Shanweiniao
Shanweiniao is een geslacht van uitgestorven vogels uit het Vroeg-Krijt van het huidige China, behorend tot de Enantiornithes.
| Shanweiniao Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Shanweiniao cooperorum | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Geslacht | |||||||||
| Shanweiniao O'Connor, 2009 | |||||||||
| Typesoort | |||||||||
| Shanweiniao cooperorum | |||||||||
| |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
Shanweiniao op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
Vondst en naamgeving
bewerkenIn 2009 werd de typesoort Shanweiniao cooperorum benoemd en beschreven door Jingmai Kathleen O'Connor, Wang Xuri, Luis María Chiappe, Gao Chunling, Meng Qingjin, Cheng Xiaodong en Liu Jinyuan. De geslachtsnaam is het Chinees shan wei niao, 'waaier-staart-vogel', een verwijzing naar het bezit van een staartwaaier. De soortaanduiding eert het echtpaar Carl en Lynn Cooper voor hun ruimhartige financiële ondersteuning van het onderzoek naar fossiele vogels in China.
Het holotype DMNH D1878 is vermoedelijk in Liaoning gevonden in de Dawangzhangzilagen van de Yixianformatie die dateren uit het vroege Aptien, ongeveer 120 miljoen jaar oud. Het bestaat uit een vrijwel compleet skelet met schedel, platgedrukt op een plaat en tegenplaat. Plaat DMNH D1878/1 toont het dier van onderen en plaat DMNH D1878/2 van boven. Resten van het verenkleed zijn bewaard gebleven. Het betreft een volwassen dier.
Beschrijving
bewerkenShanweiniao was een vrij kleine vogel met een lichaamslengte van twaalf centimeter.
Drie kenmerken werden in 2009 aangegeven die ook na latere ontdekkingen nog onderscheidend zijn. De lange elementen in de voorpoot zijn samen 23 procent langer dan die van achterpoot. De takken van het vorkbeen maken een hoek van 40 graden met elkaar. Er zijn twee paar lange staartveren, een kenmerk dat gedeeld wordt met Paraprotopteryx, een vorm die echter vermoedelijk niet verwant is.
De schedel heeft een lengte van 31,36 millimeter. De snuit is zeer langwerpig en taps toelopend, 62 procent van de schedellengte beslaand. De praemaxilla draagt tanden maar het bovenkaaksbeen vermoedelijk niet. In de onderkaak bevinden zich helemaal vooraan tanden. De onderkaak is niet naar beneden gebogen. De tenen zijn lang en de voetklauwen extra lang en krom, met een kam op de bovenkant.
De staartwaaier bestaat uit twee paar lange slanke veren met vanen. In 2009 werd gedacht dat dit kenmerk uniek was binnen Enantiornithes maar men was Paraprotopteryx vergeten.
Fylogenie
bewerkenShanweiniao werd in 2009 binnen de Eantiornithes in de Longipterygidae geplaatst welke groep voor de gelegenheid als klade gedefinieerd werd.
Het volgende kladogram toont een mogelijke positie van Shanweiniao in de evolutionaire stamboom:
| Enantiornithes |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Levenswijze
bewerkenShanweiniao werd in 2009 gezien als een vogel die met zijn lange snuit in de modder naar kleine ongewervelden zocht.
Literatuur
- Jingmai K. O'Connor; Xuri Wang; Luis M. Chiappe; Chunling Gao; Qingjin Meng; Xiaodong Cheng & Jinyuan Liu, 2009, "Phylogenetic Support for a Specialized Clade of Cretaceous Enantiornithine Birds with Information from a New Species", Journal of Vertebrate Paleontology 29(1): 188–204