Gebruiker:DirkVE/Zandbak6
- Nemonte Nenquimo Uitgevoerd
- Léonie de Waha (en) Uitgevoerd
- Marie Parent (en)
- Anok Yai (en)
- Louise Van den Plas (fr)
- Chronologie van de status van vrouwen in België (fr)
- Internationaal tribunaal voor misdaden tegen vrouwen (fr) (Opinietribunaal)
- Wet Smet-Tobback (fr) [1] [2] - zie ook Seksequota in de Belgische politiek
- en:Elizabeth Garrett Anderson and Obstetric Hospital
- Reserve-artikel: Gebruiker:Ellywa/Maria Philipse
- Soraya Lane [3]
- Justina Ireland (en:Justina Ireland) [4] -> Gebruiker:DirkVE/Zandbak1
- en:Running through fields of wheat
- en:Women Divers Hall of Fame - Leden WDHOF
- m:Ukraine's_Cultural_Diplomacy_Month_2023/nl
- Wikipedia:Wikiproject/Gendergap/Oekraïense en Russische vrouwen
Nemonte Nenquimo | ||||
---|---|---|---|---|
Algemene informatie | ||||
Geboren | 1985 Pastaza | |||
Nationaliteit(en) | Ecuador | |||
Beroep(en) | Milieuactivist | |||
|
Nemonte Nenquimo (Pastaza, 1985) is een inheems Ecuadoraans klimaatactiviste, auteur en lid van de Waorani uit het Amazonegebied van Ecuador. Ze is de eerste vrouwelijke president van de "Waorani de Pastaza" (CONCONAWEP), medeoprichter van de door inheemse bevolking geleide non-profitorganisatie Ceibo Alliance, en medeoprichter van de non-profitorganisatie Amazon Frontlines, die werkt aan de bescherming van het Amazoneregenwoud en de biodiversiteit ervan. en versterking van de inheemse voogdij over de Amazone.
Biografie
bewerkenNenquimo werd in 1985 geboren in de gemeenschap van Nemompare, in de Pastaza-regio van het Ecuadoraans Amazonegebied. Ze is lid van de Waorani-natie van jagers-verzamelaars. Haar grootvader, Piyemo, een legendarische Waoranikrijger die leefde en jaagde in wat tegenwoordig bekend staat als het Nationaal park Yasuní, gaf Nenquimo haar naam. In de taal van de Waorani betekent Nemonte Ayebe 'sterrenbeeld', 'lange vis van de gebroken rivier' en 'zingende vogel'.
Vanaf haar vijfde werd Nenquimo door de Waorani-oudsten aangemoedigd om leider te worden. Toen ze twaalf jaar oud was, nam Nenquimo's vader haar mee op bezoek bij haar tantes, die vlakbij een oliebron woonden. Daar was ze getuige van de aanzienlijke sociale en ecologische invloed van de oliebron op het gebied.
Nenquimo's gemeenschap, de Waorani, werd in 1958 voor het eerst gekoloniseerd door christelijke missionarissen. In de jaren 1960 begon de Ecuadoraanse regering met het aanleggen van wegen en het vernietigen van hun bos voor de oliewinning. De regering verdeelde ook Waorani-land om te worden verkocht. Het grootste deel van het Ecuadoraans Amazonegebied is hierdoor getroffen, waarbij zes van de blokken die werden geveild aan oliemaatschappijen, eigendom zijn van de Waorani. Een van deze blokken is Nemompare, de geboorteplaats van Nenquimo. Als gevolg hiervan werd het Waorani-volk gedwongen om verder het bos in te trekken in een strijd om onafhankelijk te blijven van de buitenwereld.
Nemonte Nenquimo zegt dat haar volk de effecten van klimaatverandering al lang voelde voordat het een "mainstream" gesprek werd. Ze verklaarde dat de abuelas (oudere Waorani-vrouwen) haar de kennis en passie hebben gegeven om te vechten voor verandering.
Activisme
bewerkenIn 2013 ontmoette Nenquimo, terwijl ze werkte aan projecten voor het opvangen en opslaan van regenwater, Mitch Anderson, een Amerikaan die samenwerkte met gemeenschappen in het Ecuadoraanse Amazonegebied in hun geschil met olieconcerns Texaco en Chevron. In 2014 richtten Nenquimo en Anderson samen de Ceibo Alliance op, een vereniging die vier inheemse gemeenschappen in Ecuador, Peru en Colombia verenigt. De vereniging creërde een collectieve vertegenwoordiging voor inheemse volkeren om overheidswetgeving aan te pakken met betrekking tot hun grondgebied en natuurlijke hulpbronnen.
Nenquimo werd in 2018 verkozen tot de eerste vrouwelijke president van de Waorani-organisatie van de provincie Pastaza (CONCONAWEP). Tijdens haar ambtstermijn als president spande ze samen met de ombudsman voor mensenrechten van Ecuador een rechtszaak aan tegen de Ecuadoraanse regering, waarbij ze betoogde dat deze geen voorafgaande toestemming van de Waorani had verkregen om delen van hun grondgebied te verkopen aan olieconcerns.
In 2019 werd door een panel van drie rechters van de provinciale rechtbank van Pastaza een half miljoen hectare van het Amazone-regenwoud in Ecuador beschermt tegen olieboringen. Het vonnis stelt dat de Ecuadoraanse regering het vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemmingsproces moet volgen volgens de normen van het internationaal recht en het Constitutionele Hof van Ecuador voordat land wordt geveild. Deze uitspraak biedt een juridisch precedent voor andere inheemse volkeren om de winning van hulpbronnen binnen inheems grondgebied tegen te gaan. Een parade van honderden Waorani-mensen vierde de uitspraak in april 2019 in Puyo, de regionale hoofdstad van de oostelijke provincie Pastaza. Velen reisden grote afstanden om aanwezig te zijn.[1]
Onderscheidingen
bewerkenIn 2020 werd Nenquimo genoemd in de Time 100-lijst van de 100 meest invloedrijke mensen ter wereld, de enige inheemse vrouw op de lijst en de tweede Ecuadoraan die ooit in hun geschiedenis werd genoemd.[2] Als erkenning voor haar werk kende het VN-Milieuprogramma haar in 2020 de prijs "Champions of the Earth" toe in de categorie "Inspiratie en Actie".[3] Ze stond ook op de lijst van de BBC's 100 Women die op 23 november 2020 werd aangekondigd.[4]
In 2020 was Nenquimo een van de zes milieuactivisten die de Goldman Environmental Prize ontvingen.[5] In 2024 werd de non-profitorganisatie die ze mede oprichtte, Amazon Frontlines, door een internationale jury geselecteerd om de Hilton Humanitarian Prize te ontvangen voor hun werk aan het permanent beschermen van de regenwouden van tientallen inheemse volkeren tegen verdere mijnbouw, boren en ontbossing.[6]
We Will Not Be Saved
bewerkenNemonte Nenquimo schreef samen met haar man Mitch Anderson het boek We Will Not Be Saved, in de Verenigde Staten uitgebracht onder de naam We Will Be Jaguars en in het Nederlands vertaald als Dochter van de Amazone (ISBN 9789022595275). Het boek, dat in juni 2024 uitkwam, informeert de lezers over de geschiedenis van de Waorani-stam, de eeuwenlange kolonisatie en de bevooroordeelde standpunten van de westerse wereld. En wat betreft de klimaatcrisis is de boodschap dat "moeder natuur" niet gered wil worden, maar dat ze gerespecteerd wil worden.[7]
Externe link
bewerken* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Nemonte Nenquimo|oldid=1256686546|datum=20241126}}
- ↑ (en) ‘I want people to wake up’: Nemonte Nenquimo on growing up in the rainforest and her fight to save it, The Guardian, 25 mei 2024, geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ (en) Time 100 most influential people of 2020, geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ (en) Nemonte Nenquimo, Champions of the Earth, UN Environment Programme, geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ (en) BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?, BBC, 23 november 2020, geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ (en) Nemonte Nenquimo, Goldman Environmental Prize, geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ (en) Indigenous-led Amazon Frontlines to receive 2024 Hilton Humanitarian Prize, Earthbeat, 14 augustus 2024, geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ (en) We Will Not Be Saved by Nemonte Nenquimo and Mitch Anderson review – voice of the Amazon, the Guardian, 29 mei 2024, geraadpleegd op 26 november 2024
Léonie de Waha | ||||
---|---|---|---|---|
Algemene informatie | ||||
Volledige naam | Léonie Marie Laurence de Chestret de Haneffe | |||
Geboren | 3 maart 1836 Tilff | |||
Overleden | 8 juli 1926 Tilff | |||
Nationaliteit(en) | België | |||
|
Léonie Marie Laurence de Chestret de Haneffe, algemeen bekend als Léonie de Waha, (Tilff, 3 maart 1836–aldaar, 8 juli 1926) was een Franstalige Belgische feministe, filantroop, opvoeder en Waals activiste. Ze staat bekend om haar strijd voor onderwijs voor meisjes en jonge vrouwen en voor het opzetten van scholen en bibliotheken. In 1868 richtte ze het Institut supérieur libre de demoiselles op, een meisjesschool in Luik, nu bekend als het Athénée Léonie de Waha. In haar strijd voor vrouwenrechten richtte ze in 1912 de Union des femmes de Wallonie op, die ze leidde tot haar dood in 1926.
Biografie
bewerkenLéonie Marie Laurence de Chestret de Haneffe werd op 3 maart 1836 geboren in Tilff in de provincie Luik en was de dochter van ouders uit de adel, de Belgische senator Hyacinthe de Chestret de Haneffe (1797-1881) en Amanda Laurence de Sélys Longchamps (1809-1838), de oudere zus van de Belgische politicus Edmond de Selys Longchamps. Haar moeder overleed toen ze pas twee jaar oud was, en ze werd opgevoed in het kasteel van Colonster door gouvernantes en privéleraren. Toen ze nog jong was, ging ze naar het Institut d'Éducation pour Demoiselles in Luik en bracht ze enkele jaren door in Vlaanderen en Brussel.[1] Op 20 augustus 1863 trouwde ze met de advocaat Victor Louis Auguste de Waha-Baillonville, de zoon van senator Joseph-Louis de Waha, met wie ze een dochter kreeg, Louise Amanda. Haar dochtertje overleed echter in 1866 en haar man kort daarna op 1 augustus 1867.
Engagement
bewerkenAls weduwe besloot de Waha haar leven te wijden aan het bevorderen van de vrouwenemancipatie en het onderwijs voor meisjes. In de jaren 1860 richtte ze bibliotheken op in Chênée en Esneux, evenals scholen, waaronder de kleermakersschool in Tilff, en kleuterscholen in de wijk Saint-Gilles. Ze richtte ook de Association pour l'éducation des jeunes filles (Vereniging voor de opvoeding van jonge meisjes) op. Op dezelfde manier nam Léonie de Waha deel aan de oprichting van de Société Liègeoise, een organisatie die de bouw en aankoop van arbeiderswoningen mogelijk maakt en zo de toegang tot kleine eigendommen vanaf de leeftijd van 16 jaar vergemakkelijkt. Om dit project uit te voeren bouwde zij zes groepen van vier woningen met voortuinen.[2] In 1868 richtte ze het Institut supérieur de demoiselles (jongedameshogeschool) op in Luik. Facultatieve lessen in religie werden gegeven door katholieke, protestantse of joodse geestelijken. De school breidde zich later uit en werd al snel bekend als het Lycée Léonie de Waha.
Als gevolg van haar interesse in de lokale geschiedenis raakte de Waha aan het begin van de 20e eeuw aangetrokken tot de Waalse Beweging, en correspondeerde ze met leidende figuren als Julien Delaite en Jules Destrée. Ze steunde voorstellen om het land te verdelen in regio's voor de Walen, de Vlamingen en de inwoners van Brussel. Op 28 oktober 1912, op het hoogtepunt van haar interesse in de steun aan Wallonië, richtte de Waha de Union des femmes de Wallonie op, die zich aanvankelijk richtte op het aanmoedigen van vrouwen om betrokken te raken bij de ondersteuning van de culturele tradities van de regio, maar na het einde van de Eerste Wereldoorlog zich meer richtte op algemenere steun voor vrouwenrechten. Deze omvatten verbeterde toegang tot onderwijs, vrouwenkiesrecht en kansen voor vrouwen op de arbeidsmarkt.
Onderscheidingen
bewerkenIn 2012 werd Léonie de Waha postuum onderscheiden als officier in de orde van de Waalse verdienste.
- {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Léonie de Waha|oldid=1237107257|datum=20201126}}
- (fr) Léonie de Waha, Connaître la Wallonie
- ↑ (fr) L’Union des Femmes de Wallonie (pdf), geraadpleegd op 26 november 2024
- ↑ S. Van Rokeghem, J. Vercheval-Vervoort et J. Aubenas, Des femmes dans l'histoire en Belgique depuis 1830, Namur, Editions Luc Pires, 2006
Waarschuwing: de standaardsortering "de Waha, Leonie" krijgt voorrang voor de sortering "Nenquimo, Nemento".
Categorie:Belgisch feminist
Categorie:Persoon binnen de Waalse Beweging
Categorie:Belgisch filantroop
DirkVE/Zandbak6 | ||||
---|---|---|---|---|
|
Marie Parent () was een
Biografie
bewerken- {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=|oldid=|datum=}}
DirkVE/Zandbak6 | ||||
---|---|---|---|---|
|
Louise Van den Plas () was een
Biografie
bewerken- {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=|oldid=|datum=}}
Irina Melnikova (Russisch historica 1918-2010) (d:Q4289917)
bewerkenDirkVE/Zandbak6 | ||||
---|---|---|---|---|
|
Onderscheidingen
bewerken- Orde van de Rode Vlag van de Arbeid
- Orde van de Volkerenvriendschap
- Orde van de Oktoberrevolutie
- Orde van Vorst Jaroslav de Wijze
- {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=|oldid=|datum=}}
Nadija Hordijenko Andrianova (d:Q18396) - schrijfster uit Oekraïne (1921-1999)
bewerkenNadija Hordijenko Andrianova | ||||
---|---|---|---|---|
|
- {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=|oldid=|datum=}}
Zwerfafval
bewerken- en:Elizabeth A. Sackler Center for Feminist Art
- Gebruiker:DirkVE/100wikiwomen
- en:Category:Species named after Greta Thunberg - en:No One Is Too Small to Make a Difference
- Categorie:Wikipedia:Vertaalde artikelen uit het educatieprogramma
- m:WikiGap Challenge 8 maart - 8 mei 2022
- d:Wikidata:WikiProject_sum_of_all_paintings/Catalog/Women_Painters_of_the_World
- c:Women Painters of the World
- en:User:Jane023/Paintings in the book Women Painters of the World
- en:List of women warriors in folklore
- en:Women in Islam
- en:List of craters on Venus
- 2022 brengt opnieuw een cruciaal klimaatjaar, de wereld morgen.be, 3 januari 2022
- Saoi O'Connor - Fatou Jeng
- Camilla Kranzusch - Joegratna Srivastava - Belyndar Rikimani - Leonie Bremer
- de:Leonie Bremer
- [1]
- Anna Taylor (Verenigd Koninkrijk) en Holly Gillibrand (Schotland)[2][3]
- Top20 under 20: Young Climate Voices[4]
- Wanjira Mathai (Kenia), Laura Verónica Muñoz (Colombia), Ina-Maria Shikongo (Namibië)[5]
- en:Green Belt Movement
- Sophia Kianni (US) - Dominika Lasota (PL) - en:Salsabila Khairunnisa (Indonesië)
- en:Autumn Peltier[6]
- Precious Kalombwana - Rise for Live Team - Precious Kalombwana Akina Mama wa Afrika - Precious Kalombwana, Twitter - Precious Kalombwana, Instagram - The Mbura experiment
- ↑ (en) Story Go for Climate
- ↑ (en) Woman's Hour Power List 2020, 30 inspiring women
- ↑ Filmpje YT
- ↑ (en) Top20under20: Young Climate Voices, Clean Choise Energy, 26 augustus 2021
- ↑ (en) Ina-Maria Shikongo - My struggle, Climate Justice Central, 4 oktober 2022
- ↑ (en) 9 Climate Activists of Color You Should Know, Teen Vogue, 3 januari 2020
blanco activist
bewerkenDirkVE/Zandbak6 | ||||
---|---|---|---|---|
Beroep(en) | Milieuactivist | |||
|
H () is een [[]] klimaatactiviste
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=|oldid=|datum=}}
blanco kunstenaar
bewerkenDirkVE/Zandbak6 | ||||
---|---|---|---|---|
|
Biografie
bewerken* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=|oldid=|datum=20220128}}
{{Bibliografische informatie}}