wil kennis objectief weergeven, maar heeft daar wel het subjectieve middel van de taal voor nodig. De taal die we spreken en denken is niet een objectief gegeven, maar iets dat iedereen zelf vormgeeft, voortdurend. Er staat geen grenswachter aan de rand van Wikipedia die ons vraagt dat vermogen bij het betreden af te geven. Dus, ja, als er buiten Wikipedia geen goed woord is ontwikkeld, moeten we dat binnen Wikipedia doen.
- Groet, Alody (overleg) 8 mei 2022 11:41 (CEST)
- Laat ik nog wel zeggen dat Wikipedia niet bedenkt hoe iets heet, maar alleen weergeeft wat de bronnen noemen. Dan is er een decimaal stelsel en een decimaal talstelsel; verschillende begrippen. Ik denk dat talstelsel de gangbare term is voor een getallenstelsel, tweetallig, binair, hexadecimaal, tientallig, etc. Het ligt niet op de weg van Wikipedia te bedenken dat het misschien eleganter is dan maar van stelsel te spreken. 8 mei 2022 13:46 (CEST) Madyno (overleg) 8 mei 2022 13:46 (CEST)
- @Madyno stelt in de bijdrage hierboven dat het niet op de weg van Wikipedia ligt om te bedenken dat het eleganter is over een tientallig stelsel te spreken in plaats van over een tientallig talstelsel. Hij meent te weten dat de gangbare term tientallig talstelsel is.
- Nieuwe termen gelden als origineel onderzoek. Als tientallig stelsel een nieuwe term is kan het vooralsnog niet gebruikt worden in de lemma's van Wikipedia.
- Maar is het een nieuwe term?
- groet, Alody (overleg) 9 mei 2022 10:28 (CEST)
- Is dit een serieuze vraag? Google is je vriend: "tientallig talstelsel" is volslagen ongebruikelijk, vanwege die rare verdubbeling natuurlijk, maar "tientallig stelsel" is heel gangbaar. →bertux 9 mei 2022 10:42 (CEST)
- Sinds wanneer is Google maatgevend? Tientallig of decimaal stelsel houdt veel meer in dan het tientallige talstelsel. Madyno (overleg) 9 mei 2022 10:56 (CEST)
- @Madyno
- Je meent dat Google door bertux is opgevoerd als maatgevend. Ik denk dat hij onderzoek deed naar jouw stelling dat men niet over tientallig stelsel kan spreken omdat dit niet gebruikelijk zou zijn. Dan is Google een heel goed onderzoeksinstrument, lijkt mij.
- Je ziet verschil tussen tientallig talstelsel en tientallig stelsel. Leg eens uit.
- Groet, Alody (overleg) 9 mei 2022 12:03 (CEST)
- @Bertux
- Dank je, ik weet nu dat we spreken over een decimaal talstelsel enerzijds en een tientallig stelsel anderzijds.
- Groet, Alody (overleg) 9 mei 2022 12:00 (CEST)
- Voor je het weet is er alweer verwarring. 1. Decimaal is in dit verband gewoon een ander woord voor tientallig. 2. Tientallig of decimaal stelsel bestaat zeker, maar betekent meer dan een tientallig talstelsel. Madyno (overleg) 9 mei 2022 20:46 (CEST)
- Voor wat het waard is: E.J. Dijksterhuis schrijft in zijn Vreemde woorden in de wiskunde (1939), in het lemma 'Decimaal': "Decimaal talstelsel = tientallig stelsel" (p. 27). In de voorrede van dit boek staat trouwens een prachtige zin: Niets is echter moeilijker dan op een redelijke wijze inconsequent te zijn (p. VII). Het zou zo het motto van dit overleg kunnen zijn. — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 05:56 (CEST)
- @Madyno: Je schrijft nu voor de tweede keer dat "tientallig stelsel" en ruimere betekenis heeft dan "tientallig talstelsen", dus ik ben wel nieuwsgierig geworden. Heb je een voorbeeld van iets wat wel een tientallig stelsel maar geen tientallig talstelsel is?
- @Matroos Vos: Een prachtige zin inderdaad, maar een beter motto zou in dit geval zijn: Niets is moeilijker dan op een redelijke wijze consequent te zijn. :-)
- @Iedereen. Ik kan het niet laten hier een mopje te vertellen dat ik zelf heel grappig vind: Waarom halen programmeurs halloween en kerstmis altijd door elkaar? Antwoord: Omdat 31 oct = 25 dec. Hoopje (overleg) 10 mei 2022 07:07 (CEST)
- Ons metrieke stelsel is nu tientallig. Overigens heb ik er niets op tegen dat W. vanzelfsprekend ook vermeldt dat het decimale talstelsel ook decimaal of tientallig stelsel genoemd wordt. Dat is nu eenmaal zo. Madyno (overleg) 10 mei 2022 11:05 (CEST)
- Voor wat het waard is: E.J. Dijksterhuis schrijft in zijn Vreemde woorden in de wiskunde (1939), in het lemma 'Decimaal': "Decimaal talstelsel = tientallig stelsel" (p. 27). In de voorrede van dit boek staat trouwens een prachtige zin: Niets is echter moeilijker dan op een redelijke wijze inconsequent te zijn (p. VII). Het zou zo het motto van dit overleg kunnen zijn. — Matroos Vos (overleg) 10 mei 2022 05:56 (CEST)
- Voor je het weet is er alweer verwarring. 1. Decimaal is in dit verband gewoon een ander woord voor tientallig. 2. Tientallig of decimaal stelsel bestaat zeker, maar betekent meer dan een tientallig talstelsel. Madyno (overleg) 9 mei 2022 20:46 (CEST)
- Sinds wanneer is Google maatgevend? Tientallig of decimaal stelsel houdt veel meer in dan het tientallige talstelsel. Madyno (overleg) 9 mei 2022 10:56 (CEST)
- Is dit een serieuze vraag? Google is je vriend: "tientallig talstelsel" is volslagen ongebruikelijk, vanwege die rare verdubbeling natuurlijk, maar "tientallig stelsel" is heel gangbaar. →bertux 9 mei 2022 10:42 (CEST)
- Laat ik nog wel zeggen dat Wikipedia niet bedenkt hoe iets heet, maar alleen weergeeft wat de bronnen noemen. Dan is er een decimaal stelsel en een decimaal talstelsel; verschillende begrippen. Ik denk dat talstelsel de gangbare term is voor een getallenstelsel, tweetallig, binair, hexadecimaal, tientallig, etc. Het ligt niet op de weg van Wikipedia te bedenken dat het misschien eleganter is dan maar van stelsel te spreken. 8 mei 2022 13:46 (CEST) Madyno (overleg) 8 mei 2022 13:46 (CEST)
- @Alody:
- Maak er telstelsel van. Niemand gebruikt dat woord, maar waarom niet. Gaan we met Wikipedia zelf nieuwe leuke termen bedenken. Madyno (overleg) 8 mei 2022 11:00 (CEST)
richting conclusie?
bewerkenTalstelsels kennen we onder twee namen, waarvan de laatste met 2 schrijfwijzes.
a) een aan een vreemde taal ontleende aanduiding voor het grondtal + het woord talstelsel
b) de Nederlandse naam voor het grondtal, gevolgd door het achtervoegsel 'tallig + het woord stelsel.
c1) b maar dan met de Nederlandse naam uitgeschreven: tientallig stelsel.
c2) b maar dan met Arabische cijfers: 10-tallig stelsel.
Mijn voorstel is voor elk van deze mogelijkheden een pagina aan te maken, waarbij a, b en c1 redirects zijn naar c2.
Groet, Alody (overleg) 10 mei 2022 09:11 (CEST)
- Dit lijkt me niet een goed voorstel. Een goed voorstel dient te worden gedaan op basis van bronnen en bovenstaand voorstel komt tot stand op basis van eigen onderzoek en voorkeuren en dat is nou juist niet de bedoeling in een encyclopedie. Brimz (overleg) 10 mei 2022 09:33 (CEST)
- Ik ben het met Brimz eens dat dit een heel slecht voorstel is. Niet alleen ontgaat me het verschil tussen b ('tien' + 'tallig' + ' stelsel') en c1 ('tientallig stelsel'), ook is de afspraak dat we getallen tot en met twintig, en daarnaast de 'ronde' getallen voluit schrijven. Waarom het 'decimaal stelsel' weg gepropt zou moeten worden op een pagina met de titel '10-tallig stelsel', ik zou het niet weten. En staat '10' hier voor de decimale weergave van het getal 'tien', voor de binaire weergave van het getal 'twee' of voor de hexadecimale weergave van het getal 'zestien'? Voor het binaire, octale, hexadecimale en vigesimale stelsel is de 'vreemde' aanduiding gebruikelijker dan de Nederlandse. Dan ligt het voor de hand om de bronnen te volgen en die benaming als titel aan te houden. Desgewenst kan de pagina 'tweetallig stelsel' een verwijzing naar naar 'binair stelsel' en kunnen '16-tallig stelsel' en 'zestientallig stelsel' verwijzen naar 'hexadecimaal stelsel'. Groet, RonnieV (overleg) 11 mei 2022 02:48 (CEST)
- Het verschil tussen b en c1 is, als ik Alody goed begrijp, het verschil tussen "talstelsel" en "stelsel". Ik geloof dat a) "decimaal talstelsel" is, b) "tientallig talstelsel", c1) tientallig stelsel en c2) 10-tallig stelsel. Ik ben het met je eens: die laatste (c2, Alody's favoriet) hoeft van mij niet zo nodig, maar a, b, en c1 allemaal daadwerkelijk gebruikt, en kunnen/moeten dus redirects naar het eigenlijke artikel worden. De discussie (of in ieder geval een van de discussiepunten) is onder welke naam de eigenlijke inhoud wordt opgenomen. Ik heb een voorkeur voor a), maar b) en c1) zijn op zich niet fout. Hoopje (overleg) 11 mei 2022 08:24 (CEST)
- Reactie op Gebruiker:RonnieV
- een heel slecht voorstel: gedaan op een overlegpagina, dus een voorstel om iets te overleggen, niet rechtstreeks een voorstel over de naamgeving.
- het verschil tussen b ('tien' + 'tallig' + ' stelsel') en c1 ('tientallig stelsel'): wie leest wat hiervoor besproken is, zal het verschil begrijpen.
- is de afspraak dat we getallen tot en met twintig, en daarnaast de 'ronde' getallen voluit schrijven.:
- zie het eerste punt
- Het gaat hier niet om het weergeven van een getal, maar om het opnemen van een getal in een woord. Actueel voorbeeld S10.
- En staat '10' hier voor de decimale weergave van het getal 'tien', voor de binaire weergave van het getal 'twee' of voor de hexadecimale weergave van het getal 'zestien'?: 10 wordt binnen een woord gebruikt. S10 had bij de keuze voor de schrijfwijze van haar naam niet het idee dat dit ook gelezen kon worden als Stwee of SZestien. Ik denk ook niet dat hierover misverstand kan ontstaan gezien de context.
- Voor het binaire, octale, hexadecimale en vigesimale stelsel is de 'vreemde' aanduiding gebruikelijker dan de Nederlandse.: De kwestie is welke pagina de inhoud heeft. Het criterium daarvoor is volgens mij welke ingang de minst geïnformeerde zal kiezen, niet welke ingang de meesten zullen kiezen. Iedereen komt uiteindelijk op dezelfde pagina terecht. Maar als de inhoud is geplaatst waar de minst geïnformeerde zal zoeken, wordt het lemma maximaal bezocht.
- Dat laatste is natuurlijk discutabel. Maar daar het uiteindelijk om het even is waar de inhoud staat, heeft het hetzelfde gewicht als dat er gekozen wordt voor de ingang die de meesten kiezen. De eerste regel vermeldt al beide ingangen.
- Desgewenst kan de pagina 'tweetallig stelsel' een verwijzing naar naar 'binair stelsel' en kunnen '16-tallig stelsel' en 'zestientallig stelsel' verwijzen naar 'hexadecimaal stelsel'. : dat is nu het geval. Wat is er op tegen het andersom te doen? Een voordeel is dat men dan een enkele systematiek heeft voor all talstelsels. Ook de meest exotische.
- Groet, Alody (overleg) 11 mei 2022 08:59 (CEST)
- Je maakt de denkfout dat een titel, of 'ingang' door Wikipedia bedacht zou mogen worden. Ook voor de titel van een onderwerp/lemma dienen we te volgen wat gebruikelijk is. Ook al is dat voor ons gevoel verschrikkelijk inconsequent. Het is onze taak om die inconsequentie te beschrijven, niet om ze op te lossen. Brimz (overleg) 11 mei 2022 11:07 (CEST)
- Zoals je zelf al aangeeft, Alody, kunnen we verschillende zoekingangen gebruiken om als redirect te dienen voor een artikel. Bij meervoudige betekenissen kan dat met een doorverwijspagina. Als de minst geïnformeerde zoekt op 2-tallig stelsel komt die met een klein tussenstapje terecht op binair stelsel. Dat geldt ook voor degene die zoekt op tweetallig stelsel of, zo je wilt, tweetallig talstelsel of 2-tallig talstelsel. Degene die op de meest gebruikte benaming zoekt, komt direct op het artikel.
- Een bijkomend voordeel is dat we in de lopende tekst van alle artikelen kunnen verwijzen naar de meest gebruikte naam, met [[binair stelsel]] en niet met [[2-tallig stelsel|binair stelsel]]. We helpen de lezer en de schrijver op deze wijze, terwijl jouw voorstel de lezer niet helpt en de schrijver met extra werk opzadelt.
- Een korte zoektocht op internet leverde mij dat anderen er geen moeite mee hebben om te spreken over binair, drietallig, ..., zeventallig, octaal, novenair, decimaal, elftallig, ..., vijftientallig, hexadecimaal, ... stelsel. Dan is het niet aan Wikipedia om de voorkeur van ene Alody op te dringen aan de wereld. RonnieV (overleg) 11 mei 2022 11:36 (CEST)
- Je maakt de denkfout dat een titel, of 'ingang' door Wikipedia bedacht zou mogen worden. Ook voor de titel van een onderwerp/lemma dienen we te volgen wat gebruikelijk is. Ook al is dat voor ons gevoel verschrikkelijk inconsequent. Het is onze taak om die inconsequentie te beschrijven, niet om ze op te lossen. Brimz (overleg) 11 mei 2022 11:07 (CEST)
- Ik ben het met Brimz eens dat dit een heel slecht voorstel is. Niet alleen ontgaat me het verschil tussen b ('tien' + 'tallig' + ' stelsel') en c1 ('tientallig stelsel'), ook is de afspraak dat we getallen tot en met twintig, en daarnaast de 'ronde' getallen voluit schrijven. Waarom het 'decimaal stelsel' weg gepropt zou moeten worden op een pagina met de titel '10-tallig stelsel', ik zou het niet weten. En staat '10' hier voor de decimale weergave van het getal 'tien', voor de binaire weergave van het getal 'twee' of voor de hexadecimale weergave van het getal 'zestien'? Voor het binaire, octale, hexadecimale en vigesimale stelsel is de 'vreemde' aanduiding gebruikelijker dan de Nederlandse. Dan ligt het voor de hand om de bronnen te volgen en die benaming als titel aan te houden. Desgewenst kan de pagina 'tweetallig stelsel' een verwijzing naar naar 'binair stelsel' en kunnen '16-tallig stelsel' en 'zestientallig stelsel' verwijzen naar 'hexadecimaal stelsel'. Groet, RonnieV (overleg) 11 mei 2022 02:48 (CEST)
- Ons onderwerp is onder welk van verschillende mogelijke ingangen we de uiteindelijke tekst plaatsen. Mijn antwoord is die ingang die de minst geïnformeerde kiest. Mijn argument daarvoor: de weg naar de informatie die deze zoekt is zo het kortst. Maar eigenlijk is het een gesprek om des keizers baard. De automatisering maakt dat niemand merkt hoe lang de weg was.Toch komen er wel fundamentele zaken aan de orde. Bijvoorbeeld: Welk criterium bepaalt waar de inhoud komt, is dat waar de meeste mensen hem verwachten, of is dat het criterium dat ik opvoer, of maakt het niets uit en kunnen we ook nog andere criteria toepassen, zoals welke ingang past het best bij de ingangen tot gelijkende maar minder gebruikelijke ingangen.
- Gebruiker:RonnieV brengt als argument in:
- in de lopende tekst van alle artikelen kunnen (we) verwijzen naar de meest gebruikte naam
- Dit argument is van een gelijk niveau als mijn argument. Nu alleen bekeken van de kant van de schrijver.
- De redirect maakt dat de schrijver elke door hem gewenste term kan gebruiken. Dit geldt voor alle schrijvers, van welke pluimage ook.
- in de lopende tekst van alle artikelen kunnen (we) verwijzen naar de meest gebruikte naam
- We komen er zo niet uit en we discussiëren om des keizers baard. Laten we het erop houden dat we de zaak (en elkaar) even hebben verkend. Of we ervan hebben geleerd, zal later blijken. Bijvoorbeeld: dat we ons niet druk hoeven te maken welke van meerdere ingangen meteen de inhoud op moet leveren. Als iemand iets inbrengt maar als titel voor zijn lemma een naam gebruikt waarvan anderen het gevoel hebben dat hij minder geschikt is, laat dat zo zijn. Kennelijk lag die titel bij hem voor, waar bij anderen andere titels voorliggen.
- Groet, Alody (overleg) 11 mei 2022 13:02 (CEST)
- Gebruiker:Brimz schrijft:
- Je maakt de denkfout dat een titel, of 'ingang' door Wikipedia bedacht zou mogen worden.
- Als je goed kijkt, zie je mij die fout niet maken. De vraag is onder welk van mogelijke ingangen komt de uiteindelijke inhoud.
- Je maakt de denkfout dat een titel, of 'ingang' door Wikipedia bedacht zou mogen worden.
- Groet, Alody (overleg) 11 mei 2022 12:01 (CEST)
- Gebruiker:Brimz schrijft:
- Toch lijkt het me een heel slecht idee om "die ingang die de minst geïnformeerde kiest" tot de uiteindelijke titel van een lemma te bombarderen. Heel veel van onze uiteraard buitengewoon gewaardeerde lezertjes zullen zoeken naar polshoogte in plaats van naar poolshoogte, en naar sierraad in plaats van naar sieraad. Maar om die foute variant dan ook meteen maar als lemmatitel te kiezen, zou toch echt van de ratten besnuffeld zijn. Het lijkt me veruit het meest logisch dat we de allergoeiste variant als titel kiezen, en de mindere varianten als redirect.
- O, en om je wat typwerk te besparen bij dezen alvast het begin van je reactie:
Matroos Vos (overleg) poneert dat het echt van de ratten besnuffeld is om de ingang die de minst geïnformeerde lezer kiest te bombarderen tot de titel van een lemma. Ik, Alody, vind echter dat ... [vul op de puntjes je bezwaar c.q. bezwaren tegen mijn stelling in]
- Met een immer empathische groet, Matroos Vos (overleg) 12 mei 2022 07:06 (CEST)
- Beste [[Gebruiker:Matroos Vos|Matroos Vos], dank voor je koekje naar mijn recept. Ik merk dat de samenstelling beter moet. Ik trek me even terug in mijn lab. Als je wilt test-proeven, graag. stijl. Ik geef je een sein wanneer er iets te proeven valt.
- O, en om je wat typwerk te besparen bij dezen alvast het begin van je reactie:
- Ik haalde {{uitspringen|1}} hier weg. Dat was echt een smaakbederver.
- Groet, Alody
- Dag Alody, enige bezinning kan nooit kwaad, en boven een pruttelend pannetje is het bovendien goed filosoferen. Ik wacht vol spanning op wat je me gaat voorschotelen. Met hartelijke groet, Matroos Vos (overleg) 12 mei 2022 15:08 (CEST)
Voorstel
bewerkenIk stel voor dat Alody ophoudt met het formuleren van conclusies of aanzetten daartoe, alsook met het geven van samenvattingen of het herformuleringen van iemand anders woorden.
Waarom?
- Conlusies worden gewoonlijk door een voorzitter geformuleerd daar deze wordt geacht ompartijdig te zijn. Derhalve zal een voorzitter in beginsel dan ook niet aan een discussie deelnemen anders dan het in goede banen leiden van de discussie. Ik constateer dat Alody een dubbele pet op heeft, hij is een van de meest aanwezige deelnemers aan de discussie en probeert daarnaast als voorzitter op te treden. De conclusies neigen dan ook richting zijn eigen mening, en laten de kern van zijn mening dan ook intact.
- Nederlands mag dan wel niet mijn moedertaal zijn, desalniettemin behoeft hetgeen ik schrijf geen vertaling in woorden die Alody een juiste weergave vindt. Ik ervaar dit als een uiting van respectloosheid. Wat mijn woorden betreft, heb je 2 opties. Of je blijft er van af, of je citeert ze letterlijk. Uiteraard staat het je vrij om je eigen mening er tegenover te zetten.
Sb008 (overleg) 12 mei 2022 14:38 (CEST)
- retraite
- zie Gebruiker:Alody/stijl. Daar experimenteer ik met manieren om overlegpagina's in te richten. Als oefenmateriaal gebruik ik de teksten waarmee we er deze week over gesproken hebben. Ook zet ik de argumenten voor en tegen naast elkaar.
- Groet, Alody (overleg) 12 mei 2022 20:29 (CEST)
Meetkundige definities
bewerken1. Een lijn of rechte is een onbegrensde aaneenschakeling van een lijnstuk in elkaars verlengde; met middelpunt.
2. Een halve lijn of halfrechte is een onbegrensde aaneenschakeling van een lijnstuk in elkaars verlengde; zonder middelpunt.
3. Een kromme of curve is een aaneenschakeling van een lijnstuk niét in elkaars verlengde.
4. Een lijnstuk is een onbegrensde aaneenschakeling van punten in elkaars verlengde; het kan elke begrensde lengte hebben.
5. Een punt is een gevuld stuk ruimte; tot het onbegrensde teruggebracht.
Het betreft definities vanuit de natuurfilosofie (eigen keuken). W. E. van Kampen (overleg) 15 mei 2022 14:24 (CEST)
- Beste W.E, van Kampen, ik weet niet wat voor overleg je met je bijdrage voor ogen hebt, maar je definities kloppen niet. Zie bijvoorbeeld hier. Marrakech (overleg) 15 mei 2022 14:53 (CEST)
- Als je wilt voorleggen om de hierboven gegeven definities in de hoofdnaamruimte te plaatsen, moet ik je teleurstellen. 'Uit eigen keuken' zien we hier als een instant red flag. TheBartgry (overleg) 15 mei 2022 15:13 (CEST)
- Beste Marrakech,
- De definities zijn taalkundig verantwoord, wiskundig mogelijk niet. Eeuwenoude wiskunde is echter niet in staat gebleken meetkundige definities te formuleren. Dus daar moeten we het niet van hebben.
- Mij gaat het er om: zijn ze te weerleggen? Groet, W. E. van Kampen (overleg) 15 mei 2022 17:43 (CEST)
- Zie het bericht dat ik zojuist geplaatst heb op uw overlegpagina →bertux 15 mei 2022 17:55 (CEST)
- Beste bertux,
- Alsnog mijn excuses.
- Groet, W. E. van Kampen (overleg) 16 mei 2022 11:53 (CEST)
- Taalkundig kloppen je definities echt niet, W.E. van Kampen. Waar slaat elkaars bijvoorbeeld op terug in Een lijn of rechte is een onbegrensde aaneenschakeling van een lijnstuk in elkaars verlengde? Maar goed, ik denk dat je terecht besloten hebt je heil buiten Wikipedia te zoeken. Marrakech (overleg) 16 mei 2022 12:04 (CEST)
- Excuses zijn niet nodig, het was voor mij ook een verrassing toen ik me realiseerde dat bronnen leidend zijn en dat we dus soms in een spagaat komen als de bronnen te wensen over laten.
- Met vriendelijke groet →bertux 16 mei 2022 12:09 (CEST)
- Beste bertux,
- De definities zijn cryptisch beschreven.
- Aaneenschakeling weerspiegelt het volgende:
- o Plaats een auto (lijnstuk, punt) tegen de bumper van een andere auto (lijnstuk, punt) in elkaars verlengde, en zo voort, dan is er sprake van langs-parkeren.
- o Er ontstaat iets wat recht is.
- o Door het cryptisch weer te geven voorkom je taalfilosofische commentaren.
- Groet, W. E. van Kampen (overleg) 17 mei 2022 08:36 (CEST)
- @W. E. van Kampen: de taalkundige opmerkingen waren van @Marrakech. Inhoudelijk zijn uw opvattingen even relevant als de mijne of die van Marrakech: totaal niet. Wikipedia is slechts een overschrijfmachine voor gezaghebbende bronnen. Deskundigen kunnen het onderling oneens zijn en afwijken van de hoofdstroom. Als u een zijstroom volgt, dan geeft u aan welke gezaghebbende bronnen u daarvoor geraadpleegd hebt. Dan pas kan overleggen zin hebben. Tot dan zal ik uw overlegbijdragen in principe verwijderen als zijnde projectverstorend. Het is jammer dat Alody misschien de indruk heeft gegeven dat er voor u iets mogelijk is binnen Wikipedia, want dat is niet het geval. Het abc van Wikipedia: gezaghebbende bronnen, gezaghebbende bronnen, gezaghebbende bronnen →bertux 17 mei 2022 14:04 (CEST)
- Beste bertux,
- Quote: "Om andere vrijwilligers op het gebied van exacte onderwerpen te ontmoeten en met hen te discussiëren kunt u het beste terecht op Wikipedia:Café Exact". Quote is afkomstig van mijn mentor. Hier heb ik gevolg aan gegeven. Dit in de verwachting dat het op prijs zal worden gesteld.
- Groet, W. E. van Kampen (overleg) 17 mei 2022 15:42 (CEST)
- Dat klopt en komt waarschijnlijk voor mijn rekening. W. E. van Kampen is nieuw hier en, zover ik in kan schatten, op zoek naar inhoudelijke discussie, niet om direct artikelen te bewerken. Woudloper overleg 17 mei 2022 16:10 (CEST)
- Er zijn bewerkingen geweest in de artikelruimte en die zijn teruggedraaid. Er zijn ruim een half jaar lang overlegbewerkingen geweest en die hebben niets opgeleverd en zijn deels verwijderd (Overleg:Punt (wiskunde), Overleg:Lijn (meetkunde)). Hier in Café Exact is duidelijk gemaakt dat de beweringen onjuist zijn, en er zijn geen bronnen aangedragen om het tegendeel aannemelijk te maken. Ik heb de heer Van Kampen op zijn OP er vriendelijk op gewezen dat Wikipedia er niet is voor eigen bedenksels en dit was aanvaard. Toen begon Alody valse hoop te scheppen en nu begint het hele gedoe weer van voren af aan. Het is genoeg geweest →bertux 17 mei 2022 16:28 (CEST)
- Beste bertux,
- 1. De teksten van Alody heb ik niet gelezen, ze zijn dan ook niet van mijn handelen van invloed geweest.
- 2. Alsnog even voorstellen. Ik ben een zelfbenoemd natuurfilosoof. Niét academisch opgeleid, dus in dat opzicht niet jullie gelijke. Sinds 2007 houd ik mij met natuurfilosofie bezig. De natuurfilosofie vereist een aanpak tegengesteld aan die van de wetenschap. Het is gebaseerd op de omgekeerde bewijslast met consistente uitkomsten. Het bestaan van de Natuurwet is rekenkundig aantoonbaar. De Natuurwet is de bron van alle kennis (inclusief ontstaan oerknal). De natuurfilosofie ontbeert ter beoordeling een gezaghebbende kennisgemeenschap. Een publicatie ligt dan ook niet in het verschiet.
- 3. Ik onderschrijf het abc van Wikipedia:’gezaghebbende bron (3x).
- 4. Dit café maakt het mogelijk mijn definities op waarheid te toetsen (brengt ook leven in de brouwerij).
- 5. Het zou ertoe kunnen leiden mij als gezaghebbende bron te aanvaarden.
- Kortom: hier ligt een uitdaging dan wel kans voor Wikipedia (als neutraal medium) uitkomsten van natuurfilosofie op te nemen; zie ook OP Wet (wetenschap) onder Wet vs. Wetmatigheid.
- Bij geen reactie laat ik het hierbij.
- Met vriendelijke groet, W. E. van Kampen (overleg) 18 mei 2022 18:26 (CEST)
- Er zijn bewerkingen geweest in de artikelruimte en die zijn teruggedraaid. Er zijn ruim een half jaar lang overlegbewerkingen geweest en die hebben niets opgeleverd en zijn deels verwijderd (Overleg:Punt (wiskunde), Overleg:Lijn (meetkunde)). Hier in Café Exact is duidelijk gemaakt dat de beweringen onjuist zijn, en er zijn geen bronnen aangedragen om het tegendeel aannemelijk te maken. Ik heb de heer Van Kampen op zijn OP er vriendelijk op gewezen dat Wikipedia er niet is voor eigen bedenksels en dit was aanvaard. Toen begon Alody valse hoop te scheppen en nu begint het hele gedoe weer van voren af aan. Het is genoeg geweest →bertux 17 mei 2022 16:28 (CEST)
- Dat klopt en komt waarschijnlijk voor mijn rekening. W. E. van Kampen is nieuw hier en, zover ik in kan schatten, op zoek naar inhoudelijke discussie, niet om direct artikelen te bewerken. Woudloper overleg 17 mei 2022 16:10 (CEST)
- @W. E. van Kampen: de taalkundige opmerkingen waren van @Marrakech. Inhoudelijk zijn uw opvattingen even relevant als de mijne of die van Marrakech: totaal niet. Wikipedia is slechts een overschrijfmachine voor gezaghebbende bronnen. Deskundigen kunnen het onderling oneens zijn en afwijken van de hoofdstroom. Als u een zijstroom volgt, dan geeft u aan welke gezaghebbende bronnen u daarvoor geraadpleegd hebt. Dan pas kan overleggen zin hebben. Tot dan zal ik uw overlegbijdragen in principe verwijderen als zijnde projectverstorend. Het is jammer dat Alody misschien de indruk heeft gegeven dat er voor u iets mogelijk is binnen Wikipedia, want dat is niet het geval. Het abc van Wikipedia: gezaghebbende bronnen, gezaghebbende bronnen, gezaghebbende bronnen →bertux 17 mei 2022 14:04 (CEST)
- Meetkundige definities zijn aannames van waaruit we dingen kunnen beschrijven binnen bepaalde toepassingsgebieden. Het zijn hulpmiddelen die ergens van toepassing zijn, en ergens anders niet. De vraag of jouw definities (afgezien van de opgemerkte taalkundige problemen) te weerleggen zijn, is dus een rare vraag. –bdijkstra (overleg) 18 mei 2022 19:01 (CEST)
- Beste bdijkstra,
- Laat één ding duidelijk zijn:
- 1. Geloven doe ik niets.
- 2. Iets aannemen ook niet.
- W. E. van Kampen (overleg) 18 mei 2022 19:20 (CEST)
- Zie het bericht dat ik zojuist geplaatst heb op uw overlegpagina →bertux 15 mei 2022 17:55 (CEST)
@W. E. van Kampen: De wiskunde onderscheid zich van alle andere wetenschappen en dus ook van de natuurwetenschap dat het naast definities, stellingen en axiomas volledig op bewijs is gebaseerd. Empirische methoden worden niet als bewijs gezien. Nu zal je misschien zeggen, ik hou er enkel andere definities op na. Echter, van de gebruikte definities, stellingen en axiomas wordt in de wiskunde bewezen dat deze geldigheid hebben binnen de context waarbinnen ze gebruikt worden. Simpel gezegd, in de wiskunde is iets pas waar indien bewezen is dat het waar is, daar waar in andere wetenschappen iets waar is zolang niet bewezen is dat het onwaar is. Indien jij iets nieuws wil formuleren zal jij dus de correctheid daarvan moeten bewijzen. Tot die tijd ben ik bang dat je niet serieus zal worden genomen en je definities daarmee ook niet wikiwaardig. De facto bereik je hetzelfde niveau als de conspiracy denkers. Bij gebrek aan bewijs, onzin. Voor filosofische dialogen zijn er ongetwijfeld andere platforms die daarvoor meer geeigend zijn. --Sb008 (overleg) 18 mei 2022 19:14 (CEST)
- Wellicht was "aannames" niet de juiste woordkeuze. Het zijn meer stellingen. –bdijkstra (overleg) 18 mei 2022 20:04 (CEST)
- Zie hier. Ik vrees dat ik er niet ver naast zat. Marrakech (overleg) 18 mei 2022 20:17 (CEST)
- @Sb008:Met alle respect, dit is geen weerlegging. Het mag ook wiskundig zijn. Het zou fijn zijn om mij tot voorzitter te bombarderen. Je bereikt hiermee een samengevatte weergave van de discussie. W. E. van Kampen (overleg) 19 mei 2022 08:48 (CEST)
- De wiskubde eist geen weerlegging van jouw stellingen of hoe je ze ook noemen wilt om ze als onwaar te zien. De wiskunde vereist bewijs van stellingen, en bij afwezigheid van dat bewijs zijn stellingen per definitie niet correct. --Sb008 (overleg) 19 mei 2022 09:11 (CEST)
- @W. E. van Kampen: Het maakt niet uit wie er voorzit en het maakt zelfs niet uit of u wel of niet gelijk hebt. U hebt geen gezaghebbende bronnen aangedragen en daarmee horen uw stellingen niet thuis in een encyclopedie als Wikipedia. Zie Wikipedia:Vijf zuilen en Wikipedia:Verifieerbaarheid.
- Als u gelijk hebt dat de definitie van deze basisbegrippen in de wiskunde niet deugt, dan publiceert u uw bevindingen in een gerenommeerd wiskundig tijdschrift. Het feit dat u zag wat tienduizenden wiskundigen voor u niet zagen zal u zeker de Fields Medal opleveren voor het leggen van een nieuwe grondslag. De vermelding in Wikipedia is dan een kwestie van tijd. Tot die tijd hoort het hier niet thuis. We wachten rustig af →bertux 19 mei 2022 09:58 (CEST)
- Beste Bertux, Dit lijkt mij een herhaling van zetten. Definitie 4 weerspiegelt: onbegrensd getal*0≠0 (o.b.v. de Natuurwet is dit aantoonbaar). Binnen de wiskunde is geen behoefte aan getallen x met de eigenschap dat x*0 ongelijk aan 0 is. Deze behoefte ontstaat pas als bestaan van Planckdeeltje (als massief geheel) aangetoond is.
- De wiskunde verhinderd hiermee:
- o meetkundige definities en het massieve in het heelal (er moet toch iets zijn dat massief is);
- o het ontstaan van de oerknal.
- W. E. van Kampen (overleg) 19 mei 2022 15:20 (CEST)
- Ik krijg hoofdpijn van dit soort wartaal. –bdijkstra (overleg) 19 mei 2022 15:40 (CEST)
- Beste van Kampen. Zoals je weet heb jij 0x een onbegrensde financiele schuld bij mij. Conform je eigen stelling heb jij dus bij mij een schuld van 0x 'n onbegrensde schuld die gelijk is aan een schuld die niet 0 is. Hoe hoog die schuld nu concreet wel is, daar heb ik geen idee van. In feite is dat ook niet relevant. Zelfs al is dit maar cent, ik doe het ervoor. Het mooie is namelijk, zodra je deze schuld hebt afgelost, heb je meteen weer 0x een onbegrensde schuld bij mij. Dit is een eindeloos repeterend proces. Effectief heb je daarmee een schuld van = een onbegrensd grote schuld bij mij. Ik zal niet al te inhalig doen, maar ik had toch graag dat je € 1.000.000,- van die schuld bij mij aflost. Heerlijk die natuurwetenschappelijke definities. Hoe niets heel veel kan worden. --Sb008 (overleg) 19 mei 2022 16:46 (CEST)
- Ik krijg hoofdpijn van dit soort wartaal. –bdijkstra (overleg) 19 mei 2022 15:40 (CEST)
Je definitie doet me overigens denken aan het bewijs dat .
- (Links ontbinden volgens het bijzonder product met a=x en b=x, en rechts x buiten haken halen.) ⇔
- (zowel links als rechts staat een product, dus gelijk factoren "(x-x)" wegstrepen) ⇔
⇔
⇔
- (zowel links als rechts staat een product, dus gelijk factoren "x" wegstrepen) ⇔
oftewel .
Dit zal natuurwetenschappers wel aanspreken, op basis van jouw natuurwetenschappelijk definities mankeert hier namelijk niets aan. Iemand met ietwat wiskundige kennis ziet meten waarom hier niets van klopt. --Sb008 (overleg) 19 mei 2022 17:33 (CEST)
- Beste Sb008, De berekening bestaat uitsluitend uit begrensde getallen. Er is echter sprake van een onbegrensd groot getal in combinatie met een onbegrensd klein getal (0). De uitkomst ≠0 betreft alle denkbare begrensde getallen (zie definitie 4). Zij onbegrensd groot getal=Omega, onbegrensd klein getal (0)=alpha en elk denkbaar begrensd getal=g. Dan is Omega*g=Omega, g/Omega=alpha, Omega*alpha=g. Kortom: Omega*alpha≠alpha, ofwel onbegrensd groot getal*0≠0. Omega ontbreekt op ons rekenmachientje.
- Overige belangrijke rekenregels:
- o Omega^N is toegestaan (N = natuurlijk getal).
- o Omega-g=Omega.
- W. E. van Kampen (overleg) 19 mei 2022 19:24 (CEST)
- "Er is echter sprake van een onbegrensd groot getal in combinatie met een onbegrensd klein getal (0). De uitkomst ≠0 betreft alle denkbare begrensde getallen (zie definitie 4)." Wat is 0 nu, een onbegrensd klein getal, of niet alle denkbare begrensde getallen, of een getal met een veranderende betekenis net hoe het je het beste uitkomt? Bijkbaar zijn natuurwetenschappelijke definities net als het weer, onvoorspelbaar en zo veranderlijk als maar zijn kan. Wanneer het onbegrensd kleine getal 0 en de 0 van niet alle denkbare begrensde getallen met elkaar in aanraking komen, ontstaat er dan een soort van geestelijke kortsluiting? Misschien kan je je vraag eens bij Parnassia voorleggen. --Sb008 (overleg) 19 mei 2022 20:05 (CEST)
- Beste Sb008, Voor getal 0 geldt: is gekoppeld aan het middelpunt van een cartesiaans coördinatenstelsel. Het stelsel bevat slechts één midden. Een punt is onbegrensd klein. Het getal 0 heeft dan ook qua grootte (gemeten vanuit het midden) slechts één betekenis, ofwel onbegrensd klein. Het koppelen aan het middelpunt mag omdat ze beiden neutraal en abstract zijn.
- W. E. van Kampen (overleg) 19 mei 2022 22:36 (CEST)
- Hou er toch mee op allebei! Volg de bronnen. En @W. E. van Kampen: het is duidelijk dat u de bronnen niet gelezen hebt en geen weet hebt van de tweeduizend jaar waarin wiskunde op hoog niveau bedreven is. Wilt u nu echt uw peuterpraatjes gelijkstellen aan de geniale wiskundigen gedurende twee millennia? Lees het artikel Dunning-krugereffect eens door. Een tip voor de overigen: een intelligente dwaas kan meer vragen stellen dan duizend wijzen kunnen beantwoorden. Mijn advies: kappen, doodzwijgen en zo nodig ongedaan maken →bertux 19 mei 2022 22:46 (CEST)
- Beste bertux, Ik moet u verzoeken met uw denigrerende taal richting mij (peuterpraatjes) te stoppen. Mijn advies: zeg iets zinnigs of zwijg.
- W. E. van Kampen (overleg) 20 mei 2022 09:19 (CEST)
- Hij schreef iets zinnigs. –bdijkstra (overleg) 20 mei 2022 11:10 (CEST)
- Zie Overleg gebruiker:W. E. van Kampen#Stop. Vijf zuilen. →bertux 20 mei 2022 12:34 (CEST)
- @Bertux, je merkt hier op: "Hou er toch mee op allebei!" Ik maak echter even attent op het feit dat hier op 18 mei door W. E. van Kampen klip en klaar genoteerd werd: "Bij geen reactie laat ik het hierbij." Dat aanbod is kennelijk niet door iedereen naar waarde geschat, want er wordt steeds gereageerd. En daarop meent Van Kampen op zijn beurt dan weer te moeten reageren. Aan het je baseren op neutrale gezaghebbende bronnen voldoen zijn bijdrages echter niet, zoals door anderen ook al is opgemerkt. Bob.v.R (overleg) 21 mei 2022 03:12 (CEST)
- Ik ben bereikbaar, maar verwacht niet te veel →bertux 21 mei 2022 06:50 (CEST)
- @Bertux, je merkt hier op: "Hou er toch mee op allebei!" Ik maak echter even attent op het feit dat hier op 18 mei door W. E. van Kampen klip en klaar genoteerd werd: "Bij geen reactie laat ik het hierbij." Dat aanbod is kennelijk niet door iedereen naar waarde geschat, want er wordt steeds gereageerd. En daarop meent Van Kampen op zijn beurt dan weer te moeten reageren. Aan het je baseren op neutrale gezaghebbende bronnen voldoen zijn bijdrages echter niet, zoals door anderen ook al is opgemerkt. Bob.v.R (overleg) 21 mei 2022 03:12 (CEST)
- Hou er toch mee op allebei! Volg de bronnen. En @W. E. van Kampen: het is duidelijk dat u de bronnen niet gelezen hebt en geen weet hebt van de tweeduizend jaar waarin wiskunde op hoog niveau bedreven is. Wilt u nu echt uw peuterpraatjes gelijkstellen aan de geniale wiskundigen gedurende twee millennia? Lees het artikel Dunning-krugereffect eens door. Een tip voor de overigen: een intelligente dwaas kan meer vragen stellen dan duizend wijzen kunnen beantwoorden. Mijn advies: kappen, doodzwijgen en zo nodig ongedaan maken →bertux 19 mei 2022 22:46 (CEST)
- "Er is echter sprake van een onbegrensd groot getal in combinatie met een onbegrensd klein getal (0). De uitkomst ≠0 betreft alle denkbare begrensde getallen (zie definitie 4)." Wat is 0 nu, een onbegrensd klein getal, of niet alle denkbare begrensde getallen, of een getal met een veranderende betekenis net hoe het je het beste uitkomt? Bijkbaar zijn natuurwetenschappelijke definities net als het weer, onvoorspelbaar en zo veranderlijk als maar zijn kan. Wanneer het onbegrensd kleine getal 0 en de 0 van niet alle denkbare begrensde getallen met elkaar in aanraking komen, ontstaat er dan een soort van geestelijke kortsluiting? Misschien kan je je vraag eens bij Parnassia voorleggen. --Sb008 (overleg) 19 mei 2022 20:05 (CEST)
Wiskundig object
bewerkenMadyno heeft de naam van Wiskundig object in Object (wiskunde) veranderd. Ik vind dat geen verbetering. Overal was wiskundig object geschreven, nu moet daar [[Object (wiskunde)|wiskundig object]] voor in de plaats komen. ChristiaanPR (overleg) 19 jun 2022 15:38 (CEST)
- Nee dat moet niet. Zie Wikipedia:Redirect#Link naar redirect (wel/niet) repareren. –bdijkstra (overleg) 19 jun 2022 17:45 (CEST)
- bdijkstra, Het kan in weerwil van de paragraaf die jij aanhaalt geen kwaad om tegelijk met andere verbeteringen, die op zich voldoende zijn om de verbetering uit te voeren, verwijzingen op de aangegeven manier te repareren. Dat draagt aan de overzichtelijkheid van de wikipedia bij. groeten ChristiaanPR (overleg) 19 jun 2022 22:19 (CEST)
- Soms kan dat inderdaad geen kwaad. Bij ongelijke redirects bv. niet. En vaak geeft het ook onnodige ruis bij het bekijken van wijzigingen. –bdijkstra (overleg) 20 jun 2022 09:43 (CEST)
- bdijkstra, Het kan in weerwil van de paragraaf die jij aanhaalt geen kwaad om tegelijk met andere verbeteringen, die op zich voldoende zijn om de verbetering uit te voeren, verwijzingen op de aangegeven manier te repareren. Dat draagt aan de overzichtelijkheid van de wikipedia bij. groeten ChristiaanPR (overleg) 19 jun 2022 22:19 (CEST)
- Er zijn wel argumenten te geven tegen deze hernoeming. Het artikel gaat namelijk niet over het wiskundige gebruik van de term 'object', maar over het gebruik van de term 'object' in de filosofie van de wiskunde. Een juistere naam zou dan zijn [[Object (filosofie van de wiskunde)]]. Of misschien is gewoon Wiskundig object wel de beste naam… →bertux 19 jun 2022 18:02 (CEST)
Leidenfrost-effect
bewerkenOpmerkelijk dat het leidenfrost-effect afhankelijk lijkt te zijn van het taalgebied. Op de Nederlandse wikipedia treedt het op "vanaf 210 °C". De Engelse wikipedia houdt het op "approximately 193 °C". En de Franse wikipedia "environ 160 °C". De Deense wikipedia "ca. 220 °C". Een geraadpleegde bron houdt het op "about 200 °C". We moeten die temperaturen blijkbaar "met een korreltje zout" nemen. VanBuren (overleg) 9 jul 2022 20:58 (CEST)